Có nên "nới room” cho nhà đầu tư nước ngoài tại các ngân hàng thương mại Việt Nam?
	Ngân hàng thế giới tiếp tục khuyến nghị theo dõi sát khu vực tài chính
	Quan hệ đối tác giữa Bộ Tài chính Việt Nam và Ngân hàng Thế giới tiếp tục được thắt chặt

VPBank dự kiến thương vụ bán 15% vốn cho đối tác ngoại vào quý 1/2022 sẽ mang về giá trị tương đương thương vụ bán 49% vốn FE Credit. Ảnh: VPBank

Những con số kỷ lục

Mới đây nhất, tại vòng gọi vốn Series E, ví điện tử Momo của Công ty Cổ phần Dịch vụ Di động trực tuyến (M_Service) đã nhận được khoảng 200 triệu USD, nâng định giá công ty này lên hơn 2 tỷ USD. Vòng gọi vốn lần này có sự góp mặt của các nhà đầu tư như Mizuho, Ward Ferry, Goodwater Capital và Kora Management. Trong đó, Mizuho - Ngân hàng toàn cầu Nhật Bản dẫn dắt MoMo ở vòng gọi vốn này.

Ông Daisuke Horiuchi, Giám đốc điều hành mảng kinh doanh bán lẻ của Mizuho (Mizuho’s Retail Business) nhận định, thương vụ hợp tác với MoMo sẽ giúp thúc đẩy tài chính toàn diện tại Việt Nam, vì Mizuho đang không ngừng tìm kiếm và mở rộng các mảng kinh doanh bán lẻ tại Đông Nam Á. Mizuho hiện là cổ đông và đối tác chiến lược với Vietcombank từ năm 2011.

Trước đó, hồi cuối tháng 10/2021, VPBank chính thức hoàn tất thương vụ bán 49% vốn FE Credit cho đối tác SMBC (Nhật Bản), thu về gần 1,4 tỷ USD. Đây là thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) có giá trị cao nhất từ trước đến nay trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng và cũng là thương vụ M&A lớn nhất của Việt Nam năm 2021.

Cũng trong lĩnh vực tài chính tiêu dùng, cuối tháng 8/2021, SHB đã ký các thỏa thuận chuyển nhượng vốn điều lệ tại SHB Finance cho Ngân hàng TNHH Đại chúng Ayudhya (Krungsri) của Thái Lan - thành viên Tập đoàn MUFG (Nhật Bản). Theo thỏa thuận, SHB sẽ chuyển nhượng 50% vốn điều lệ của SHB Finance cho Krungsri và sẽ tiếp tục chuyển nhượng 50% vốn còn lại sau 3 năm. Giá trị thương vụ không được SHB tiết lộ, song chia sẻ trên tờ Nikkei Asia, đại diện của Krungsri cho biết, ngân hàng này sẽ chi 5,1 tỷ baht (tương đương 155,77 triệu USD) để mua lại SHB Finance, tương đương khoảng 3.600 tỷ đồng.

Cùng với các thương vụ đã thực hiện, cuối năm 2021, ngành ngân hàng xuất hiện thêm hàng loạt thông tin về các thương vụ mua bán, chuyển nhượng cổ phần ngân hàng hoặc công ty tài chính thuộc ngân hàng, với kết quả và lợi nhuận đầy khả quan được dự kiến sẽ thu về trong đầu năm 2022.

Chẳng hạn, thông tin tại buổi gặp gỡ nhà đầu tư mới đây, ông Nguyễn Hoàng Linh, Tổng giám đốc MSB cho hay, năm 2021, MSB đã ký thỏa thuận bảo mật với các đối tác nước ngoài về việc bán 100% cổ phần tại FCCOM. Dự kiến thương vụ này mang về khoảng 1.800 - 2.000 tỷ đồng lợi nhuận cho MSB trong năm 2022. Con số này cao gấp 4 lần mức định giá mà một số chuyên gia phân tích dự báo trước đó.

Một thương vụ khác là ngân hàng OCB dự kiến phát hành riêng lẻ 70 triệu cổ phiếu cho nhà đầu tư nước ngoài, thực hiện trong quý 4/2021. Nếu thành công, thương vụ này sẽ giúp tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại OCB lên 30%.

Dư địa thị trường còn rất lớn

Nhận xét về thị trường M&A ngành ngân hàng - tài chính, ông Phạm Văn Thịnh, Tổng giám đốc Deloitte Việt Nam nhận định, thị trường này sẽ sôi động trở lại khi dịch bệnh được kiểm soát. Hơn nữa, nhờ kết quả kinh doanh của đa số ngân hàng Việt Nam rất khả quan, dư địa thị trường còn lớn nên dù nợ xấu có nguy cơ tăng do ảnh hưởng của Covid-19 thì các ngân hàng trong nước vẫn hấp dẫn các nhà đầu tư quốc tế, nhất là các lĩnh vực như tiêu dùng, ngân hàng bán lẻ…

Sang năm 2022, đáng chú ý nhất có thể là thương vụ VPBank bán 15% cổ phần ngân hàng mẹ, dự kiến diễn ra đầu quý 1/2022. Lãnh đạo VPBank cho hay, nếu phát hành thành công, giá trị mang về có thể tương đương thương vụ bán 49% FE Credit, giúp vốn chủ sở hữu của ngân hàng có thể đạt kỷ lục trên dưới 120.000 tỷ đồng.

Ngoài các thương vụ bán cổ phần, nhiều ngân hàng trong nước cũng đang đẩy mạnh tìm kiếm nhà đầu tư nước ngoài. Chẳng hạn, SHB đã tạm khóa tỷ lệ sở hữu nước ngoài ở mức 10% để tìm kiếm và lựa chọn đối tác chiến lược; NamABank, SCB, LienVietPostBank… cũng có kế hoạch tương tự.

Bên cạnh đó, dù nhiều ngân hàng đã cạn hạn mức (room) vốn ngoại (30%), song theo Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, các ngân hàng châu Âu sẽ được nâng tỷ lệ sở hữu cổ phần tại 2 ngân hàng Việt Nam lên tối đa 49% mà không phải chờ quyết định nới room. Thông tin mới từ Công ty Chứng khoán Mirae Asset cho biết, HDBank đang là một trong số ít ngân hàng đang được xem xét nới giới hạn sở hữu nước ngoài lên 49% theo lộ trình quy định trong thỏa thuận thương mại EVFTA.

Tuy nhiên, để thu hút nhà đầu tư nước ngoài hơn, theo các chuyên gia, vấn đề room ngoại của các ngân hàng cần phải cân nhắc, có thể nới hơn cho một số ngân hàng đáp ứng điều kiện để thêm điều kiện thu hút nhà đầu tư chiến lược, từ đó tăng quy mô nguồn lực.

Trong chuyến thăm và làm việc của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại Hàn Quốc hồi giữa tháng 12 vừa qua, các ngân hàng và tập đoàn tài chính hàng đầu Hàn Quốc như Shinhan Bank, Keb Hana Bank, Woori Bank… cũng đã nêu mong muốn được nới room cho các nhà đầu tư nước ngoài. Vì thế, để tạo điều kiện cho các ngân hàng Hàn Quốc tham gia thị trường tài chính, ngân hàng Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội cho biết đang nghiên cứu sửa đổi Luật Chứng khoán để hình thành loại cổ phiếu không có quyền biểu quyết.