Thứ trưởng Trần Văn Tùng. Ảnh: T.H

Chia sẻ với báo chí bên lề hội nghị Phòng chống buôn bán thực phẩm, hàng tiêu dùng giả mạo được tổ chức tại TPHCM từ ngày 2 đến ngày 5/4, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng cho biết, một trong những nỗ lực của Việt Nam trong công tác chống hàng giả, hàng nhái đó là việc tổ chức Hội nghị thường niên cùng các tổ chức thế giới trong việc chống hàng giả trong lĩnh vực hàng tiêu dùng đồ uống, thực phẩm. Tại hội thảo này, các chuyên gia từ các nước bạn đã chia sẽ những thủ đoạn, cách thức làm hàng giả đó với thị trường Việt Nam. Qua thông tin tại hội thảo cho thấy, rất nhiều nước đã thấy uy tín, thương hiệu của hàng Việt Nam, chính vì thế, một số đối tượng đã chuyển hàng hóa từ nước ngoài vào Việt Nam, lấy tên tuổi của Việt nam và bán qua nước khác. Nếu hàng hóa đó không đảm bảo chất lượng thì sau này chính Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng, làm mất uy tín của hàng Việt.

PV: Vậy theo ông Việt Nam cần phối hợp với các quốc gia như thế nào để phòng chống gian lận thương mại, hàng giả một cách hiệu quả nhất?

Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Việc phối hợp với các quốc gia trong việc phát hiện, ngăn chặn hàng hàng giả, hàng lậu vô cùng quan trọng. Trên thực tế, hàng giả không chỉ xảy ra ở riêng một quốc gia nào, hàng giả được đưa đến Việt Nam từ nhiều nước trên thế giới, kể cả những thương hiệu nổi tiếng nhất cũng được làm giả rồi đưa vào Việt Nam. Chính vì thế, rất cần sự phối hợp với các quốc gia, các doanh nghiệp để nhận biết thông tin về hàng giả, sự phối hợp với các đơn vị bảo hộ sở hữu trí tuệ, các cơ quan thực thi bảo hộ sản phẩm đó,… để có biện pháp ngăn chặn hiệu quả. Đồng thời, phối hợp tốt với các tổ chức thương mại toàn cầu, các tổ chức bảo hộ SHTT trên thế giới, các cơ quan FBI của Mỹ… để cùng nhau chia sẻ thực hiện các quy định luật pháp của Việt Nam và các nước trong việc chống hàng giả, hàng lậu đưa vào Việt Nam.

P.V: Trong sự phối hợp ấy Việt Nam đã làm được đến những bước nào, và những khó khăn trong quá trình thực hiện như thế nào, thưa ông?

Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Hiện nay, Việt Nam đã có những quy định pháp quy về chống hàng giả, hàng nhái rất quan trọng, trong đó, có Luật SHTT. Luật SHTT của Việt Nam cơ bản đã hòa đồng theo quy định của thế giới về bảo hộ quyền SHTT, nhất là những vấn đề liên quan quyền về nhãn hàng hóa đều được thực hiện theo Công ước và luật pháp của thế giới. Chúng ta đã đi cùng với thế thời về mặt quy định, ở Việt Nam cần đẩy mạnh thực thi quyền SHTT cho các DN, cho các nhãn hiệu hàng hóa, cho các đối tượng SHTT. Muốn thực hiện điều này, có sự phối hợp hiệu quả của các bộ, ban ngành, như: Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công an, Bộ Công Thương… Đặc biệt, Chính phủ thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về chống gian lận thương mại, hàng gian, hàng giả. Như vậy, Việt Nam rất quan tâm đến công tác chống hàng giả, vi phạm SHTT, đang đi cùng với các nước trên thế giới trong cuộc chiến chống hàng giả.

P.V: Trong thời gian vừa qua, cơ quan Hải quan đã phát hiện được rất nhiều vụ nhập khẩu, xuất khẩu trái phép hàng hóa giả nhãn hiệu, vi phạm SHTT nhưng việc xử lý rất khó khăn, ông nhận định thế nào về những khó khăn này?

Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Cơ quan Hải quan là một trong những đơn vị quản lý nhà nước rất quan trọng trong việc chống hàng giả, hàng lậu tại khu vực biên giới, cửa khẩu. Việc phát hiện, ngăn chặn kịp thời các vụ nhập khẩu hàng giả, hàng lậu vào Việt Nam góp phần bảo về người tiêu dùng, bảo vệ doanh nghiệp sản xuất trong nước. Tuy nhiên, trên thực tế, việc xử lý các vụ hàng hàng giả, hàng nhái mà cơ quan Hải quan phát hiện được trong thời gian qua có khó khăn, do chủ hàng khi phát hiện hàng hóa bị phát hiện, bắt giữ thường từ chối nhận nhằm chối bỏ trách nhiệm, nên việc đấu tranh, xử lý của cơ quan Hải quan gặp khó khăn. Bên cạnh đó, do việc xác định chủ thể quyền đối với hàng hóa bị phát hiện làm giả, làm nhái phải qua nhiều bước, nhiều đơn vị có liên quan nên mất nhiều thời gian trong việc xử lý...

P.V: Ông có chia sẻ gì với người tiêu dùng về cách nhận biết, ngăn chặn hàng giả, nhất là đối với mặt hàng tiêu dùng, thực phẩm?

Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Chúng tôi mong muốn cơ quan chức năng tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, nâng cao ý thức của người tiêu dùng, biết cách nhận biết hàng giả, hàng nhái để tẩy chay. Tôi có thể chia sẻ đến người dân, hiện nay, có công cụ nhận biết hàng giả, hàng thật mà thế giới đang áp dụng rất nhiều, đó là tất cả hàng hóa đểu có truy xuất nguồn gốc.

Người tiêu dùng cần lưu ý, trên mỗi sản phẩm đều có mã số, mã vạch theo quốc gia. Ví dụ, hàng hóa Việt Nam có đầu mã vạch là 893, khi chiếu vào đó chúng ta nhận biết được đây là hàng Việt Nam xuất đi các nước. Bên cạnh đó, trên sản phẩm còn có QR code, người tiêu dùng có thể xác định được nguồn gốc hàng hóa: thu hoạch từ vùng nào, bảo quản, chế biến từ nhà máy nào. Như vậy, chúng ta có thể biết được hàng hóa đó có phải hàng thật hay không. Tương tự như vậy, qua công cụ kiểm tra mã số, mã vạch, người tiêu dùng cũng kiểm tra được xuất xứ hàng hóa nước ngoài nhập khẩu vào Việt Nam…