Hơn thế, để có những nhà máy thủy điện thì nhiều diện tích rừng, thậm chí cả những giá trị văn hóa cũng bị mất đi... Thủy điện ngày càng cho thấy nhiều mặt tiêu cực mà hậu quả không hề nhỏ. Còn với nhiệt điện, ô nhiễm không khí nghiêm trọng từ những nhà máy này đã khiến nhiều nước hạn chế và có cả lộ trình cắt giảm sự tham gia nhiệt điện trong cơ cấu nguồn điện. Hơn nữa, nhiệt điện tiêu thụ một lượng than lớn không phải nền kinh tế nào cũng có thể đáp ứng trong một thời gian dài. Than cũng là nguồn tài nguyên hữu hạn, hoạt động khai thác than ở nước ta như mấy năm gần đây đã cho thấy nguy cơ gây lũ lớn bất thường khiến đời sống của cả khu vực bị đảo lộn.

Một nguồn năng lượng nữa với nước ta hiện mới trong dự kiến sản xuất là điện hạt nhân, tuy nhiên, việc đầu tư những nhà máy này rất tốn kém, không thể hoàn thành sớm trong vài năm. Đặc biệt, lĩnh vực năng lượng này lại tiềm ẩn nhiều rủi ro, ngay cả với một nền công nghệ hiện đại và việc áp dụng các quy định kỹ thuật nghiêm khắc số một thế giới là Nhật Bản thì những sự cố đã không hiếm lần xảy ra. Cũng chính “kinh đô” của điện hạt nhân- Nhật Bản đã có lộ trình cắt giảm các nhà máy điện nhiều nguy hiểm này.

Trong khi những nguồn năng lượng truyền thống trên ngày càng cho thấy nhiều mặt trái của nó thì việc phát triển nguồn năng lượng xanh, tái tạo (điện gió, điện mặt trời...) đã được nhiều nước đẩy nhanh quy mô sản xuất. Có thể nói ở nhiều nước nguồn năng lượng này đang là hướng đi chính bởi nó ít xâm hại thiên nhiên, ít gây tác hại xấu đến môi trường, luôn luôn tái tạo. Trong khi đó, với Việt Nam, lĩnh vực năng lượng tái tạo này còn có tỷ lệ rất khiêm tốn trong cơ cấu điện năng. Mặc dù các cấp, ngành đã nhận thức được vai trò quan trọng của nguồn năng lượng thân thiện này nhưng từ nhận thức, chủ trương đến thực tế còn khoảng cách lớn. Bởi đây là lĩnh vực cần công nghệ hiện đại và nguồn vốn lớn, trong khi giá bán điện lại thấp nên năng lượng tái tạo cần có chiến lược phù hợp và nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực của Nhà nước. Tuy nhiên, những hỗ trợ, ưu đãi hiện nay dù đã được quan tâm nhiều nhưng chưa đủ mạnh để ngành năng lượng này có được tốc độ phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp và nhà kinh tế thấy hụt hẫng khi trong dự thảo Đề án kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2016-2020 vừa được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra lấy ý kiến để hoàn thành, trình Chính phủ báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ hai Quốc hội khóa XIV lại không có lĩnh vực năng lượng tái tạo trong số 13 lĩnh vực công nghiệp được ưu tiên phát triển. Sự thiếu ưu tiên này khiến lĩnh vực năng lượng thân thiện này có ít cơ hội phát triển hơn trong khi nhu cầu thực tế ngày càng cấp thiết.

Trước những vấn đề nóng bỏng của đời sống có liên quan đến những hệ lụy của thủy điện, nhiệt điện... nay là lúc cần có tầm nhìn xa hơn, chính sách mạnh mẽ và thiết thực hơn về phát triển năng lượng. Năng lượng là xương sống đối với mỗi nền kinh tế, có nguồn năng lượng sạch, ít nguy hại vừa là mục tiêu vừa là tiền đề để nền kinh tế phát triển bền vững.