Trong những tháng gần đây, số lượng nhà đầu tư mở mới tài khoản khá cao, thậm chí cao hơn cả giai đoạn dịch Covid-19. Ảnh: Internet

Nhà đầu tư cá nhân mua ròng lớn thúc đẩy đà tăng của thị trường

Thị trường chứng khoán đang trong giai đoạn điều chỉnh sau 6 tháng tăng điểm liên tục. Theo đánh giá của các chuyên gia, diễn biến của chứng khoán Việt Nam đồng pha với xu hướng chung toàn cầu nhưng có phần tích cực hơn.

Cụ thể, nếu VN-Index vẫn giữ được mức tăng gần 15% sau 9 tháng, khởi sắc hơn các thị trường trong khu vực như Thái Lan, Philippines, Malaysia.

Trong ngắn hạn, tâm lý nhà đầu tư đang bị tác động bởi những yếu tố đến từ quốc tế và trong nước. Cục Dự trữ Liên đang Mỹ (Fed) vẫn phát đi tín hiệu tiếp tục tăng lãi suất trong khi chỉ số DXY (chỉ số đo lường sức mạnh của USD tương quan với 6 loại tiền tệ khác) mạnh lên khiến dòng vốn đầu tư xoay chiều. Trong nước, động thái phát hành tín phiếu của Ngân hàng Nhà nước, tăng trưởng tín dụng hay những biến số vĩ mô đều được giới đầu tư chú ý.

Song nhiều ý kiến cho rằng, nhịp điều chỉnh của thị trường cũng sẽ mở ra cơ hội khi định giá doanh nghiệp ở mức phù hợp hơn. Mùa báo cáo kết quả kinh doanh quý 3 sắp tới là thời điểm để nhà đầu tư chọn lọc những doanh nghiệp có triển vọng kinh doanh sáng cửa.

Tại toạ đàm, ông Đào Minh Châu, CFA, Phó Giám đốc Phân tích cổ phiếu SSI Research cho rằng có thể chia ra một số nhóm yếu tố sẽ tác động đến thị trường.

Thứ nhất, nhà đầu tư cần quan sát các biến số vĩ mô như GDP, PMI, CPI, lạm phát, tỷ giá, tăng trưởng tín dụng, lãi suất, xuất khẩu và các động thái của Ngân hàng Nhà nước. VN-Index thường có tương quan với lãi suất huy động. Theo đó, chỉ số thường giảm trong những giai đoạn lãi suất tăng. Ngược lại, chứng khoán tăng mạnh trong những giai đoạn nới lỏng tiền tệ.

Hai là yếu tố kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, hiện đã bước vào quý cuối năm, nhà đầu tư đang dần hướng đến triển vọng của năm 2024. Kết quả nửa cuối năm 2023 cũng sẽ cung cấp cơ sở cho nhà đầu tư nhìn nhận triển vọng cho năm sau.

Yếu tố thứ ba là dòng tiền, đặc biệt dòng tiền từ nhà đầu tư cá nhân. Theo thống kê của SSI Research, nhóm nhà đầu tư cá nhân mua ròng khoảng 19.000 tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm 2023 (cao hơn so với mức bán ròng 16.000 đồng tỷ trong cả năm 2022), và chiếm khoảng 85% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường. Yếu tố này góp phần đáng kể cho đà tăng trưởng khoảng 20% từ đầu năm của thị trường đến đỉnh vào giữa tháng 9.

Theo ông Đào Minh Châu, trong những tháng gần đây, số lượng nhà đầu tư mở mới tài khoản khá cao, thậm chí cao hơn cả giai đoạn dịch Covid-19. Thông thường nhà đầu tư cá nhân có sự xoay vòng dòng tiền nhanh hơn so với nhà đầu tư tổ chức.

Bên cạnh 3 yếu tố cơ bản nói trên, một số yếu tố khác tác động tới thị trường cũng cũng được chuyên gia SSI Research nhắc tới. Theo đó, với yếu tố diễn biến thị trường chứng khoán thế giới, vừa qua VN-Index đã có mức điều chỉnh khoảng 12% từ đỉnh, trong khi đó chứng khoán Mỹ cũng có nhịp điều chỉnh khoảng 8%. Quan sát trong quá khứ, chỉ số chứng khoán giữa hai thị trường cũng có những sự đồng pha.

