Hoạt động M&A tại Việt Nam đang có vị thế tốt để phục hồi
	Hoạt động M&A gia tăng và nguy cơ tiềm ẩn
	Thị trường M&A giảm nhiệt thời Covid

Năng lượng tái tạo - một trong những ngành đang thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trên thị trường M&A. Ảnh: Nguyễn Thanh

Xu thế thay đổi

Công nghệ là lĩnh vực đang nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư khi 10 tháng năm 2021, thị trường M&A liên quan đến công nghệ ghi nhận sự tăng vượt bậc về cả giá trị và số lượng. Số lượng thương vụ tăng gấp hai lần trong khi tổng giá trị tăng trưởng hơn gấp ba lần so với cả năm 2020, đạt gần 1 tỷ USD, thậm chí vượt mức trước khi dịch xảy ra. Nhân tố thúc đẩy chính đến từ nhu cầu đầu tư cho cơ sở hạ tầng công nghệ cũng như để đáp ứng nhu cầu sử dụng các dịch vụ trực tuyến thay thế trong hoàn cảnh dịch bệnh đang diễn ra.

Ngoài ra, lĩnh vực năng lượng tái tạo được rất nhiều nhà đầu tư lao vào cuộc đua. Với định hướng phát triển của Chính phủ với năng lượng tái tạo trong những năm qua đã tạo nhiều cơ hội cho nhà đầu tư trong và ngoài nước. Điển hình, BCG Energy thuộc Bamboo Capital là tên tuổi rất tích cực trên thị trường trong vấn đề thu hút vốn của các nhà đầu tư.

Bà Thương Phạm, Phó Tổng giám đốc kiêm Giám đốc tài chính Công ty BCG Energy cho biết, BCG có mảng năng lượng tái tạo và thu hút nguồn vốn của nhà đầu tư, Công ty cũng nhận thấy sự hỗ trợ của Chính phủ trong lĩnh vực năng lượng tái tạo. Trên thực tế, doanh nghiệp này đã có nhiều thương vụ thành công trong việc thu hút nhà đầu tư nước ngoài. Trong đó, nổi bật là thương vụ gọi vốn thành công 43,6 triệu USD, tương đương hơn 1.018 tỷ đồng từ Leader Energy dưới dạng trái phiếu chuyển đổi để đầu tư vào mảng năng lượng tái tạo của BCG.

Trong khi đó, bà Võ Hà Duyên, Chủ tịch Công ty Luật VILAF cũng đánh giá rằng, M&A trong ngành tài chính - ngân hàng, công nghệ, tiêu dùng... sẽ bùng nổ trong thời gian tới. Bên cạnh đó, lĩnh vực hạ tầng cũng là một trong những ngành được các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm và M&A sẽ tăng, nhưng lĩnh vực này đòi hỏi nguồn vốn lớn.

Về làn sóng M&A trong ngành dược, ngoài những thương vụ lớn đã được nhắc tới trước đó tại Công ty cổ phần Dược phẩm Imexpharm, Dược Hà Tây, Công ty cổ phần Pymepharco, trong năm 2020, nhóm nhà đầu tư do GIC đại diện đã rót 203 triệu USD vào Vinmec, trong khi VinaCapital đầu tư vào Bệnh viện Thu Cúc. Hay gần đây, Sumitomo Corporation của Nhật Bản công bố sẽ đầu tư hàng chục triệu USD vào Insmart - doanh nghiệp chuyên cung cấp các dịch vụ liên quan tới bảo hiểm và chăm sóc sức khỏe tại thị trường Việt Nam.

Ngoài ra, phân khúc phòng khám nha khoa sẽ tiếp tục hấp dẫn các nhà đầu tư với các chuỗi mới thành lập có cơ sở vật chất chất lượng cao và nha sĩ được đào tạo bài bản. Đầu năm 2021, Kim Dental huy động thành công 24 triệu USD trong vòng Series B từ Quỹ đầu tư ABC World Asia.

Kênh truyền thống dẫn dắt thị trường

Mặc dù vậy, theo ông Lê Khánh Lâm, Chủ tịch Công ty RSM Việt Nam, các doanh nghiệp FDI có niềm tin cao với thị trường Việt Nam trong các năm tới. Song trước khi đưa ra quyết định với thương vụ lớn, nhà đầu tư cũng cần nhìn nhận và cảm nhận nhiều thông tin khác nữa. Các lĩnh vực truyền thống như ngành ngân hàng, bất động sản, tiêu dùng vẫn luôn hấp dẫn đối với nhà đầu tư trong thời gian qua và sắp tới đây.

Trên thực tế M&A lĩnh vực tài chính - ngân hàng sôi động trong 2021, với kỷ lục là thương vụ VPBank bán 49% vốn FE Credit cho đối tác Nhật Bản, thu về gần 1,4 tỷ USD. Cụ thể, cuối tháng 10/2021, VPBank chính thức hoàn tất thương vụ bán 49% vốn FE Credit cho đối tác SMBC (Nhật Bản), thu về gần 1,4 tỷ USD. Đây là thương vụ M&A có giá trị cao nhất từ trước đến nay trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng và cũng là thương vụ M&A lớn nhất của Việt Nam năm 2021.

Trước đó, cuối tháng 11/2021, MSB cho hay, ngân hàng này ký kết thỏa thuận bán 100% vốn công ty con FCCom cho đối tác nước ngoài. Thương vụ dự kiến được ký kết cuối năm nay và sẽ mang về cho ngân hàng 1.800 - 2.000 tỷ đồng lợi nhuận, ghi nhận vào năm sau. Con số này cao gấp 4 lần mức định giá mà một số chuyên gia phân tích dự báo trước đó...

Thị trường dự báo còn sôi động hơn, với hàng loạt thương vụ M&A tỷ USD đang dần lộ diện. Nếu như năm 2021, thị trường M&A công ty tài chính tiêu dùng dậy sóng thì đánh giá được đưa ra, năm 2022, thị trường sẽ chứng kiến hàng loạt thương vụ bán cổ phần ngân hàng cho đối tác ngoại. Trong đó, đáng chú ý nhất là thương vụ VPBank bán 15% cổ phần ngân hàng mẹ, dự kiến diễn ra đầu quý 1/2022. Ngoài ra, với các ngân hàng yếu kém và đang kiểm soát đặc biệt theo các chuyên gia M&A cũng là cơ hội cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước khi xu hướng mua bán, sáp nhập sôi động.

TS. Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế cho rằng, bất chấp ảnh hưởng Covid-19, việc hàng loạt thương vụ M&A trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng thành công chứng tỏ nhà đầu tư nước ngoài đánh giá rất cao tiềm năng tăng trưởng của Việt Nam nói chung cũng như lĩnh vực ngân hàng nói riêng.

Đồng quan điểm, ông Phạm Văn Thinh, Tổng giám đốc Deloitte Việt Nam nhận định, khi dịch bệnh được kiểm soát, thị trường M&A ngân hàng tại Việt Nam sẽ sôi động trở lại. Mặc dù nợ xấu ngân hàng Việt có nguy cơ tăng lên do ảnh hưởng của Covid-19, song ông Thinh cho rằng, nhờ kết quả kinh doanh của đa số ngân hàng Việt rất lạc quan và dư địa thị trường còn rộng lớn, nên ngân hàng Việt vẫn đang hấp dẫn các nhà đầu tư quốc tế, nhất là các lĩnh vực như tiêu dùng, ngân hàng bán lẻ…