Câu hỏi khó của đảng Cộng hòa

Hai câu hỏi lớn đang đặt ra với đảng Cộng hòa bây giờ là liệu Tổng thống Trump sẽ tìm kiếm vai trò gì và liệu chủ nghĩa Trump có phải là hướng đi đúng cho đảng Cộng hòa trong tương lai hay không.

"Tôi nghĩ đó là câu hỏi lớn nhất của nền chính trị Mỹ hiện nay. Liệu đảng Cộng hòa sẽ tiếp tục con đường mà Tổng thống Trump đã vạch ra hay sẽ quay lại những quan điểm bảo thủ truyền thống trước đây", chiến lược gia đảng Cộng hòa Alex Conant, người từng làm việc cho chiến dịch tranh cử tổng thống của Thượng nghị sĩ Marco Rubio năm 2016 cho hay.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

Ông Conant, giống như các nhân vật đảng Cộng hòa khác, cho rằng hiện vẫn còn quá sớm để trả lời câu hỏi cơ bản trên.

Một số nhân tố khác đang biến động giữa bối cảnh đảng Cộng hòa tìm kiếm hướng đi tốt nhất cho tương lai.

Tổng thống Trump bị dẫn trước với cách biệt ngày càng lớn so với đêm bầu cử trong khi ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden được truyền thông tuyên bố là người chiến thắng với cách biệt 6 triệu phiếu trên toàn quốc, tương đương với 4 điểm. Chiến thắng ở bản đồ đại cử tri của ông Biden cũng đã rõ ràng mặc dù ở một số bang, kết quả được quyết định với cách biệt có phần sít sao.

Tổng thống Trump hiện là tổng thống đầu tiên kể từ thời George H.W. Bush năm 1992 thất bại trong nỗ lực tái đắc cử.

Tuy nhiên, ông Trump đã nhận được 74 triệu phiếu bầu, mức cao nhất mà một tổng thống hoặc một ứng viên đảng Cộng hòa nhận được. Tổng thống cũng thể hiện tốt hơn hẳn so với kết quả từ các cuộc thăm dò dư luận trước bầu cử.

Theo The Hill, ông Trump có lẽ là tổng thống gây chia rẽ sâu sắc nhất trong lịch sử hiện đại của nước Mỹ nhưng ông cũng là tổng thống đảng Cộng hòa được ủng hộ nhất với nền tảng cử tri mạnh mẽ. Trong cuộc thăm dò dư luận gần đây nhất của Economist-YouGov được tiến hành từ ngày 15 - 17/11, 91% cử tri đảng Cộng hòa ủng hộ ông trong khi 88% cử tri đảng Cộng hoà tán thành với cách điều hành đất nước của ông.

Ông Trump có lẽ sẽ tìm kiếm thêm một nhiệm kỳ nữa ở Nhà Trắng năm 2024. Nếu ông Trump có thể làm nên chuyện và giành chiến thắng, ông sẽ ở tuổi 78 trong lễ nhậm chức thứ hai - bằng tuổi ông Biden hiện nay.

Thậm chí, nếu Tổng thống Trump quyết định sẽ không ra tranh cử lần hai, nhiều khả năng ông vẫn duy trì được ảnh hưởng trong đảng cũng như trở thành tâm điểm trong những cuộc thảo luận ở nước Mỹ.

"Tôi không nghĩ ông ấy sẽ cứ thế rời đi. Ông ấy thích việc trở thành tâm điểm của nước Mỹ", một chiến lược gia đảng Cộng hòa cho hay.

Dừng lại hay tiếp nối con đường của Trump?

Theo người phụ trách các cuộc khảo sát của đảng Cộng hòa Whit Ayres, hướng đi của đảng Cộng hòa hiện nay "sẽ bị ảnh hưởng bởi mức độ ảnh hưởng của Tổng thống Trump khi ông không còn là người quyền lực nhất nước Mỹ".

Tổng thống Trump đã thay đổi đảng Cộng hòa theo nhiều cách khác nhau mà đảng này không dễ quay trở lại con đường như trước. Chủ nghĩa bảo hộ về thương mại, lập trường cứng rắn về vấn đề nhập cư, sự hoài nghi về các tổ chức đa phương hay quan điểm về những cuộc phiêu lưu chính trị của Mỹ ở nước ngoài của Tổng thống Trump đã tạo nên những bước ngoặt đáng kể của đảng Cộng hòa.

Đảng Cộng hòa đang thể hiện tốt hơn mong đợi trong cuộc đua vào Thượng viện và Hạ viện năm nay.

"Tổng thống Trump đã thay đổi đảng Cộng hòa, về cơ bản là theo một cách tích cực", Brad Blakeman, người từng là một nhân viên cấp cao dưới thời cựu Tổng thống George W. Bush cho hay.

Ông Blakeman thừa nhận rằng tính cách cá nhân mạnh mẽ của Tổng thống Trump đã làm thay đổi thái độ của nhiều cử tri. Bước tiếp theo của đảng Cộng hòa có thể sẽ là tiếp tục những chương trình nghị sự giống với quan điểm của Tổng thống Trump song được thể hiện một cách thuyết phục hơn.

"Tông giọng sẽ hạ bớt mặc dù yêu cầu cần có sự quyết đoán trong chính sách không phải là điều xấu", ông Blakeman đánh giá.

Dù vậy, những tính toán trên có thể sẽ thay đổi với các ứng viên tranh cử tổng thống của đảng Cộng hòa năm 2024 nếu ông Trump không ra tranh cử.

Thượng nghị sĩ Tom Cotton thường được nhắc tới là một người "kế thừa" quan điểm của Tổng thống Trump song không có những tính cách cá nhân như nhà lãnh đạo Mỹ. Cựu Thống đốc bang Nam Carolina Nikki Haley, người từng là Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc dưới thời Tổng thống Trump có thể sẽ thu hút cả những người ủng hộ Tổng thống Trump và những người theo quan điểm truyền thống hơn trong đảng Cộng hòa. Thượng nghị sĩ Josh Hawley cũng có những người ủng hộ riêng.

Hiện các chiến lược gia đảng Cộng hòa đang lo ngại về vị thế ngày càng suy yếu của đảng tại những vùng ngoại ô có vai trò quan trọng.

"Tôi nghĩ điều rút ra được từ cuộc bầu cử này là bất kỳ ai là người chiến thắng ở vùng ngoại ô cũng sẽ giành được Nhà Trắng trong tương lai gần. Chúng ta có một chính phủ chia rẽ bởi không có đảng nào giành được chiến thắng liên tục ở vùng ngoại ô và đó sẽ là thách thức cho đảng Cộng hòa trong một vài năm tới", ông Conant đánh giá.

Một điều chắc chắn hiện nay là ảnh hưởng của Tổng thống Trump sẽ còn tiếp tục một thời gian dài trong đảng Cộng hòa. Và hiện không có gì đảm bảo sự ảnh hưởng này sẽ chấm dứt khi ông rời Nhà Trắng.

"Chúng ta sẽ không bao giờ quay trở lại đảng Cộng hòa truyền thống nữa bởi chủ nghĩa dân túy đã ngày càng phát triển ở Mỹ. Mọi người đã không còn muốn những chính trị gia theo chuẩn mực nữa", một chiến lược gia đảng Cộng hòa có quan hệ với Nhà Trắng nhận định./.