Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2023: Nhận diện thách thức, hóa giải khó khăn
	ADB nâng dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam lên 7,5%

Tăng trưởng xuất khẩu giảm tốc trong nửa sau năm 2022, thậm chí đi xuống trong tháng 11

Sau khi tăng trưởng hơn 17% so với cùng kỳ năm trước trong ba quý đầu năm 2022, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam đã giảm tốc nhanh chóng trong tháng 10 và tháng 11 chứng kiến lần sụt giảm đáng kể so với cùng kỳ năm trước trong vòng hai năm trở lại đây. Nguyên nhân chính đến từ lĩnh vực điện tử vốn chiếm khoảng 35% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Mặc dù vậy, dữ liệu gần đây cho thấy suy giảm xuất khẩu diễn ra ở nhiều lĩnh vực, bao gồm dệt may, da giày, sản phẩm gỗ và máy móc. Suy thoái kinh tế ở Mỹ càng khiến tình hình trở nên khó khăn hơn vì Mỹ là thị trường lớn nhất của nhiều mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam.

Một điểm sáng tích cực là nhu cầu trong nước phần nào đem tới cứu cánh, nhờ thị trường lao động tiếp tục phục hồi. Trong khi tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống 2,3% tính tới quý 3/2022, tỷ lệ này vẫn có khả năng giảm tiếp khi nhiều công việc tập trung trong lĩnh vực liên quan tới du lịch. Mặc dù du khách đã bắt đầu trở lại, số lượt khách tới Việt Nam vẫn chưa tới 20% của năm 2019.

Với những thuận lợi nhờ mở cửa trở lại vẫn còn, HSBC Việt Nam nâng dự báo tăng trưởng cho năm 2022 lên 8,1%, từ mức 7,6% trong dự báo cũ. Tuy nhiên, những thách thức nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng nặng nề hơn trong năm 2023, đặc biệt sau khi những hiệu ứng do mở cửa trở lại nhạt dần đi và tác động của lạm phát cao bắt đầu ảnh hưởng dù chậm trễ. Vì vậy, HSBC dự báo tăng trưởng sẽ chậm lại ở mức 5,8% (dự báo cũ là 6%).

Theo HSBC Việt Nam, rủi ro lớn nhất đối với tăng trưởng của Việt Nam là những khó khăn trong thương mại ngày càng gia tăng. Việt Nam không tránh khỏi những tác động do đợt thương mại toàn cầu chậm lại đáng kể này, nói cách khác, giai đoạn “chững lại” đã tới.

Nhu cầu hàng xuất khẩu suy yếu đã dẫn đến một đợt suy giảm đáng kể trong xuất khẩu của Việt Nam, với tháng 11 đánh dấu sự sụt giảm đáng kể lần đầu tiên trong vòng hai năm qua. Chỉ số PMI sản xuất trong tháng 11 cũng đã rơi vào vùng thu hẹp lần đầu tiên trong năm 2022. Đơn hàng mới, giá bán và việc làm đều xuống thấp, cho thấy tâm lý thị trường đang không tốt. Hàng hóa hưởng lợi từ nhu cầu mạnh mẽ trong giai đoạn đại dịch, điện tử và dệt may/da giày, đang chứng kiến giai đoạn “chững lại” khi nhu cầu chuyển dịch sang dịch vụ và tăng trưởng toàn cầu chậm lại.

Hiện Mỹ và EU chiếm hơn 40% tổng kim ngạch xuất khẩu. Mỹ cũng là thị trường nhập khẩu thống lĩnh với một số ngành hàng xuất khẩu lớn, với hơn nửa hàng máy móc xuất khẩu của Việt Nam là vào thị trường Mỹ.

Một ngành hàng xuất khẩu lớn khác cũng phụ thuộc nhiều vào nhu cầu của thị trường Mỹ là sản phẩm gỗ (khoảng 60%). Hoạt động thị trường tài sản chậm lại ở các nước phương Tây mang đến rủi ro sụt giảm cho xuất khẩu của Việt Nam.

Nhưng bức tranh không chỉ toàn một màu xám. Bất chấp những cơn gió ngược có tính chu kỳ, các doanh nghiệp vẫn tiếp tục đầu tư vào Việt nam. Các tập đoàn công nghệ lớn như Samsung và LG gần đây đã công bố họ sẽ tiếp tục đầu tư vào Việt Nam, càng cho thấy sự hấp dẫn lâu dài của Việt Nam.