Hải quan không xử phạt vi phạm hành chính với lý do tác động từ dịch Covid -19
	Chỉ xử phạt một lần nếu hành vi vi phạm ở tờ khai nhánh
	Chậm làm thủ tục do dịch Covid-19 có bị xử phạt vi phạm hành chính không?

Công chức Hải quan Chi Ma (Lạng Sơn) phối hợp kiểm tra số hàng rượu của Công ty Tuấn Phương làm thủ tục NK. Ảnh: H.Nụ

Đề xuất 8 trường hợp không bị xử phạt

Thời gian qua, Tổng cục Hải quan đã nhận được văn bản của một số cục hải quan tỉnh, thành phố và cộng đồng doanh nghiệp kiến nghị xem xét không xử phạt vi phạm hành chính đối với một số trường hợp vi phạm xảy ra trong lĩnh vực hải quan do ảnh hưởng của dịch Covid-19 và việc áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội, chống dịch của Chính phủ.

Trong đó, các đơn vị hải quan địa phương và doanh nghiệp đã nêu và đề xuất xem xét đối với 8 trường hợp.

Thứ nhất, trường hợp hàng hóa thuộc danh mục phải kiểm tra nhà nước về chất lượng nhưng chuyên gia nước ngoài chưa thể sang Việt Nam để lắp ráp phụ kiện phục vụ cho việc kiểm tra chất lượng hàng hóa theo quy định.

Thứ hai, doanh nghiệp đề xuất đối với trường hợp hàng hóa (hóa chất) nhập về không có bồn chứa, không tiêu thụ được nên phải để hàng lưu tại cảng, không thể khai hải quan đúng thời hạn quy định.

Thứ ba, doanh nghiệp không nộp báo cáo quyết toán, nộp chậm báo cáo tìnhhình sử dụng hàng hóa miễn thuế do giãn cách xã hội, không có nhân viên làm việc.

Thứ tư, doanh nghiệp không thể thu xếp nguồn tài chính để nộp tiền thuế cho tất cả các lô hàng đã về Việt Nam trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hàng đến cửa khẩu.

Thứ năm, doanh nghiệp không thể đăng ký tờ khai, lấy hàng trong thời gian 30 ngày kể từ ngày hàng về đến cửa khẩu do hoạt động trong khu vực bị phong tỏa.

Thứ sáu, doanh nghiệp không thể thực hiện tái xuất hàng hóa theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính do giãn cách xã hội và ảnh hưởng của dịch Covid -19.

Thứ bảy, doanh nghiệp không thể tái xuất, tái nhập hàng hóa đúng thời hạn quy định hoặc đúng thời hạn đăng ký với cơ quan Hải quan do giãn cách xã hội và ảnh hưởng của dịch Covid -19.

Thứ tám, trong trường hợp một số đơn vị hải quan có ca F0 và thực hiện giãn cách xã hội nên không thể lập biên bản vi phạm hành chính, tiếp nhận hồ sơ, tang vật vi phạm để xác minh làm rõ vi phạm để xử đúng thời hạn theo quy định.

Trước mắt đây là 8 trường hợp được đề xuất không xử phạt. Tổng cục Hải quan yêu cầu các cục hải quan tỉnh, thành phố cần thống kê, báo cáo cụ thể các kiến nghị, vướng mắc của doanh nghiệp liên quan đến việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan; tình hình tồn đọng các vụ việc, hồ sơ xử lý vi phạm hành chính không thể giải quyết được đúng hạn hoặc không xử lý được và các trường hợp khác phát sinh trong thực tế hoạt động của đơn vị; biện pháp giải quyết, khắc phục của cơ quan Hải quan và doanh nghiệp đã thực hiện.

Doanh nghiệp cần lưu ý không phải trường hợp nào cũng được cơ quan Hải quan xem xét không xử phạt vi phạm hành chính hay miễn tiền phạt vi phạm hành chính và tiền chậm nộp đối với trường hợp bất khả kháng do dịch bệnh gây ra.

