Hàng không: Sức hút khổng lồ từ thị trường tiềm năng
	Thị trường hàng không: Thêm nhiều đôi cánh, hạ tầng có "gánh” nổi?
	Thị trường hàng không: "Miếng bánh" không dễ chia

Ông Bùi Doãn Nề, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Hàng không Việt Nam

Ông đánh giá như thế nào về tình hình của các hãng hàng không hiện nay?

- Mặc dù các hãng hàng không đã nỗ lực thực hiện mọi giải pháp để hạn chế thiệt hại như: cắt giảm tổng chi phí từ 50-70% so với cùng kỳ năm trước; đàm phán với các đối tác giãn nợ, giảm lãi vay; bán bớt máy bay, chuyển nhượng tài sản; giảm lương toàn bộ cán bộ, nhân viên; giảm giá vé..., tuy nhiên, tất cả các hãng hàng không đều rơi vào cảnh suy kiệt dòng tiền nghiêm trọng. Tổ chức dân dụng quốc tế cũng mới đưa ra dự báo đến năm 2024, hàng không thế giới mới có thể phục hồi như năm 2019, các hãng hàng không Việt Nam sẽ thiệt hại trên 4 tỷ USD trong năm nay.

Dù lượng khách và số chuyến bay đang có dấu hiệu phục hồi nhưng tình trạng thiếu hụt dòng vốn hoạt động của các hãng hàng không trong nước vẫn rất nghiêm trọng và còn kéo dài. Theo ước tính sơ bộ, riêng nợ trung, ngắn hạn và nợ các định chế cho thuê tàu bay của các hãng hàng không trong nước đã lên tới khoảng 40.000 tỷ đồng.

Mặc dù đã được ngân hàng và định chế cho thuê tàu bay cho phép giãn thời gian trả nợ trong cao điểm của dịch nhưng hiện nay nợ đến hạn phải trả của các hãng lên tới hàng chục ngàn tỷ đồng. Nguồn thu chính của các hãng hàng không là từ các đường bay quốc tế đã không còn từ đầu năm nay. Cũng do đại dịch Covid-19 nên bay nội địa doanh thu thấp, chi phí cao (do phòng, chống dịch) và bay là lỗ nhưng vẫn phải bay. Dịp cao điểm du lịch vào kỳ nghỉ hè năm nay rút ngắn. Đà Nẵng cùng một số tỉnh, thành phố bùng phát dịch khiến các hãng hàng không bước vào giai đoạn thấp điểm sớm, nguồn thu và dòng tiền suy kiệt nhanh chóng. Các hãng hàng không hiện nay đang ở trong tình trạng cực kỳ khó khăn.

Viettravel Airlines vừa được Bộ Giao thông vận tải cấp phép bay, tuy nhiên, còn rất nhiều ý kiến xung quanh việc xuất hiện một hãng hàng không mới vào thời điểm này. Xin cho biết ý kiến của ông?

- Để đáp ứng nhu cầu khoảng 100 triệu dân, với việc 5 hãng đang tham gia thị trường, trong đó có 2 hãng tư nhân, hàng không Việt Nam đã có diện mạo mới với những thay đổi rất đáng kể. Trong đó, thay đổi rõ ràng nhất là lợi ích của người tiêu dùng. Sự cạnh tranh trên thị trường sẽ giúp nhiều người dân có cơ hội đi máy bay giá rẻ, chất lượng dịch vụ được tăng lên, sự áp đặt từ phía hãng hàng không giảm xuống.

Thời gian qua, chúng ta đã cho phép doanh nghiệp tư nhân tham gia thành lập hãng hàng không. Điều này phù hợp với chủ trương phát triển các thành phần kinh tế của Đảng và Nhà nước, đồng thời tạo môi trường cạnh tranh, đặc biệt là tận dụng vốn của khu vực kinh tế tư nhân cho phát triển kinh tế xã hội đất nước. Đây là một chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước. Ngoài ra, tôi cho rằng, kinh doanh hàng không là ngành có điều kiện, nếu Vietravel đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định thì hoàn toàn có quyền thành lập hãng bay. Khi cấp phép thêm một hãng hàng không mới, bản thân doanh nghiệp này đã phải đáp ứng đủ các điều kiện của Chính phủ về việc thành lập hãng bay mới cũng như Bộ Giao thông vận tải đã cân nhắc kĩ về quy hoạch. Chưa kể, có thêm một hãng bay mới sẽ tăng tính cạnh tranh cho thị trường, người dân – khách hàng có lợi.

Dự báo, thị trường hàng không nội địa nước ta trong năm nay và sang năm sẽ phục hồi từng bước nhưng vẫn còn nhiều khó khăn. Ảnh: ST

Theo ông, Viettravel Airlines sẽ phải đối mặt với những khó khăn nào khi cất cánh bay trong thời gian tới?

- Với thực trạng hiện nay, việc dư thừa nguồn lực, bao gồm cả máy bay và nhân lực, các hãng bay Việt buộc phải cạnh tranh khách tại thị trường nội địa. Dù có nhiều thời điểm lượng chuyến bay nội địa phục hồi, thậm chí vượt so cùng kỳ 2019, lượng khách bay vẫn chưa tăng tương ứng.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 tác động nặng nề tới ngành hàng không và du lịch, việc cất cánh bay vào thời điểm này sẽ chắn chắn là sẽ khiến Vietralvel Airlines phải đối mặt với nhiều khó khăn.

Bởi việc vận hành một hãng hàng không đòi hỏi vốn đầu tư cực lớn, chi phí vận hành rất cao, biên lợi nhuận thấp và chậm thu hồi vốn. Ví dụ như, năm ngoái, chi phí bình quân mỗi ngày của Vietnam Airlines là 268 tỷ đồng, của Vietjet là 128 tỷ đồng, mỗi tháng lần lượt là 8.000 tỷ đồng và 3.800 tỷ đồng. Nên việc Vietravel Airlines đảm bảo được nguồn lực tài chính để vận hành được hãng sẽ là một vấn đề lớn.

Về thuận lợi thì theo đánh giá của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), Việt Nam là một trong 5 nước có tốc độ tăng trưởng về hàng không lớn nhất thế giới trước khi dịch Covid-19 diễn ra. Với dân số là 100 triệu dân khi thị trường du lịch được phục hồi thì việc các hãng hàng không mới tham gia vẫn có cơ hội lớn.

Trong giai đoạn hiện nay tuy bị ảnh hưởng bởi dịch nhưng việc xem xét để triển khai, thành lập một hãng hàng không mới là do chiến lược dài hạn của doanh nghiệp và doanh nghiệp này chắc chắn đã phải lường trước được những khó khăn cũng như thuận lợi của mình khi tham gia vào thị trường hàng không. Và doanh nghiệp sẽ càng phải xây dựng cho mình một kịch bản phù hợp.

Xin cảm ơn ông!