Nhiều dự án đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài đang mang lại hiệu quả kinh tế lớn. Ảnh: Internet

Ngày 10/1, tại Hà Nội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Tổ chức Oxfam Việt Nam và Trung tâm Con người và Thiên nhiên (Pan Nature) đã phối hợp tổ chức hội thảo "Đầu tư của DN Việt Nam ra nước ngoài: Các rủi ro và thách thức tuân thủ pháp luật".

Theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 11 tháng năm 2018, tổng vốn đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam mới được cấp đã tăng thêm 357,5 triệu USD. Lào, Campuchia và Myanmar lần lượt xếp thứ 1,2 và 8 trong các điểm đến đầu tư kinh doanh của Việt Nam.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, các DN Việt Nam khi đầu tư ra nước ngoài, bên cạnh những đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam, các quốc gia và cộng đồng tiếp nhận đầu tư, thì các DN phải đối mặt với những rủi ro liên quan đến môi trường, xã hội do nhu cầu về quỹ đất và lực lượng lao động lớn.

Bà Babeth Ngọc Hân Lefur, Giám đốc Tổ chức Oxfam Việt Nam cho biết, số lượng dự án đầu tư vào nông nghiệp trong tiểu vùng sông Mekong tăng lên đã và đang tác động to lớn đến đời sống kinh tế, xã hội cả tích cực và tiêu cực. Theo đó, các dự án đầu tư tạo ra nhiều việc làm mới nhưng cũng khiến địa phương bị mất đi phương thức sinh kế truyền thống; điều này gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bền vững của cả DN và người dân.

Mặt khác, theo bà Nguyễn Thị Hải, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần cao su Dak Lak, khi đầu tư ra nước ngoài, ngoài những khó khăn về khác biệt ngôn ngữ, văn hóa, DN còn g ạp khó khi không hiểu hết được những quy định pháp lý của nước sở tại và những quy định theo công ước quốc tế, trong khi đó việc tìm kiếm một đơn vị tư vấn, đồng hành phù hợp lại rất khó khăn.

Chính từ những nguyên nhân trên, các DN cho rằng, họ rất cần những công cụ hướng dẫn, những cầu nối để giải quyết những khó khăn, vướng mắc của DN trong quá trình đầu tư ra nước ngoài.

Với thực trạng đó, trong khuôn khổ Dự án nghiên cứu về đầu tư của DN Việt Nam tại Lào và Campuchia, VCCI, Tổ chức Oxfam Việt Nam và Trung tâm Con người và Thiên nhiên (Pan Nature) đã xây dựng một bộ Hướng dẫn tự nguyện nhằm giảm thiểu rủi ro cho DN Việt Nam đầu tư ra nước ngoài tại tiểu vùng Sông Mê Kông.

Đây là bộ hướng dẫn đầu tiên trong lĩnh vực này. Tài liệu được xây dựng dựa trên phương pháp tiếp cận từ dưới lên “bottom-up” thông qua kinh nghiệm thực tế của nhóm DN tiên phong đã được thí điểm trước đó. Ngoài ra, bộ hướng dẫn còn được tham khảo từ các nguyên tắc hướng dẫn của Liên Hiệp Quốc về kinh doanh và nhân quyền nên dù được xây dựng để sử dụng chủ yếu cho các DN đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp tại các nước thuộc tiểu vùng sông Mekong, nhưng vẫn có giá trị tham khảo áp dụng tại các quốc gia khác.

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, VCCI cho biết, bộ Hướng dẫn tự nguyện được xây dựng nhằm cung cấp thông tin về quy trình đầu tư ra nước ngoài với từng bước cụ thể, kèm theo những rủi ro môi trường, xã hội tiềm ẩn qua những chính sách và pháp luật liên quan. Hướng dẫn này sẽ giúp các nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro trong hoạt động đầu tư, đồng thời cung cấp các thông tin và địa chỉ hữu ích giúp kết nối các bên nhằm tăng cường hiệu quả đầu tư.