Mới đây, ngày 28/6/2021, Tổng cục Hải quan đã có công văn trả lời đề xuất của Công ty TNHH Bautex Vina về việc xem xét miễn tiền phạt vi phạm hành chính và tiền chậm nộp đối với trường hợp bất khả kháng do dịch bệnh gây ra. Bởi qua xem xét hồ sơ, sự việc cụ thể và đối chiếu với các quy định hiện hành, Tổng cục Hải quan nhận thấy, trường hợp của Công ty TNHH Bautex Vina bị ấn định thuế (các tờ khai đã hoàn thành thông quan năm 2018, 2019) và hiện tại doanh nghiệp vẫn hoạt động (không phải dừng hoạt động sản xuất kinh doanh). Do đó, Tổng cục Hải quan cho rằng, trong trường hợp này, doanh nghiệp vẫn phải nộp tiền chậm nộp, tiền phạt theo quy định.

Đã có hướng dẫn cụ thể

Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát đến nay, hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa của doanh nghiệp bị ảnh hướng lớn. Trong đó, nhiều doanh nghiệp đã có công văn gửi đến cơ quan Hải quan thắc mắc liên quan đến vấn đề hàng không kịp làm thủ tục hải quan trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hàng đến thì có xử phạt vi phạm hành chính hay không?

Về vấn đề này, ngay sau khi dịch Covid-19 bùng phát (năm 2020), Tổng cục Hải quan đã có các công văn hướng dẫn các đơn vị hải quan tỉnh, thành phố thực hiện xem xét miễn xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi làm thủ tục hải quan không đúng thời hạn quy định.

Cụ thể, ngày 3/6/2020, Tổng cục Hải quan đã ban hành công văn 3569/TCHQ-PC hướng dẫn không xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Theo đó, công băn hướng dẫn nêu rõ, Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính, Điều 5 Nghị định 127/2013/NĐ-CP đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 45/2016/NĐ-CP quy định những trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính; Điều 2 Luật Xử lý vi phạm hành chính giải thích về “sự kiện bất khả kháng” thuộc trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính.

Tổng cục Hải quan cho biết, việc xem xét không xử phạt vi phạm hành chính do ảnh hưởng của dịch Covid-19 phải căn cứ vào quy định của pháp luật hiện hành và hồ sơ vụ việc cụ thể. Theo đó, cá nhân, tổ chức phải chứng minh đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép nhưng không ngăn được hành vi vi phạm xảy ra.

Ngày 13/8/2020, Tổng cục Hải quan cũng đã có công văn trả lời thắc mắc của Công ty TNHH Việt Nam Suzuki về vấn đề này. Ngày 9/7/2021, khi dịch Covid-19 bùng phát mạnh, Tổng cục Hải quan cũng có công văn 3461/TCHQ-PC trả lời Công ty CP XNK Hàng Không về vấn đề này.

Cụ thể, về việc khai hải quan, tại điểm b khoản 1 Điều 25 Luật Hải quan năm 2014 quy định thời hạn nộp tờ khai hải quan: “Đối với hàng hóa nhập khẩu, nộp trước ngày hàng hóa đến cửa khẩu hoặc trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hàng hóa đến cửa khẩu”.

Điểm b khoản 2 Điều 18 Luật Hải quan năm 2014 quy định người khai hải quan có nghĩa vụ “Khai hải quan và làm thủ tục hải quan theo quy định tại Luật này”.

Do đó, trường hợp người khai hải quan không thực hiện đúng quy định về thời hạn khai hải quan thì bị xem xét xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 7 Nghị định số 128/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan.

Về việc không xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, tại Điều 11 Luật Xử lý vi phạm hành chính, Điều 6 Nghị định 128/2020/NĐ CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan quy định những trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính; Điều 2 Luật Xử lý vi phạm hành chính giải thích về “Sự kiện bất khả kháng” thuộc trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính.