Thu nhập từ lãi tiền gửi đóng góp tỷ trọng đáng kể trong cơ cấu lợi nhuận của các "đại gia" tiền mặt Ảnh: ST

Hàng chục nghìn tỷ tiền mặt

Theo báo cáo tài chính bán niên của các DN, tính đến hết quý II/2019, lượng tiền mặt và tiền gửi ngân hàng của Tổng công ty Khí Việt Nam (PV Gas) lên tới 31.394 tỷ đồng, tăng thêm 3.000 tỷ đồng so với thời điểm đầu năm 2019. Tập đoàn Vingroup (VIC) cũng sở hữu tới 25.000 tỷ đồng tiền mặt và tiền gửi ngân hàng, tăng tới 9.000 tỷ đồng so với hồi đầu năm. Tại Vinhomes (VHM), chỉ tiêu này cũng tăng mạnh từ hơn 4.500 tỷ đồng hồi đầu năm lên mức 14.600 tỷ đồng.

Nhiều DN khác cũng có lượng tiền mặt và tiền gửi ngân hàng lên tới hàng chục tỷ đồng như Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) trên 29.000 tỷ đồng, Tổng công ty Máy Động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM) trên 12.000 tỷ đồng, Tổng công ty Bia rượu nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) trên 13.000 tỷ đồng, Tổng công ty Sữa Việt Nam (Vinamilk) trên 10.000 tỷ đồng, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) trên 15.000 tỷ đồng…

Lượng tiền gửi lớn đã mang về cho các DN này một khoản thu nhập đáng kể. Điển hình, lãi tiền gửi của VIC đạt tới 1.367 tỷ đồng trong nửa đầu năm nay, tăng 63% so với cùng kỳ năm trước; VHM cũng thu về hơn 1.100 tỷ đồng từ lãi tiền gửi, gần gấp đôi cùng kỳ năm trước. Khoản thu nhập từ lãi tiền gửi này đóng góp tới 20% trong cơ cấu lợi nhuận trước thuế của VIC và góp hơn 8% trong cơ cấu lợi nhuận trước thuế của VHM.

Tại VEAM, lãi tiền gửi ngân hàng cũng đạt tới 367 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm, tăng 154% so với cùng kỳ năm trước. Khoản thu này cũng đóng góp 11% trong cơ cấu lợi nhuận trước thuế của DN này. Ban lãnh đạo VEAM kỳ vọng thu nhập từ lãi tiền gửi có thể đạt 700-800 tỷ đồng trong năm nay, cao hơn rất nhiều so với mức gần 600 tỷ đồng trong kế hoạch đề ra hồi đầu năm. Nhiều DN khác cũng có nguồn thu “khủng” từ lãi tiền gửi chỉ sau nửa năm như ACV thu 786 tỷ đồng, PV Gas thu 660 tỷ đồng, Sabeco 358 tỷ đồng, Petrolimex thu hơn 300 tỷ đồng, Vinamilk thu 335 tỷ đồng…

Tiền nhiều vẫn đi vay

Mặc dù có lượng tiền mặt rất dồi dào nhưng không ít doanh nghiệp trong nhóm “vua tiền mặt” này cũng đang phải gánh những khoản vay rất lớn, lên tới hàng chục tỷ đồng.

Điển hình như Petrolimex đang vay tới hơn 15.000 tỷ đồng. Trong đó có gần 13.000 tỷ đồng vay ngắn hạn để bổ sung vốn lưu động và mở các tín dụng thư nhập khẩu xăng dầu; hơn 1.400 tỷ đồng còn lại là các khoản vay dài hạn của các công ty con tập đoàn để tài trợ cho các dự án đầu tư, xây dựng kho xăng dầu, mua tàu chở dầu và các dự án khác của tập đoàn. Theo đó, trong nửa đầu năm nay, Petrolimex phải trả 424 tỷ đồng chi phí lãi vay, nhỉnh hơn 10 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi đó, VIC vay nợ tới hơn 92.000 tỷ đồng. Trong đó, có gần 7.200 tỷ đồng vay ngắn hạn của Credit Suisse AG, Vietcombank và các đối tác, các tổ chức tài chính khác; 38.000 tỷ đồng vay dài hạn của các tổ chức tín dụng trong nước, phần còn lại là trái phiếu. Theo đó, trong 6 tháng đầu năm 2019, chi phí lãi vay ngốn của VIC hơn 2.800 tỷ đồng, tăng gần 1.000 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước. Khoản vay của VHM cũng lên tới 32.000 tỷ đồng và chi phí tài chính trên 1.000 tỷ đồng.

Dư nợ của ACV cũng còn tới 209 tỷ đồng, bao gồm các khoản vay tín dụng bằng nguồn vốn ODA của Ngân hàng hợp tác Quốc tế Nhật Bản nhằm thực hiện các dự án xây dựng tại sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Nội Bài. Tương tự, PV Gas cũng đang vay hơn 3.400 tỷ đồng, Vinamilk vay 3.500 tỷ đồng…

Giới phân tích đánh giá, với những doanh nghiệp quy mô lớn, hoạt động trong các ngành cần đầu tư lớn thì việc doanh nghiệp đi vay là điều dễ hiểu. Khi đó, khoản tiền gửi tại các ngân hàng được dùng làm tài sản đảm bảo cho khoản vay của DN. Lượng tiền mặt này vừa là khoản dự phòng cho doanh nghiệp vượt qua sóng gió, vừa có thể giúp doanh nghiệp chớp lấy cơ hội kinh doanh, các cơ hội đầu tư lớn hoặc M&A trong tương lai, đồng thời giúp doanh nghiệp tái đầu tư cho công nghệ để nâng cao hiệu quả kinh doanh ngay khi có thể. Tuy nhiên, dù có sẵn tiền mặt trong tay, nhưng theo các chuyên gia, việc rót vốn đầu tư cũng cần có tính toán thận trọng. Bởi trong quá khứ đã có những trường hợp đầu tư sai lầm dẫn tới thua lỗ và lâm vào cảnh lao đao, làm giảm giá trị của DN.