Ngày 22/8, Bộ Ngoại giao Mỹ một lần nữa bày tỏ quan ngại sâu sắc về sự can thiệp tiếp tục của Trung Quốc với các hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí của Việt Nam, cũng như việc nhóm tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc quay trở lại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus. Ảnh: India Today.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh các hành động của Trung Quốc đã đặt câu hỏi nghiêm túc về những cam kết của Bắc Kinh, bao gồm Tuyên bố ASEAN-Trung Quốc về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông và đối với việc giải quyết một cách hòa bình các tranh chấp trên biển.

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, việc Trung Quốc tái triển khai tàu khảo sát thuộc sở hữu của chính phủ cùng các tàu hộ tống có vũ trang tại vùng biển Việt Nam ngày 13/8 vừa qua là hành động leo thang của Bắc Kinh trong các nỗ lực nhằm đe dọa các nước khác có tuyên bố chủ quyền trong việc khai thác các nguồn tài nguyên ở Biển Đông.

Trong những tuần gần đây, Trung Quốc đã thực hiện một loạt các bước gây hấn để can thiệp vào những hoạt động kinh tế đã diễn ra lâu dài của các nước ASEAN có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, nhằm một mặt ép các nước này từ bỏ hợp tác với các công ty dầu khí nước ngoài và mặt khác chỉ hợp tác với những doanh nghiệp thuộc sở hữu của nhà nước Trung Quốc. Cụ thể, trong trường hợp tại Bãi Tư Chính, Trung Quốc đang gây sức ép với Việt Nam về việc hợp tác với một công ty năng lượng của Nga và các đối tác quốc tế khác.

Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định, các hành động đó của Trung Quốc cản trở hòa bình và an ninh khu vực, gây tổn thất kinh tế cho các quốc gia Đông Nam Á bằng cách ngăn chặn quyền của các nước này tiếp cận các nguồn tài nguyên hydrocarbon ước tính trị giá 2.500 tỷ USD chưa được khai thác. Các hành động này cũng cho thấy Trung Quốc phớt lờ quyền của các quốc gia trong việc thực hiện các hoạt động kinh tế trong vùng đặc quyền kinh tế của mình được quy định tại Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 mà Trung Quốc phê chuẩn năm 1996.

Các công ty của Mỹ dẫn đầu thế giới về thăm dò và khai thác dầu khí, bao gồm cả ngoài khơi và ở Biển Đông, do đó, Mỹ phản đối mạnh mẽ bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm đe dọa, hoặc ép buộc các nước đối tác từ chối hợp tác với các công ty không phải của Trung Quốc, hay nói cách khác là quấy rối các hoạt động hợp tác của họ.

Mỹ cam kết tăng cường an ninh năng lượng cho các đối tác và đồng minh của mình ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và đảm bảo rằng hoạt động sản xuất dầu khí của khu vực không bị gián đoạn để cung ứng cho thị trường toàn cầu./.