Chế biến cá ngừ xuất khẩu tại Công ty Thủy sản Bình Định. Ảnh: T.H.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, nhờ tác động của EVFTA, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Italy tăng kỷ lục với 3 con số. Tính riêng trong tháng 6, giá trị xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này tăng 283% so với cùng kỳ năm 2020, đạt gần 2,1 triệu USD. Luỹ kế 6 tháng đầu năm 2021, giá trị xuất khẩu cá ngừ sang Italy đạt gần 22,5 triệu USD, tăng 130% so với cùng kỳ năm 2020.

Trong số các sản phẩm cá ngừ xuất khẩu sang thị trường này, đáng chú ý là sự tăng trưởng đột biến trong xuất khẩu các sản phẩm loin cá ngừ hấp đông lạnh. Nếu như nửa đầu năm 2020, các doanh nghiệp Việt Nam không xuất được lô hàng loin cá ngừ hấp đông lạnh nào sang Italy, năm nay số lô hàng xuất khẩu sang thị trường này đạt tới hơn 11,4 triệu USD, chiếm hơn 50% tổng giá trị xuất khẩu cá ngừ sang Italy. Xuất khẩu cá ngừ tươi, đông lạnh mã HS03 cũng tăng 19%. Trong khi đó, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp giảm 63%.

Hiện có khoảng 7 doanh nghiệp cá ngừ tham gia xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Italy. Trong đó, Công ty TNHH Cá ngừ Việt Nam là doanh nghiệp có giá trị XK lớn nhất sang thị trường này. Tiếp đến là Công ty TNHH Thuỷ sản Hải Long Nha Trang và Công ty CP Vịnh Nha trang.

Theo thống kê của ITC, Việt Nam là nguồn cung cấp cá ngừ ngoài khối lớn thứ 4 cho Italy, sau Indonesia, Ecuador và Mauritius. Trong khi xuất khẩu cá ngừ của Indonesia và Ecuador sang Italy giảm, xuất khẩu của Việt Nam tăng. Ngoài ra, một số nguồn cung cá ngừ lớn khác cũng đang tập trung xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Italy như: Mauritius, Trung Quốc…

Theo bà Nguyễn Hà, chuyên gia thị trường cá ngừ của VASEP, một trong những nguyên nhân của sự tăng trưởng này ngoài hiệu ứng từ EVFTA, theo các doanh nghiệp tình hình dịch bệnh bùng phát mạnh tại các nước như Indonesia hay Ecuador từ cuối năm 2020 đến đầu năm 2021 đã làm ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu cá ngừ của các nước này. Nhờ đó, các doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội để mở rộng thị phần.

Tuy nhiên, hiện tại dịch tại các nước Nam Mỹ như Ecuador đang dần dần được kiểm soát. Bên cạnh đó nhờ chính sách ưu tiên tiêm vắc xin cho công nhân tại các nhà máy sản xuất cá ngừ vì đây một trong những ngành sản xuất quan trọng trong phát triển kinh tế của Ecuador, xuất khẩu cá ngừ của nước này nhiều khả năng sẽ phục hồi.

Trong khi đó, dịch bệnh Covid-19 tại Việt Nam lại đang bùng phát mạnh làm cản trở hoạt động của các doanh nghiệp. Phần lớn các công nhân tại các nhà máy chế biến lại chưa được tiêm vắc xin khiến cho nhiều doanh nghiệp đang phải tạm dừng hoạt động, hoặc giảm bớt công suất do giãn cách xã hội.

Bên cạnh đó, chi phí sản xuất tăng, giá thuê container tăng, giá cước vận chuyển từ châu Á sang châu Âu tăng mạnh, đang khiến cho các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam khó cạnh tranh hơn tại các thị trường như Italy. Dự báo, trong thời gian tới xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang thị trường Italy khó có thể tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng như hiện nay.

Ngoài thị trường Italy, xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường nhập khẩu chính đều tăng trưởng khả quan. Hiện các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu cá ngừ sang 103 thị trường. Trong đó, xuất khẩu sang khối thị trường EU tiếp tục khởi sắc. Tính riêng trong tháng 6/2021, giá trị xuất khẩu sang thị trường này đạt gần 13 triệu USD, tăng 49% so với cùng kỳ. Con số này đã nâng tổng giá trị xuất khẩu trong nửa đầu năm 2021 lên hơn 74 triệu USD, tăng 31% so với cùng kỳ.

Đáng chú ý trong tháng 6, xuất khẩu cá ngừ sang Tây Ban Nha tăng trưởng với tốc độ phi mã 971% so với cùng kỳ. Với tốc độ tăng trưởng này, Tây Ban Nha vượt lên trở thành thị trường nhập khẩu cá ngừ đơn lẻ lớn thứ 3 trong khối EU của Việt Nam.

Ngoài các thị trường chính, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang một số thị trường nhỏ đang có tốc độ tăng trưởng ấn tượng so với cùng kỳ, như: Nga tăng 70%, Ukraina tăng 100%, Li Băng tăng 35%, Hàn Quốc tăng 87%, Argentina tăng 79%...