Thủ tục khai hải quan đối với hàng hóa đưa vào cửa hàng miễn thuế
	Không được bán thuốc lá điện tử tại cửa hàng miễn thuế
	Doanh nghiệp có nhiều cửa hàng miễn thuế quản lý thế nào?
	Khó khăn về hoàn thuế đối với hàng NK cho cửa hàng miễn thuế

Cơ quan chức năng khám xét Cửa hàng miễn thuế cảng Sài Gòn năm 2004. Ảnh: TH

Ấn định thuế trên 33 tỷ đồng

Số thuế trên được ấn định sau khi có kết luận của Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an về việc Cửa hàng bán hàng miễn thuế cảng Nhà Rồng- thuộc Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu và Dịch vụ cảng Sài Gòn bán hàng nhập khẩu miễn thuế vào thị trường Việt Nam trái với quy định của pháp luật về kinh doanh cửa hàng miễn thuế, giai đoạn 1999 đến 2004.

Theo Cục Hải quan TPHCM, kết luận điều tra của cơ quan Công an cho thấy, từ năm 1999-2004, Cửa hàng miễn thuế cảng Nhà Rồng thuộc Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu và Dịch vụ cảng Sài Gòn đã có hành vi vi phạm kinh doanh trái phép, bán hàng miễn thuế sai đối tượng, trái với quy định của Nhà nước, bao gồm: 26.790 bao thuốc lá ngoại và 47.558 chai rượu ngoại; 23.107 lon bia, gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước. Tháng 12/2006, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ban hành cáo trạng xác định Cửa hàng miễn thuế cảng Nhà Rồng đã bán hàng ra ngoài thị trường sai quy định gây thiệt hại về thuế trên 32,3 tỷ đồng đối với rượu và thuốc lá (chưa tính bia). Tuy nhiên, đến tháng 10/2007, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ban hành quyết định đình chỉ vụ án hình sự chuyển sang xử phạt hành chính đối với hành vi bán thuốc lá, rượu, bia ngoại nhập miễn thuế ra thị trường do chưa đủ chứng cứ cấu thành vụ án hình sự.

Do hành vi bán hàng miễn thuế vào nội địa sai quy định, nên theo thẩm quyền xử lý, cơ quan Hải quan phải truy thu thuế. Để xứ lý vụ việc trên, Cục Hải quan TPHCM đã tổ chức nhiều cuộc họp với các bên có liên quan, đồng thời dựa trên kết quả trưng cầu giám định thuế của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đối với số hàng bán sai đối tượng, đã ban hành quyết định ấn định thuế đối với 3 mặt hàng, gồm: Thuốc lá, rượu, bia tổng cộng hơn 33 tỷ đồng. Sau khi ban hành quyết định ấn định thuế, cơ quan Hải quan nhận được công văn giải trình của doanh nghiệp về số thuế ấn định, đồng thời khiếu nại 2 quyết định ấn định thuế. Tuy nhiên, Cục Hải quan TPHCM vẫn giữ nguyên quan điểm truy thu hơn 33 tỷ đồng tiền thuế đối với công ty này.

Nhiều năm nay, mặc dù cơ quan Hải quan đã nhiều lần đôn đốc, gửi giấy nhắc nợ, mời đối chiếu công nợ đến doanh nghiệp nhưng vẫn không có kết quả. Cục Hải quan TPHCM đã áp dụng nhiều biện pháp cưỡng chế theo Luật Quản lý Thuế, như: ban hành quyết định cưỡng chế làm thủ tục XNK hàng hóa đối với Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu và Dịch vụ cảng Sài Gòn, đồng thời công khai trên phương tiện thông tin đại chúng.

Chỉ miễn trách nhiệm hình sự

Để có cơ sở giải quyết vụ việc, cuối năm 2019, Cục Hải quan TPHCM có công văn gửi Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và đã có văn bản trả lời, việc đình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ điều tra bị can chỉ miễn trách nhiệm hình sự, các tài liệu thu thập trong quá trình điều tra vụ án được sử dụng làm căn cứ để xử phạt vi phạm hành chính và truy thu thuế, Cục Hải quan TPHCM ấn định thuế dựa vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án và dựa trên cáo trạng truy tố là đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, việc xác định trách nhiệm nộp thuế của cá nhân hay công ty, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị lấy ý kiến các cơ quan chuyên môn trong lĩnh vực thuế.

Căn cứ vào kết quả trả lời này, Cục Hải quan TPHCM tiếp tục mời công ty tới làm việc. Công ty tiếp tục khẳng định không nợ thuế vì cho rằng, cơ quan tiến hành tố tụng hình sự không gửi hồ sơ vụ án cho cơ quan Hải quan để yêu cầu truy thu thuế; Viện Kiểm sát nhân dân tối cao chỉ yêu cầu công ty xử lý hành chính cá nhân vi phạm; sau 3 năm kể từ ngày đình chỉ vụ án, cơ quan Hải quan dựa vào cáo trạng để ấn định thuế công ty khiến công ty bị tính thuế oan sai.

Trên thực tế, nội dung ghi nhận trách nhiệm của cá nhân đối với hàng hóa vi phạm trong vụ án, được thể hiện tại cáo trạng và các quyết định đình chỉ vụ án hình sự là trái ngược nhau, do đó Cục Hải quan TPHCM chưa thể xác định được đối tượng phải chịu trách nhiệm nộp thuế cho ngân sách nhà nước đối với số hàng hóa vi phạm trong vụ án. Cục Hải quan TPHCM tiếp tục có công văn gửi Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị cho ý kiến xử lý vướng mắc. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa nhận được văn bản trả lời của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.

Để có căn cứ xử lý dứt điểm số nợ thuế nêu trên, Cục Hải quan TPHCM đã có báo cáo đề xuất Tổng cục Hải quan có văn bản trao đổi với Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để có ý kiến xử lý vụ việc, trường hợp miễn trách nhiệm hình sự cho cá nhân (không bị phạt tù) thì Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cần có kết luận về đối tượng phải chịu trách nhiệm dân sự cho hành vi vi phạm: Công ty hay các cá nhân sẽ phải nộp tiền thuế của hàng hóa vi phạm cho Nhà nước? Nếu là cá nhân chịu trách nhiệm thì cần xác định số tiền nộp thuế của từng cá nhân?