Việc giám sát trực tuyến trên ba cấp đạt hiệu quả cao. Trong ảnh: Hoạt động giám sát trực tuyến của lực lượng Hải quan tại nhà ga quốc tế sân bay Nội Bài. Ảnh: Hữu Linh.

Theo Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan), hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trong quý I/2017 có diễn biến phức tạp do nhu cầu hàng hóa tiêu dùng của người dân tăng cao. Không chỉ xuất hiện các loại hàng vi phạm như đồ điện dân dụng, mỹ phẩm, rượu, bia, bánh, kẹo, nước ngọt, đường kính, pháo nổ các loại, thuốc lá điếu... được bắt giữ qua khu vực sông, đường mòn, lối mở biên giới mà còn phát sinh các vụ việc buôn lậu, vận chuyển trái phép ma túy, lá Khat, mặt hàng thuộc danh mục CITES như vẩy tê tê, ngà voi… qua đường hàng không, cảng biển.

Đơn cử như trên tuyến hàng không, thực hiện Kế hoạch số 1026/KH-TCHQ ngày 21/2/2017 của Tổng cục Hải quan về việc rà soát, phân loại, kiểm tra, khám xét và xử lý các lô hàng tồn và những lô hàng rủi ro cao vận chuyển qua tuyến hàng không, lực lượng kiểm soát Hải quan đã triển khai quyết liệt và đã phát hiện, kiểm tra, bắt giữ một số vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới với phương thức thủ đoạn cất giấu tang vật vi phạm trong hành lý nhập khẩu; gửi hàng hóa, bưu kiện từ nước ngoài vào Việt Nam qua kho hàng Cảng hàng không quốc tế với tên hàng hóa sai với thực tế. Nổi lên trong quý I là tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép mặt hàng cấm như súng hơi và đạn súng hơi, cây lá Khát, mặt hàng thuộc danh mục CITES như vẩy tê tê và ngà voi, mỹ phẩm… Địa bàn trọng điểm là kho hàng, nhà ga sân bay quốc tế Nội Bài, kho hàng Gia Lâm, ICD Mỹ Đình, Trạm trả hàng Fedex (Hà Nội); kho hàng nội địa sân bay Tân Sơn Nhất, chuyển phát nhanh Fedex, DHL, Bưu điện trung tâm TP. Hồ Chí Minh; sân bay quốc tế Đà Nẵng. Các chuyến bay trọng điểm như: Tuyến bay xuất đi Úc, Đài Loan, Hồng Kông, Trung Quốc, các tuyến bay nhập cảnh từ Thái Lan, Lào, Campuchia, Hồng Kông, Pháp, Mỹ, Đức, Ấn Độ, Pakistan, Malaysia, các nước châu Phi; các điểm phát chuyển nhanh thuộc quản lý của Chi cục Chuyển phát nhanh.

Điển hình, cuối tháng 2/2017, lực lượng Hải quan phát hiện 4 bọc hàng chứa tổng số 322kg vẩy tê tê “đội lốt” văn phòng phẩm nhập khẩu. Lô hàng trên thuộc vận đơn 176-67987684 vận chuyển từ Nigeria về sân bay quốc tế Nội Bài ngày 25/2/2017. Cùng thời điểm này, lực lượng Hải quan kiểm tra 7 lô hàng, trong đó có lô hàng vận chuyển từ Kenya về sân bay quốc tế Nội Bài chứa 340 kg lá khô nghi là lá Khat. Kết quả giám định các mẫu vật lá khô đều có chứa các chất: Cathinone và Cathine (nằm trong Danh mục các chất ma túy tuyệt đối cấm sử dụng trong y học và đời sống xã hội tại Nghị định số 82/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 của Chính phủ-PV).

Không chỉ xuất hiện trên tuyến hàng không, lần đầu tiên tại khu vực cảng biển (tại cảng Tân Vũ-Hải Phòng, Cục Hải quan Hải Phòng phối hợp với Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Bắc (Đội 1- Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan) và Công an TP. Hải Phòng đã tiến hành mở kiểm tra container chứa 353 kiện hàng chứa lá Khat, tổng trọng lượng ước tính khoảng 2,8 tấn.

Để nâng cao hiệu quả đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, thời gian tới, lực lượng Kiểm soát Hải quan tiếp tục triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ hải quan để chủ động phòng ngừa, phát hiện, bắt giữ và xử lý kịp thời các vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan. Cụ thể, tăng cường nhân lực, năng lực cho bộ phận thu thập thông tin, giám sát qua các hệ thống điện tử; phát huy tối đa hiệu quả việc sử dụng phương tiện trong việc giám sát trực tuyến trên ba cấp đạt hiệu quả cao. Trong đó, lực lượng Hải quan tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu nhằm phát hiện, bắt giữ và xử lý nghiêm các hành vi vận chuyển, nhập lậu hàng hóa thuộc Danh mục CITES, vũ khí, chất nổ và hàng cấm khác.

Đồng thời, trong công tác thu thập thông tin, dự báo tình hình hoạt động buôn lậu, Cục Điều tra chống buôn lậu tăng cường công tác cảnh báo, dự báo trên cơ sở tài liệu có được trong và ngoài nước (tài liệu do Hải quan các nước, WCO, RILO A/P cung cấp) để thường xuyên đưa ra các cảnh báo về các vụ việc nổi cộm, các vụ án điểm, các phương thức, thủ đoạn mới của các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền SHTT và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới để phổ biến trong toàn Ngành. Chú trọng đưa ra các dự báo về dấu hiệu, mặt hàng trọng điểm, đối tượng trọng điểm, tuyến đường, địa bàn… để cung cấp cho các đơn vị nghiệp vụ và toàn lực lượng kiểm soát hải quan.