Phát triển y tế cơ sở, giảm quá tải tuyến trên
	Nỗ lực nâng cao chất lượng y tế cơ sở
	Đẩy mạnh y tế cơ sở hướng tới bao phủ sức khỏe toàn dân
	Khó khăn đưa kỹ thuật cao về y tế cơ sở
	Để y tế cơ sở làm tốt vai trò “gác cổng”

Người dân đang khám tại Trạm Y tế Kim Sơn 1(Hương Sơn, Hà Tĩnh)

Đảm bảo vai trò “gác cổng”

Khi được hỏi về địa chỉ khám chữa bệnh, người dân xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh rất phấn khởi cho biết, trạm y tế xã là nơi chăm sóc sức khỏe cần thiết, chỉ khi bệnh quá nặng, vượt quá khả năng chuyên môn của trạm mới cần phải chuyển lên tuyến trên.

Trao đổi với phóng viên, bà Trần Thị Mai, nhà gần Trạm Y tế Tượng Sơn cho biết, mỗi khi thấy mệt trong người là bà đến trạm khám. Theo lời bà Mai, trạm y tế nơi đây rất sạch đẹp, bác sỹ lại có trình độ, thăm khám kỹ càng, hỏi han tận tình. “Dân ở đây chỉ lên tuyến tỉnh, tuyến huyện khi bệnh nặng, vượt quá khả năng của các bác sỹ tại trạm. Còn các bệnh lý thông thường hay bệnh mạn tính như cao huyết áp, đái tháo đường đều được theo dõi, chăm sóc, quản lý tại trạm", bà Mai nói.

Cũng theo bà Mai, do Trạm Y tế Tượng Sơn đã tiến hành lập hồ sơ sức khỏe điện tử cho các hộ dân sinh sống trên địa bàn nên việc thăm khám, theo dõi sức khỏe của nhân viên y tế được thực hiện bài bản vì các bác sỹ nắm rõ tiền sử, tiến triển bệnh tình của từng người; bản thân người bệnh cũng hiểu về quá trình điều trị bệnh để có kiến thức trong việc chăm sóc sức khỏe.

Ngoài Trạm Y tế xã Tượng Sơn, một cơ sở khác cũng chiếm được niềm tin của người dân trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh là Trạm Y tế xã Sơn Kim 1, huyện Hương Sơn. Được biết, Trạm Y tế xã Sơn Kim 1 được Bộ Y tế chọn làm mô hình điểm phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới. Trạm đã được đầu tư nhiều trang thiết bị khám chữa bệnh, được đào tạo nguồn nhân lực để nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo đảm cung ứng đầy đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân trên địa bàn.

Theo y sỹ Hoàng Ái Quốc, Trưởng trạm Y tế xã Sơn Kim 1, hiện mỗi ngày trung bình trạm tiếp nhận trên 40 người dân đến khám. Với nguồn lực hiện có thì trạm cơ bản đáp ứng được các yêu cầu đặt ra. Thời gian tới, nếu được đầu tư thêm các trang thiết bị như máy siêu âm, xét nghiệm..., trạm có thể sẽ thu hút bệnh nhân nhiều hơn, đáp ứng tốt hơn yêu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn.

Tại tỉnh Lai Châu, người dân đang sinh sống trên địa bàn huyện Tam Đường cũng khá yên tâm bởi có Trung tâm Y tế huyện đủ khả năng, phương tiện kỹ thuật, nhân lực chăm lo sức khỏe cho nhân dân trên địa bàn. Bác sỹ chuyên khoa II Nguyễn Thị Hương, Giám đốc Trung tâm y tế huyện Tam Đường cho biết, kể từ khi trở thành bệnh viện vệ tinh của Bệnh viện E đến nay, số lượng bệnh nhân đến khám và điều trị tại Trung tâm y tế tăng từ 50 người/ngày lên đến 150 người/ngày, cao điểm có ngày lên gần 200 người trong những tháng gần đây. Nhiều gói dịch vụ kỹ thuật y tế mới được áp dụng đang giúp Trung tâm thu hút bệnh nhân đến khám chữa bệnh. Người dân miền núi ở Tam Đường đã hết lo vượt tuyến để chữa bệnh.

