Thúc đẩy tính minh bạch qua hoạt động xếp hạng tín nhiệm
	Hoạt động xếp hạng tín nhiệm sẽ trở nên sôi động hơn

Ông Nguyễn Hoàng Dương phát biểu tại hội thảo

Ông Donald Lambert, Giám đốc phát triển khu vực tư nhân tại Việt Nam – Ngân hàng ADB nhận định, hoạt động xếp hạng tín nhiệm có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của thị trường tài chính nói chung và thị trường trái phiếu nói riêng. Theo đó, các báo cáo tài chính chỉ giúp đánh giá về doanh nghiệp trong ngắn hạn, trong khi xếp hạng tín nhiệm sẽ mang lại cái nhìn bao quát về dài hạn đối với doanh nghiệp đó.

Tại hội thảo, các chuyên gia đến từ Ủy ban Chứng khoán và Đầu tư Australia, các tổ chức xếp hạng quốc tế S&P, Moody’s và tổ chức xếp hạng tín nhiệm Fiin của Việt Nam đã trình bày về vai trò của tổ chức xếp hạng tín nhiệm trên thị trường tài chính, phương pháp, quy trình thực hiện xếp hạng tín nhiệm, các yếu tố ảnh hưởng đến định mức tín nhiệm của doanh nghiệp. Cùng với đó là các nội dung cần lưu ý để cải thiện bậc xếp hạng và tác động của kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với quyết định của nhà đầu tư.

Hội thảo là hoạt động trong chuỗi các hội nghị của Bộ Tài chính nhằm phổ biến, đào tạo và cung cấp thông tin cho doanh nghiệp, nhà đầu tư, các đối tượng tham gia thị trường tài chính về hoạt động xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam.

Ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính – Bộ Tài chính đánh giá, tổ chức xếp hạng tín nhiệm góp phần gia tăng hiệu quả hoạt động cả về cung và cầu đầu tư trên thị trường, giúp nhà đầu tư nhận thức được tốt hơn khả năng tài chính, khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp được xếp hạng tín nhiệm cũng như những rủi ro có liên quan để có định hướng đầu tư.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy quá trình thiết lập thị trường xếp hạng tín nhiệm ở các nước đều trải qua các giai đoạn: ban hành khuôn khổ pháp lý cho việc thành lập và hoạt động của doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm; thành lập một số doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm trong nước và quy định bắt buộc các tổ chức khi huy động vốn trên thị trường phải được định mức tín nhiệm.

Để thúc đẩy sự phát triển của thị trường trái phiếu doanh nghiệp nói riêng, thị trường vốn nói chung, Bộ Tài chính đã nghiên cứu, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 88/2014/NĐ-CP ngày 26/9/2014 quy định về dịch vụ xếp hạng tín nhiệm là điều kiện tiền đề cho việc hình thành thị trường xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam.

Chuyên gia của S&P chia sẻ trực tuyến về tác động của kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với quyết định của nhà đầu tư

Trong năm 2015, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 570/QĐ-TTg ngày 17/4/2015 phê duyệt Quy hoạch phát triển dịch vụ xếp hạng tín nhiệm đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Theo đó, Bộ Tài chính sẽ xem xét, cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ xếp hạng tín nhiệm cho tối đa 5 doanh nghiệp. Cho đến nay, đã có hai doanh nghiệp của Việt Nam được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh và đang triển khai cung cấp dịch vụ xếp hạng tín nhiệm trên thị trường.

Ông Dương cũng cho hay, Bộ Tài chính cũng đã nhận được đề nghị quan tâm của một số tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế có uy tín và sẽ xem xét, thẩm định theo đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, hoạt động cung cấp dịch vụ xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam hiện vẫn còn rất hạn chế, nhà đầu tư cũng chưa có thói quen lựa chọn đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp có xếp hạng tín nhiệm.

Để thúc đẩy vai trò và hoạt động của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ trình Quốc hội quy định việc xếp hạng tín nhiệm đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng. Cụ thể, Nghị định số 155/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán quy định các trường hợp doanh nghiệp phải có xếp hạng tín nhiệm và lộ trình thực hiện. Quy định này sẽ tạo nhu cầu sử dụng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm; từng bước hình thành văn hóa xếp hạng tín nhiệm đối với cả trái phiếu phát hành riêng lẻ và trái phiếu phát hành ra công chúng không thuộc trường hợp bắt buộc phải xếp hạng tín nhiệm.

Việc phát triển dịch vụ xếp hạng tín nhiệm cũng là cơ sở để các Bộ, ngành nghiên cứu sửa đổi các quy định về an toàn vốn của các doanh nghiệp trong lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm theo hướng phân biệt giữa trái phiếu doanh nghiệp được xếp hạng và trái phiếu doanh nghiệp không được xếp hạng, qua đó khuyến khích các tổ chức tài chính nêu trên ưu tiên đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp được xếp hạng tín nhiệm tốt.

Trên thực tế, doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm được thiết lập ở hầu hết các nước có thị trường vốn, thị trường chứng khoán phát triển và mới nổi, trong đó ở khu vực ASEAN có các nước: Thái Lan, Indonesia, Philippines, Malaysia đều đã có doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm trong nước. Tại Việt Nam, với khung khổ pháp lý đã được hoàn thiện đầy đủ, ông Dương cho biết, Bộ Tài chính sẽ lựa chọn để cấp phép cho các doanh nghiệp tốt nhất hoạt động tại Việt Nam; đồng thời tiếp tục tổ chức các hội thảo để tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng doanh nghiệp trong việc sử dụng xếp hạng tín nhiệm khi phát hành trái phiếu.