Ma túy cất giấu tinh vi trong lon nước táo đã bị Hải quan Hà Nội phối hợp với lực lượng chức năng bắt giữ mới đây. (Ảnh: Hải quan Hà Nội)

Thay đổi theo từng năm

Chia sẻ kinh nghiệm tại Hội nghị học tập, trao đổi kinh nghiệm về công tác đấu tranh phòng chống ma túy giữa Cục Hải quan TPHCM và Cục Hải quan Hà Nội mới đây, các công chức hải quan trực tiếp phá án đã chỉ rõ thủ đoạn cất giấu ma túy của các đối tượng liên tục thay đổi nhằm đối phó với cơ quan chức năng.

Theo chia sẻ của các công chức hải quan trực tiếp thực hiện các chuyên án ma túy, năm 2021, ma túy được các đối tượng cất giấu, trà trộn trong các loại hàng hóa, như: thực phẩm chức năng, sữa, thuốc tân dược... được đóng nguyên seal, thông qua các loại hình nhập khẩu như hàng gom, hàng quà biếu, quà tặng.

Đối với hàng quà biếu, quà tặng gửi theo tên cá nhân, các đối tượng để địa chỉ người gửi, người nhận là tên giả, hoặc địa chỉ ghi không rõ ràng, chung chung... nhằm dễ chối bỏ trách nhiệm khi bị cơ quan chức năng phát hiện.

Sang năm 2022, các đối tượng chuyển sang cất giấu rất tinh vi vào trong máy móc, thiết bị như vách ngăn máy pha cà phê, lõi bình đun nước nóng, máy lọc không khí.

Đối tượng thường sử dụng tên giả, giấy tờ giả, địa chỉ không rõ ràng, không có thật, điện thoại SIM rác, thuê người nhận hộ... để giao, nhận hàng tại các bưu cục nội địa hoặc thuê các công ty dịch vụ giao nhận hàng hóa qua nhiều công đoạn để làm thủ tục khai báo hải quan, nếu bị phát hiện thì dễ dàng xóa dấu vết.

Đáng chú ý, các vụ việc sau khi bị phát hiện, bắt giữ, các đối tượng buôn bán ma túy thay đổi nhanh phương thức giao hàng, cắt đuôi từng công đoạn, đi vòng qua nhiều hãng vận chuyển, theo dõi hành trình hàng vận chuyển, khi có dấu hiệu bị lộ sẵn sàng bỏ hàng.

Sau khi các thủ đoạn cất giấu ma túy bị cơ quan Hải quan phát hiện, năm 2023, đối với từng phương thức vận chuyển đối tượng dùng các thủ đoạn tinh vi khác nhau để đối phó với sự kiểm tra của cơ quan chức năng. Theo đó, các đối tượng kéo dài thời gian nhận hàng, khi giao hàng thường xuyên thuê xe công nghệ nhận hàng, theo dõi quá trình di chuyển của xe trên app, thuê người theo dõi tại công ty giao nhận nơi phát hàng và sẵn sàng từ bỏ hàng khi phát hiện có bất thường.

Cụ thể, đối với hàng cargo, các đối tượng thường mã hoá kiện hàng gây khó khăn trong xác minh người nhận. Đối tượng giao nhận qua nhiều đại lý giao nhận, chuyển phát nhanh, vận chuyển nội địa, tại mỗi điểm trung chuyển phải chờ xác nhận đầu nước ngoài mới xác định được điểm giao hàng tiếp theo gây rất nhiều khó khăn cho công tác đấu tranh phá án.

Theo lãnh đạo Cục Hải quan Hà Nội, thủ đoạn cất giấu ma túy liên tục thay đổi để đối phó với cơ quan chức năng. Trước đây, các đối tượng thường chỉ cất giấu ma tuý trong các gói thực phẩm chức năng, bánh, kẹo, kem đánh răng, thức ăn cho động vật, dầu gội... sau khi nhiều đường dây bị triệt phá, các đối tượng thay đổi thủ đoạn cất giấu ma tuý trong các máy móc, thiết bị điện tử, đồ gia dụng, như: vách ngăn lò vi sóng, máy pha cafe, nồi cơm điện, máy hút bụi, máy lọc không khí...

