Các quy trình, thủ tục chi trả cho người hưởng cũng được ngành BHXH chú trọng đơn giản hóa theo hướng tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân. Ảnh: BHXH VN.

Phát hiện trục lợi nhờ rà soát dữ liệu

Theo BHXH Việt Nam, trong quá trình rà soát dữ liệu người hưởng, BHXH các tỉnh, thành phố đã phát hiện trường hợp người hưởng lương hưu đã mất nhưng thân nhân không làm các thủ tục khai báo. Điển hình như trường hợp tại tỉnh Phú Yên, cụ thể bà Hồng đang nhận lương hưu qua tài khoản cá nhân tại thành phố Tuy Hòa do Bưu điện tỉnh thực hiện chi trả (việc chi trả qua hệ thống bưu điện thực hiện theo hợp đồng ủy quyền chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH, trợ cấp thất nghiệp và quản lý người hưởng các chế độ BHXH hàng tháng giữa cơ quan BHXH và cơ quan Bưu điện). Qua thực hiện rà soát, BHXH tỉnh Phú Yên phát hiện người hưởng chưa có căn cước công dân và đã liên hệ đến cơ quan Công an phường 1 – TP Tuy Hòa để rà soát đối chiếu. Kết quả trên dữ liệu dân cư của Bộ Công an cho thấy, người hưởng này đã chết từ tháng 1/2016. Thông tin này cũng được UBND phường 1 - nơi cư trú của bà Hồng xác nhận khi BHXH tỉnh phối hợp với Bưu điện tỉnh xác minh. Tuy nhiên, khi bà Hồng chết (ngày 29/1/2016), thân nhân của bà đã không làm các thủ tục cắt giảm chế độ hưu trí để hưởng chế độ Mai táng phí và chế độ Tử tuất theo quy định.

Nhằm kịp thời thu hồi tiền chi sai BHXH cho người hưởng qua Bưu điện, BHXH tỉnh Phú Yên đã ban hành Quyết định thu hồi tiền lương hưu đối với bà Hồng từ tháng 2/2016 đến tháng 6/2023 với tổng số tiền là 395.314.700 đồng. Đến nay, Bưu điện tỉnh và thân nhân của bà Hồng đã nộp đầy đủ số tiền lương hưu chi sai cho cơ quan BHXH tỉnh để hoàn trả quỹ BHXH. Đồng thời, BHXH tỉnh cũng yêu cầu cơ quan Bưu điện nộp vào quỹ BHXH số tiền lãi và thù lao chi trả do chi sai là 123.390.527 đồng theo quy định tại Hợp đồng ủy quyền chi trả và quản lý người hưởng.

Củng cố niềm tin của người thụ hưởng

Tính đến ngày 16/5/2023, BHXH Việt Nam là đơn vị đầu tiên kết nối thành công với Cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về dân cư ngay khi được đưa vào vận hành chính thức. Đến nay, Hệ thống của BHXH Việt Nam đã xác thực 83.477.695 thông tin nhân khẩu trong CSDL do BHXH Việt Nam quản lý với CSDL quốc gia về dân cư. Đồng thời, BHXH Việt Nam cũng đã chia sẻ, cung cấp 107.157.011 bản ghi thông tin về BHYT với CSDL quốc gia về dân cư. Đây tiền đề quan trọng để chuẩn hóa dữ liệu phục vụ cho việc quản lý, cải cách, liên thông các thủ tục hành chính (TTHC), cắt giảm giấy tờ công dân.

BHXH Việt Nam đã triển khai các giải pháp kỹ thuật đảm bảo từng bước sử dụng thẻ Căn cước công dân (CCCD) gắn chip, ứng dụng Định danh điện tử quốc gia (VNEID) thay thế thẻ BHYT giấy để khám bệnh, chữa bệnh (KCB) BHYT; chỉ đạo BHXH các tỉnh đẩy mạnh triển khai sử dụng CCCD gắn chip trong KCB BHYT. Hiện, toàn quốc đã có 12.427 cơ sở KCB triển khai KCB BHYT bằng CCCD gắn chip (đạt 96,99% tổng số cơ sở KCB BHYT trên toàn quốc), với 25.738.015 lượt tra cứu thông tin thẻ BHYT bằng CCCD thành công phục vụ làm thủ tục KCB BHYT.

BHXH triển khai tích hợp, cung cấp dịch vụ công (DVC) trực tuyến trên Cổng DVC quốc gia. Theo đó, Bộ Công an và Văn phòng Chính phủ, BHXH Việt Nam đã tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ, hoàn thành tích hợp dịch vụ Gia hạn thẻ BHYT theo hộ gia đình có giảm trừ mức đóng trên Cổng DVC quốc gia từ tháng 7/2022. Kết quả, hệ thống của BHXH Việt Nam tiếp nhận gia hạn cho 1.301 thẻ BHYT thực hiện qua DVC này.

Đồng thời, chủ động phối hợp với Bộ Công an, Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan triển khai điều chỉnh, nâng cấp phần mềm, chia sẻ, kết nối với Phần mềm DVC liên thông, đáp ứng yêu cầu cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi và giải quyết hưởng trợ cấp mai táng thuộc các nhóm DVC liên thông "đăng ký khai sinh - đăng ký thường trú - cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi" và "đăng ký khai tử - Xóa đăng ký thường trú - Trợ cấp mai táng phí".

Ngoài ra, BHXH Việt Nam đã phối hợp cùng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Văn phòng Chính phủ tích hợp thành công DVC “Giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp” trên Cổng DVC Quốc gia từ ngày 12/4/2022. Tính đến ngày 16/5/2023, BHXH Việt Nam đã tiếp nhận từ Cổng DVC quốc gia để xác nhận và trả quá trình đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho 131.875 trường hợp phục vụ giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp cho người lao động (NLĐ)...

Xác định, quản lý chi trả các chế độ BHXH là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý BHXH, trong thời gian qua BHXH Việt Nam đã làm tốt công tác chi trả và quản lý người hưởng các chế độ BHXH sẽ góp phần củng cố niềm tin của người thụ hưởng đối với đường lối chính sách an sinh xã hội của Đảng, Nhà nước và cơ quan BHXH. Theo đó, thời gian qua, BHXH Việt Nam luôn quan tâm, chỉ đạo toàn ngành đẩy mạnh việc chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH không dùng tiền mặt qua hệ thống ngân hàng, đồng thời tăng cường thực hiện tối đa các giải pháp, tận dụng mọi nguồn lực, dữ liệu sẵn có như: ứng dụng công nghệ thông tin; phối hợp đồng bộ với cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành; quản lý chặt chẽ quỹ BHXH, BHTN… để triển khai hiệu quả, nâng cao chất lượng công tác chi trả các chế độ BHXH, BHTN và quản lý người hưởng thường xuyên, chặt chẽ, đảm bảo chi đúng, chi đủ theo quy định.

Song song đó, các quy trình, thủ tục chi trả cho người hưởng cũng được ngành chú trọng đơn giản hóa theo hướng tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, tạo sự hài lòng, tin tưởng đối với mọi người dân, NLĐ và doanh nghiệp.