Bên cạnh đó, khả năng nâng hạng thị trường và triển khai hệ thống KRX trong thời gian tới cũng là yếu tố hỗ trợ thị trường.

Nhà đầu tư đang có chiến lược theo dõi và bắt đầu có động thái để “shopping”

Nhận định về thanh khoản sụt giảm của thị trường thời gian gần đây, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Công ty CK Yuanta Việt Nam cho biết, trong quý 3/2023, tuy điểm số VN-Index chưa thể quay trở lại thời điểm đỉnh của năm 2021, nhưng thanh khoản của thị trường đã quay lại mức đỉnh của năm 2021.

Thanh khoản trung bình trong giai đoạn tháng 5 đến tháng 9 ghi nhận xấp xỉ 1 tỷ USD mỗi phiên. Có thể nói giá trị giao dịch của Việt Nam đang nhỉnh hơn và nằm trong top 3 thị trường chứng khoán có giá trị giao dịch thanh khoản khá tốt trên khu vực Đông Nam Á.

“Có thể thấy đà tăng của thị trường trong thời gian vừa qua là một trong những yếu tố kích thích dòng tiền gia tăng vào thị trường, cộng với tác động từ bối cảnh lãi suất giảm cũng như sự kỳ vọng của nhà đầu tư trên toàn cầu cũng khuyến khích nhà đầu tư quay lại hoặc gia tăng đầu tư vào thị trường. Chính vì vậy chúng ta thấy một lượng tiền lớn dịch chuyển vào thị trường với giá trị thanh khoản lớn như vậy”, ông Nguyễn Thế Minh nhấn mạnh.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, trong vài tuần gần đây đã bắt đầu có sự sụt giảm đáng kể, đặc biệt là sau cú sụt giảm vào phiên ngày 18/8 và thời điểm đầu tháng 9 thì có thể thấy tình hình thanh khoản của thị trường đã bắt đầu có chiều hướng sụt giảm đáng kể.

Theo đó, chuyên gia của Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho rằng có 4 yếu tố chính tác động và giải thích cho lý do tại sao tình hình thanh khoản của thị trường lại sụt giảm mạnh đến như vậy.

Yếu tố đầu tiên đến từ tác động bên ngoài. Trong thời gian vừa qua, khi tình hình lãi suất bắt đầu có sự gia tăng, giá dầu cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến cho áp lực lạm phát tăng lên. Đây là nguyên nhân chính khiến cho tâm lý nhà đầu tư bắt đầu có những dấu hiệu chững lại và e ngại về tình hình thị trường ở thời điểm hiện tại.

Yếu tố thứ hai là tác động từ việc đồng USD và lãi suất trái phiếu Mỹ tăng mạnh khiến áp lực tỷ giá trong thời gian sắp tới sẽ gia tăng và việc điều hành tỷ giá sẽ gặp trở ngại hơn.

Yếu tố thứ ba là khi tình hình tỷ giá tăng mạnh, lượng bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài cũng bị ảnh hưởng. Tính từ đầu năm đến nay thì giá trị bán ròng xấp xỉ hơn 9.000 tỷ đồng.

Yếu tố cuối cùng, là yếu tố mang tính thời vụ, khi các doanh nghiệp bắt đầu bước vào mùa công bố kết quả kinh doanh quý 3 vào tháng 10 này. Chúng ta vẫn phải chờ vào kết quả kinh doanh quý 3 này để quyết định nhóm ngành nào là nhóm ngành có thể phân bổ vào trong thời gian tới.

“Tôi cho rằng giai đoạn hiện tại nhà đầu tư đang bắt đầu có những chiến lược để theo dõi và có động thái để shopping, lựa chọn những nhóm ngành có thể có sự tăng trưởng trong thời gian tới. Chính vì vậy, tình hình thanh khoản của thị trường trong thời gian gần đây đã có sự chững lại”, ông Nguyễn Thế Minh nói.