Mô hình mới là đòn bẩy cải cách căn bản, toàn diện công tác kiểm tra chuyên ngành
	Mô hình mới cắt giảm nhiều bước kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm
	Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đánh giá cao kết quả thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia

CBCC Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng kiểm tra hàng hóa XNK. Ảnh: N.Linh

Khách mời sẽ trả lời bạn đọc trực tuyến là ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) và bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Phó Giám đốc thường trực Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV, thuộc Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ).

Hiện nay, kiểm tra chuyên ngành (KTCN) đối với hàng hóa xuất nhập khẩu là công cụ để kiểm soát chất lượng hàng hóa, đảm bảo an ninh, an toàn. Những câu chuyện về bất cập, chồng chéo trong hoạt động KTCN diễn ra trong thời gian qua đã khiến cho doanh nghiệp gặp nhiều gánh nặng, là một trong yếu tố chiếm tỷ trọng khá lớn cấu thành thời gian thông quan hàng hóa mà hiện vẫn chưa được cải thiện đáng kể theo đánh giá của Ngân hàng thế giới; từ đó dẫn đến giảm năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong trao đổi thương mại qua biên giới.

Trước thực tế đó, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, nỗ lực của các bộ, ngành, công tác KTCN đối với hàng hóa nhập khẩu từng bước được cải tiến và đạt được một số kết quả, song vẫn chưa tạo được bước chuyển biến mang tính đột phá cũng như kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp.

Chính vì vậy, Nghị quyết 99/NQ-CP ngày 13/11/2019, Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 1/1/2020 Chính phủ chỉ đạo giao Bộ Tài chính chủ trì xây dựng Đề án cải cách KTCN theo hướng cơ quan Hải quan là đầu mối thực hiện KTCN tại cửa khẩu, bộ ngành “hậu kiểm”. Đây được coi là bước đột phá để cải cách sâu rộng công tác kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Thực hiện Nghị quyết 99/NQ-CP, Nghị quyết 02/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Tài chính đã giao Tổng cục Hải quan triển khai nghiên cứu, xây dựng Đề án Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu. Mới đây, dự thảo Đề án đã được trình Bộ Tài chính Chính phủ xem xét.

Theo mô hình Đề án, nhiều thủ tục kiểm tra theo mô hình mới được đơn giản hóa nhờ nguồn thông tin, cơ sở dữ liệu của người nhập khẩu được tập trung vào một đầu mối là cơ quan Hải quan. Theo đó, khi hàng hóa đủ điều kiện được áp dụng chế độ miễn kiểm tra chất lượng hoặc kiểm tra giảm thì hệ thống điện tử hải quan tự động cập nhật, người nhập khẩu không phải làm thủ tục xin miễn giảm như hiện nay; giảm nhiều giấy tờ trùng lặp giữa hồ sơ hải quan và hồ sơ kiểm tra chất lượng.

Cụ thể, Đề án đưa ra 7 nội dung cải cách lớn gồm:

Thứ nhất, giao cơ quan hải quan là đầu mối kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu tại cửa khẩu.

Thứ hai, áp dụng đồng bộ 3 phương thức kiểm tra để cắt giảm đối tượng phải kiểm tra trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin.

Thứ ba, đơn giản hóa trình tự, thủ tục kiểm tra ở từng phương thức kiểm tra theo trình tự kiểm tra quy định tại Luật chất lượng sản phẩm.

Thứ tư, thực hiện kiểm tra theo mặt hàng để cắt giảm tối đa lô hàng phải kiểm tra nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước.

Thứ năm, áp dụng quản lý rủi ro nâng cao tính tuân thủ, giảm chi phí xã hội.

Thứ sáu, bổ sung các trường hợp miễn kiểm tra.

Thứ bảy, ứng dụng hệ thống công nghệ thông tin để triển khai Mô hình mới.

Mô hình mới sẽ vận hành theo quy trình như thế nào? Doanh nghiệp được hưởng lợi ích cụ thể ra sao? Thời gian, chi phí và thủ tục sẽ được cắt giảm như thế nào so với quy trình hiện nay? Cơ chế phối hợp giữa cơ quan Hải quan với các cơ quan quản lý chuyên ngành như thế nào để một mặt đơn giản hóa thủ tục cho doanh nghiệp nhưng mặt khác vẫn đảm bảo chất lượng hàng hóa đến tay người tiêu dùng? Hay Bộ Tài chính đề xuất lộ trình thực hiện ra sao?...

Những vấn đề bạn đọc quan tâm liên quan đến Đề án Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu đang được Bộ Tài chính trình Chính phủ sẽ được các khách mời trả lời tại buổi Tọa đàm trực tuyến với chủ đề: “Hải quan với vai trò đầu mối kiểm tra chuyên ngành” trên Báo Hải quan điện tử (tại địa chỉ www.maibeta.com).

Bạn đọc quan tâm có thể đặt câu hỏi trước gửi về Báo Hải quan theo địa chỉ: [email protected] hoặc trực tếp theo dõi Tọa đàm vào 9h ngày 15/10/2020 và đặt câu hỏi với hai vị khách mời.