Cần đổi mới toàn diện hoạt động

Ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế cho rằng, nhằm tăng hiệu quả hoạt động của các trạm y tế, ngày 20/12/2017, Bộ Y tế tổ chức triển khai mô hình điểm tăng cường năng lực y tế cơ sở tại trạm y tế xã, phường.

Theo đó, giai đoạn 2018-2020 Bộ xây dựng 26 trạm y tế điểm tại 8 tỉnh, thành phố: Lào Cai 3 xã, Khánh Hòa 3 xã; Lâm Đồng 3 xã; Long An 3 xã; TP HCM 4 xã; Hà Nội 4 xã; Yên Bái 3 xã; Hà Tĩnh 3 xã.

Các trạm y tế được chọn làm điểm có quy mô dân số từ 5.000 đến 6.000 người; cơ sở vật chất, trang thiết bị cơ bản đáp ứng yêu cầu của Bộ Y tế; cơ bản đủ đội ngũ nhân lực, ưu tiên các trạm mời được các bác sĩ về hưu, kết hợp lương y tại địa phương để làm việc tại trạm.

Mặt khác, các trạm thực hiện được nguyên lý của y học gia đình, chăm sóc sức khỏe lồng ghép, nhất là có thể thực hiện ngay việc theo dõi, quản lý sức khỏe đến từng người dân; triển khai ngay việc quản lý, chăm sóc người mắc bệnh không lây nhiễm: Tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, chăm sóc giảm nhẹ..

Để nâng cao hiệu quả tuyến y tế cơ sở, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng, cần phải thực hiện giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh theo lộ trình tính đúng, tính đủ chi phí cho y tế cơ sở; phân loại và giao quyền tự chủ cho các trung tâm y tế huyện. Đồng thời sửa đổi, bổ sung danh mục dịch vụ kỹ thuật, danh mục thuốc Bảo hiểm y tế (BHYT) tại cơ sở y tế xã, huyện để tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người có thẻ BHYT ngay tại y tế cơ sở.

Bên cạnh đó, theo ông Lợi, ngành Y tế cần đổi mới mạnh mẽ phương thức phân bổ ngân sách nhà nước, sử dụng Quỹ BHYT và các nguồn lực khác cho y tế cơ sở theo hướng dựa trên kết quả hoạt động và các chỉ tiêu đầu ra. Đặc biệt, cần rà soát, sửa đổi, ban hành định mức chi ngân sách nhà nước cho y tế cơ sở bảo đảm đủ tiền lương và các chế độ, chính sách cho viên chức y tế cơ sở, phụ cấp cho nhân viên y tế thôn, bản; xây dựng và ban hành mức chi thường xuyên ngoài lương để bảo đảm kinh phí cho các hoạt động thường xuyên, hoạt động chăm sóc sức khỏe ban đầu của trạm y tế xã.

“Mặt khác, cần sớm tổng kết, đánh giá kịp thời mô hình kết hợp công - tư trong đầu tư, phát triển, tạo nguồn thu của trạm y tế đang thí điểm tại một số nơi để có những điều chỉnh, hiện thực hóa chính sách khuyến khích, tăng cường sự hợp tác giữa trạm y tế với tư nhân để nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh cho nhân dân”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội nêu.

Một số ý kiến khác thì cho rằng, để tăng hiệu quả của y tế cơ sở, cần có cơ chế, chính sách để thu hút bác sỹ về làm việc tại trạm y tế. Sở dĩ như vậy là do hiện nhiều nước bác sỹ công tác y tế cơ sở lương bằng 1,8- 2 lần bác sỹ công tác ở tuyến trên.