Đặc biệt, các đối tượng giấu ma túy trong các bao bột mỳ, bia, tân dược. Trước khi gửi ma túy, đối tượng thực hiện gửi hàng nhiều lần để thăm dò lực lượng chức năng, nếu không có dấu hiệu mở kiểm tra mới gửi ma túy.

Đối với hành lý, đối tượng chủ hàng thuê đối tượng là người nước ngoài, có lịch bay vòng qua nhiều nước thường sử dụng đối tượng là người của các nước trong khối ASEAN để được hưởng ưu đãi miễn visa, lợi dụng tuyến đường từ Việt Nam đi các nước không phải là tuyến đường trọng điểm buôn bán ma túy.

Để tránh bị theo dõi, các đối tượng mua lại tiêu chuẩn hành lý của các khách và nhờ khách đứng tên, vận chuyển hộ, sau đó nhận lại trong nội địa, gây khó khăn trong việc xác minh đối tượng chủ mưu.

Cùng với đó, đối tượng thuê các đối tượng là tiếp viên hàng không xách hàng, ngụy trang dưới dạng kem đánh răng, mỹ phẩm... Vụ 4 tiếp viên hàng không vận chuyển 11 kg ma túy do Chi cục Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất phát hiện năm 2023 là điển hình.

Trà trộn ma túy trong hàng hóa

Ngoài đường hàng không, đối với hàng chuyển phát nhanh, đối tượng thường ngụy trang rất tinh vi trà trộn, cất giấu ma tuý trong đồ may mặc (giày dép, ba lô...), đóng gói trong các vật phẩm dễ che giấu như: túi cà phê hoà tan, thanh sô cô la, sữa...

Thông tin trên các vận đơn, chứng từ gửi hàng thường không rõ ràng về địa chỉ, người nhận; các đối tượng thường không nhận hàng ngay mà để theo dõi thời gian lâu ngày mới nhận hàng nên khi phát hiện ra thường không xác định được chủ hàng thật và khó truy bắt được đối tượng.

Lợi dụng hàng chuyển phát nhanh phân loại hàng mic (tài liệu, trị giá thấp...) phát đến tận địa chỉ người nhận nên thường để địa chỉ là nhà chung cư là nơi có chỗ để hàng tự nhận dẫn đến không xác định được đối tượng nhận hàng, đặc biệt là hàng xuất đi Nhật, Hàn Quốc.

Chia sẻ từ lãnh đạo Đội Kiểm soát phòng chống ma túy- Cục Hải quan TP Hà Nội cho biết, năm 2024, bên cạnh phương thức, thủ đoạn giấu ma túy nêu trên các đối tượng còn giấu ma túy trong các túi nilon đóng trong thùng carton, giấu trong linh kiện máy móc, thiết bị, đồ gia dụng... khó bị phát hiện thông qua soi chiếu.

Thời gian gần đây, các đối tượng đã thay đổi thủ đoạn cất giấu trong các hộp kim loại, hộp nhựa, lon đồ uống đóng hộp, tượng gỗ, tấm thạch cao... “Đối với các hộp kim loại, các đối tượng cắt ngang hộp, đóng ma túy, rồi hàn lại, đóng nhãn xung quanh như mới, rất khó phát hiện”- một công chức hải quan nhấn mạnh.

Với những thủ đoạn cất giấu ma túy tinh vi nêu trên, các đơn vị hải quan đã chỉ đạo lực lượng phòng chống ma tuý chuyên trách căn cứ nhiệm vụ trọng tâm, xây dựng kế hoạch tuần tra tại các tuyến, địa bàn trọng điểm đặc biệt là triển khai đợt cao điểm trấn áp tội phạm về ma tuý; bố trí lực lượng, trang thiết bị, phương tiện, công cụ hỗ trợ tuần tra, áp dụng các biện pháp kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, bắt giữ, xử lý đối với những trường hợp có hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý.