CBCC Cục Thuế Hà Nội kiểm tra hồ sơ thuế của DN. Ảnh: T.Hằng

Tại Hội nghị triển khai công tác thuế năm 2015, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã giao nhiệm vụ cho ngành Thuế tăng tỷ lệ thanh tra, kiểm tra lên 20% trong tổng số DN thuộc diện quản lý thuế từ nay đến năm 2017 và phấn đấu tăng thu qua hoạt động này là trên 14.500 tỷ đồng, số nộp ngân sách hơn 10.500 tỷ đồng. Trong đó, ngành Thuế chú trọng thanh tra, kiểm tra 100% hồ sơ sau hoàn có số thuế lớn và phối hợp với cơ quan Công an để điều tra, xác minh một số đường dây sử dụng hóa đơn bất hợp pháp chiếm đoạt tiền thuế, góp phần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng giữa các DN.

Thời gian qua, số chi hoàn thuế cũng tăng đột biến, đặc biệt trong các năm 2012, 2013 có sự gia tăng về số tiền hoàn thuế, chủ yếu phát sinh ở các địa phương tiếp giáp biên giới… Trong năm 2014, Tổng cục Thuế thực hiện quản lý, điều hành quỹ hoàn thuế GTGT chặt chẽ và linh hoạt, giao hạn mức quỹ hoàn thuế GTGT cho từng Cục Thuế. Tuy nhiên, số tiền chi hoàn thuế cũng tăng 122,8% dự toán hoàn thuế Quốc hội giao (tương đương 86.000 tỷ đồng).

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Trần Văn Phu, bên cạnh việc giải quyết hoàn thuế GTGT nhanh chóng, kịp thời theo đúng quy định của Luật Quản lý thuế về hoàn thuế, tạo điều kiện giúp DN quay vòng vốn nhanh, nâng cao hiệu quả trong việc sử dụng vốn, cơ quan Thuế còn tăng cường thanh tra, kiểm tra sau hoàn thuế nhằm đảm bảo việc hoàn thuế được thực hiện chặt chẽ theo đúng quy định, quy trình quản lý thuế.

“Tổng cục Thuế đã tổ chức hội nghị tập huấn kỹ năng kiểm tra phát hiện thủ đoạn gian lận hoàn thuế xuất khẩu qua biên giới đất liền tại Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh, qua đó rút ra các thủ đoạn, hành vi gian lận hoàn thuế xuất cũng như cách thức để nhận dạng DN gian lận, các dạng sai phạm thường gặp và cách kiểm tra phát hiện nhằm ngăn chặn sai phạm về thuế trong hoạt động kinh doanh này. Bên cạnh đó, toàn hệ thống đã tập trung thanh tra, kiểm tra các DN, cá nhân kinh doanh sử dụng hoá đơn bất hợp pháp, DN giao dịch qua ngân hàng có dấu hiệu đáng ngờ, DN lớn nhiều năm chưa được thanh tra, kiểm tra và các DN có số tiền hoàn thuế GTGT lớn”- ông Trần Văn Phu nói.

Hiện nay, Tổng cục Thuế đang triển khai thực hiện đối chiếu chéo hóa đơn nhằm ngăn chặn, xử lý kịp thời hành vi kinh doanh mua bán hóa đơn bất hợp pháp, trốn thuế, chiếm đoạt tiền hoàn thuế. Theo kế hoạch, quý I-2015, Tổng cục Thuế trình Bộ Tài chính ban hành Thông tư về quản lý rủi ro trong công tác thuế. Đồng thời, nghiên cứu triển khai các giải pháp để đảm bảo yêu cầu quản lý thuế khi thực hiện bỏ Bảng kê hoá đơn hàng hoá mua vào, bán ra nhằm chủ động phòng ngừa, ngăn chặn nguy cơ vi phạm. Ngoài ra, Tổng cục Thuế cũng sẽ tiếp tục thực hiện giải quyết hồ sơ hoàn thuế chặt chẽ, đúng quy định, phát hiện và xử lý kịp thời những hiện tượng lợi dụng chính sách để hoàn thuế bất hợp pháp. Giao hạn mức hoàn thuế GTGT năm 2015 cho từng địa bàn. Kiểm soát chặt chẽ số chi hoàn thuế GTGT, đảm bảo thực hiện chi hoàn thuế GTGT năm 2015 được thực hiện theo đúng kế hoạch đã đề ra. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm đối với các hành vi gian lận, lợi dụng chính sách hoàn thuế GTGT, thu hồi đầy đủ số tiền hoàn thuế gian lận vào NSNN.

Mặt khác, kể từ năm 2015, Ngân hàng Thế giới (WB) chính thức bổ sung 3 chỉ tiêu, trong đó có hoàn thuế GTGT để đánh giá chỉ số xếp hạng về thời gian nộp thuế trong Báo cáo môi trường kinh doanh tại Việt Nam. Theo bà Joana Nasr - đồng tác giả Báo cáo môi trường kinh doanh của WB, đối với chỉ tiêu về hoàn thuế, WB sẽ thu thập dữ liệu về thời gian làm hồ sơ hoàn thuế GTGT và thuế Thu nhập DN của các DN, bao gồm cả thời gian chuẩn bị các thông tin cần thiết để làm căn cứ xin hoàn thuế. Ngoài ra, còn xem xét thời gian cần thiết để được hoàn thuế GTGT hoặc thuế Thu nhập DN tính từ lúc nộp tờ khai đến khi nhận được khoản hoàn thuế đầu tiên.

“Cách tính mới này sẽ là khó khăn đối với Việt Nam và ngay từ bây giờ để không bị tụt hạng về thời gian nộp thuế thì chúng ta phải có kịch bản ứng phó kịp thời.”- Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Nguyễn Thị Cúc khuyến cáo. Bởi theo bà Nguyễn Thị Cúc, công tác quản lý thuế hiện nay đang nặng về hóa đơn chứng từ, dẫn đến những gian lận hóa đơn chứng từ rất nhiều. Nếu chúng ta không làm tốt khâu này sẽ dẫn đến hoàn thuế khống, làm thất thoát NSNN. Nhưng nếu chúng ta kiểm soát kỹ thì lại ảnh hưởng đến thời gian nộp thuế.

“Ngành Thuế cần rà soát các quy định của Luật Quản lý thuế, các quy trình thanh tra, giải quyết khiếu nại và hoàn thuế GTGT, đảm bảo tính rõ ràng, minh bạch, tối giản các thủ tục hành chính cho người nộp thuế, tăng cường tính hiệu lực, hiệu quả của các quy định pháp quy liên quan đến các hoạt động này. Đồng thời, để có sự cải thiện trong vị trí xếp hạng theo các tiêu chí mới, cần tham khảo kinh nghiệm quốc tế, đặc biệt là các nước trong khối ASEAN về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại và hoàn thuế, học tập các kinh nghiệm quản lý hiệu quả, các cải cách thủ tục hành chính cũng như kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực này của các nước để điều chỉnh các quy định của Việt Nam theo kịp trình độ các nước này”- bà Nguyễn Thị Cúc nhấn mạnh.