Ngày đầu triển khai VNACCS tại Chi cục Hải quan Bắc Ninh (Cục Hải quan Bắc Ninh), ngày 7-4-2014. Ảnh: Q.HÙNG

Cục Hải quan Đồng Nai đã chính thức thực hiện Hệ thống VNACCS/VCIS từ ngày 14-4. Đến nay, tất cả các chi cục Hải quan đã thực hiện Hệ thống VNACCS/VCIS, với số lượng DN tham gia và tờ khai hải quan ngày một tăng cao. Chúng tôi đã cùng một số DN đi làm thủ tục hải quan và ghi nhận những thuận lợi và khó khăn của các DN.

Sáng 21-4, như thường lệ, tại trụ sở Công ty Quadrille, thuộc KCN Amata, TP. Biên Hòa, anh Nguyễn Mạc Quang Trình, Trưởng phòng XNK Công ty TNHH Quadrille Việt Nam rà soát lại các lô hàng XNK phải thực hiện trong ngày. Hôm nay, anh Trình mở 4 tờ khai NK nguyên phụ liệu phục vụ cho hoạt động gia công XK của công ty. Ngay sau khi hoàn tất phần khai báo hải quan qua Hệ thống VNACCS/VCIS, chỉ trong vài phút, anh Trình đã nhận được thông tin phản hồi về phân luồng đối 4 tờ khai này.

Cả 4 tờ khai đều được hệ thống phân luồng Vàng. Sau đó, anh Trình mang các chứng từ gồm invoice, packinglist, bill… lên Chi cục Hải quan Biên Hòa để hoàn tất các thủ tục đối với tờ khai. Sau khi tiếp nhận hồ sơ của DN, công chức hải quan kiểm tra xong và in tờ khai và giao lại cho anh Trình (theo Chi cục Hải quan Biên Hòa, do cửa khẩu nhập hàng là Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất chưa triển khai VNACCS/VCIS nên phải in tờ khai hải quan).

Theo anh Nguyễn Mạc Quang Trình, kể từ ngày Chi cục Hải quan Biên Hòa bắt đầu triển khai Hệ thống VNACCS/VCIS (ngày 14-4), Công ty Quadrille đã mở khoảng 40 tờ khai NK và khoảng gần 30 tờ khai XK qua Hệ thống VNACCS/VCIS. Trong đó, chỉ có 1 tờ khai có xảy ra sai sót dẫn đến phải hủy tờ khai. Trong những ngày đầu, việc mở tờ khai của Công ty gặp một số vướng mắc, song đều được cơ quan Hải quan hướng dẫn giải quyết kịp thời, nhờ đó nên sau một tuần triển khai, việc khai báo đã suôn sẻ hơn rất nhiều.

Tuy nhiên, do tại TP.HCM Hệ thống VNACCS/VCIS chưa được triển khai (Hải quan TP.HCM triển khai VNACCS/VCIS từ ngày 19-5-2014) nên công chức hải quan tại Biên Hòa vẫn phải in tờ khai để DN nhận hàng. Anh Trình nhận định, trong thời gian tới, khi Hệ thống VNACCS/VCIS đã được triển khai trên toàn quốc, thời gian làm thủ tục hải quan sẽ được rút ngắn hơn rất nhiều so với hiện nay.

Công việc hàng ngày của anh Trần Đức Mạnh, nhân viên Phòng XNK-Công ty CP Vicostone cũng là mở các tờ khai hàng hoá NK cho công ty. Ngày 16-4, Chi cục Hải quan Hà Tây (Cục Hải quan Hà Nội) chính thức triển khai Hệ thống VNACCS/VCIS. Dù đã rất thông thạo trong khai báo trên phần mềm hải quan điện tử nhưng anh Mạnh vẫn quyết định đến tận địa điểm làm thủ tục hải quan để mở tờ khai và theo dõi xem quá trình khai báo có gặp vướng mắc không để đề nghị các cán bộ hải quan hướng dẫn thêm.

Chỉ cần một chiếc máy tính xách tay có cài sẵn phần mềm khai báo VNACCS, anh đã có thể thực hiện các bước khai báo trên phần mềm mới. Anh Mạnh cho biết: Chiếc máy tính của anh đang sử dụng hiện đang kết nối trực tiếp với một máy tính ở nhà bằng phần mềm teamview. Do công ty chỉ có một chữ ký số, nên sau khi anh khai báo xong các tiêu chí trên tờ khai hải quan thì đồng nghĩa với việc những thông tin đó cũng được kết nối với chiếc máy tính có chữ ký số ở công ty và thực hiện truyền tờ khai trên hệ thống.

Hôm nay, tờ khai đầu tiên anh Mạnh mở là hàng đá mài với loại hình nhập kinh doanh sản xuất. Mất khoảng 15 phút khai xong một tờ khai và ngay sau đó vài giây anh tờ khai của công ty anh đã nhận được kết quả hệ thống phân luồng Vàng. Với anh Mạnh, việc khai báo các tiêu chí trên VNACCS không hề khó, bởi mỗi trường khai báo khi nhấp chuột vào khai đều đã có phần hướng dẫn đi kèm. Chỉ cần hiểu rõ lĩnh vực hoạt động, hàng hoá XNK của công ty và đối chiếu với các bảng mã hướng dẫn là anh đã có thể yên tâm khai báo các tiêu chí. Theo anh Mạnh, việc thích nghi với phần mềm khai VNACCS không mất nhiều thời gian lắm, chỉ khác là có nhiều trường khai báo hơn và các mã hàng hoá XNK đã thay đổi so với khai hải quan điện tử.

Tờ khai đầu tiên trên VNACCS hôm nay có kết quả phân luồng Vàng, chính vì thế, các chứng từ trong hồ sơ hải quan ngay lập tức đã được mang đến trụ sở cơ quan Hải quan để được kiểm tra chi tiết hồ sơ. Anh Mạnh cho biết, việc hệ thống phân luồng Vàng đối với tờ khai của Công ty anh cũng bình thường vì đây là nghiệp vụ thông thường của cơ quan Hải quan và do hệ thống tự đưa ra kết quả. Các chứng từ trong hồ sơ hải quan của công ty sau khi được công chức hải quan kiểm tra xong, tờ khai được in ra và giao lại cho anh Mạnh.

Ngay sau đó, một bộ phận kế toán của công ty tiếp tục làm thủ tục nộp thuế với hàng hóa NK. Sau khi hoàn tất thủ tục nộp thuế, nhân viên công ty tiếp tục mang tờ khai nhập hàng đã được in ra lên sân bay Nội Bài để nhận lô hàng trị giá hơn 400 triệu của công ty (việc in tờ khai là do thời điểm này (ngày 16-4, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài chưa triển khai VNACCS/VCIS).

Với nhiều DN, chắc rằng việc khai báo hải quan trên VNACCS/VCIS đã bắt đầu trở nên quen thuộc và thuận lợi.

Tuy nhiên trong thời gian đầu triển khai, khó tránh khỏi các vướng mắc phát sinh. Ngành Hải quan sẽ luôn đồng hành và lắng nghe DN để cùng nhau thực hiện thành công VNACCS/VCIS - một Hệ thống thông quan hiện đại mang nhiều lợi ích đến cho cả cơ quan quản lý cũng như DN.