Bộ Tài chính yêu cầu tăng cường các biện pháp quản lý, điều hành giá
	Bộ Tài chính đề nghị tăng cường công tác quản lý, bình ổn giá
	Điều hành bình ổn giá, kiểm soát tác động đến xây dựng công trình trọng điểm quốc gia

Quỹ bình ổn giá xăng dầu là quỹ đặc thù, được thành lập trước khi có các quy định về quỹ bình ổn giá tại Luật giá. Ảnh: Thu Dịu

Chính phủ quyết định mặt hàng phải lập Quỹ bình ổn giá

Trình bày cụ thể về chính sách bình ổn giá, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định, dự thảo Luật chỉ quy định nguyên tắc xác định danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá và giao Chính phủ quy định chi tiết để bảo đảm tính linh hoạt trong thực hiện. Cơ bản Danh mục các hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá sẽ được rà soát trên cơ sở kế thừa danh mục các hàng hóa, dịch vụ hiện nay, đồng thời có điều chỉnh phù hợp.

Tờ trình của Chính phủ nêu rõ, bình ổn giá được xác định là một cơ chế nhằm ứng phó với những biến động bất thường của giá cả trong những bối cảnh kinh tế xã hội nhất định. Vì thế, các biện pháp bình ổn giá cơ bản được kế thừa như Luật hiện hành, tuy nhiên có điều chỉnh theo nội dung chính sách.

Trong đó, điều chỉnh, đưa biện pháp lập quỹ bình ổn giá trong nhóm biện pháp bình ổn giá có thời hạn để quy định một điều riêng, để đảm bảo pháp lý cho việc triển khai thực hiện lập quỹ trong trường hợp cần thiết đối với các hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục. Trên cơ sở đó, mặt hàng nào cần thiết phải lập Quỹ bình ổn giá để có công cụ điều hành giá có tính thường xuyên, liên tục sẽ giao Chính phủ quyết định.

Về thẩm quyền, trách nhiệm và tổ chức thực hiện bình ổn giá, dự thảo Luật quy định, đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục bình ổn giá, khi có dấu hiệu nhận diện biến động tăng quá cao hoặc giảm quá thấp gây ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội, sản xuất kinh doanh, mặt bằng giá thị trường thì các Bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm đánh giá chi tiết và có văn bản gửi Bộ Tài chính tổng hợp, trình Chính phủ quyết định chủ trương bình ổn giá.

Trong báo cáo thẩm tra của Quốc hội về bình ổn giá, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường đề nghị cần hoàn thiện các quy định về danh mục, tiêu chí xác định danh mục, biện pháp, trách nhiệm trong bình ổn giá.

Về triển khai thực hiện bình ổn giá, đa số ý kiến cho rằng, việc các địa phương chủ động thực hiện bình ổn giá sẽ góp phần giữ giá cả ổn định. Tuy nhiên, Chính phủ kiểm soát để bảo đảm tính thống nhất về định hướng chính sách, không tạo sự bất bình đẳng đối với người tiêu dùng giữa các địa phương; không để lợi dụng sự khác biệt về giá cả giữa các địa phương để thu lợi bất chính.

Về Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị cân nhắc thận trọng đối với từng mặt hàng, dịch vụ, bảo đảm tính bao quát, hợp lý, dự báo cao…

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Tờ trình về dự án Luật Giá (sửa đổi). Ảnh: Quochoi.vn

Quỹ bình ổn giá xăng dầu là “bước đệm” góp phần bình ổn giá

Nói về quỹ bình ổn xăng dầu, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, mặc dù tại dự thảo Luật giá sửa đổi không quy định điều chỉnh trực tiếp đối với Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, tuy nhiên do những quy định về lập quỹ bình ổn giá tại Luật cũng sẽ có những ảnh hưởng nhất định đến tính pháp lý của quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Theo đó, Quỹ bình ổn giá xăng dầu là quỹ đặc thù, được thành lập trước khi có các quy định về quỹ bình ổn giá tại Luật giá. Khác với các Quỹ tài chính khác, Quỹ bình ổn giá xăng dầu được hình thành và quản lý nhằm mục đích duy nhất là góp phần bình ổn giá xăng dầu; không phát sinh tổ chức bộ máy và không quản lý tập trung. Tổng mức trích lập hàng năm phụ thuộc vào sản lượng tiêu thụ xăng dầu trong nước; tổng mức sử dụng phụ thuộc vào diễn biến thị trường, mục tiêu kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô từng thời kỳ và từng thời điểm điều hành giá. Thực tế việc quy định tại Luật giá chỉ có sự ảnh hưởng nhất định, theo hướng tăng cường cơ sở pháp lý của Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Về dư luận xã hội thông qua phản ánh từ báo chí, các chuyên gia cũng có nêu các cơ quan quản lý cần xem xét, nghiên cứu xóa bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu để tăng tính chủ động, linh hoạt trong điều chỉnh giá, để giá xăng dầu trong nước vận hành theo giá thế giới. Trên cơ sở đó, tại dự thảo gửi lấy ý kiến rộng rãi các đối tượng, có đề nghị rà soát đánh giá để xem xét sự cần thiết của Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay, trong thời gian qua, Quỹ bình ổn giá xăng dầu được sử dụng nhất quán cho mục tiêu bình ổn giá xăng dầu theo đúng quy định của pháp luật. Việc sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu đã phát huy tác dụng tích cực và hiệu quả trong việc tạo nên một “bước đệm” nhằm góp phần bình ổn giá trong trường hợp cần thiết, linh hoạt trong việc bình ổn giá nhằm ổn định giá xăng dầu trong một thời kỳ hoặc không cho giá xăng dầu trong nước tăng sốc, góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng và ổn định an sinh xã hội.

“Trên cơ sở đánh giá kỹ cho thấy trong thời gian vừa qua diễn biến giá mặt hàng xăng dầu phức tạp, khó dự báo nên công cụ Quỹ bình ổn giá vẫn cần thiết. Vì vậy, Chính phủ đã thống nhất đề xuất trước mắt chưa bỏ công cụ Quỹ bình ổn giá xăng dầu đồng thời củng cố các cơ chế trong triển khai, tổ chức thực hiện nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch trong việc sử dụng Quỹ”, Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ.

Trên cơ sở đó, tại dự thảo Luật Giá quy định 4 biện pháp bình ổn giá có thời hạn gồm: điều hòa, kiểm soát cung cầu; các biện pháp về tài chính, tiền tệ; quy định giá cụ thể, giá tối đa, giá tối thiểu hoặc khung giá; áp dụng biện pháp hỗ trợ về giá phù hợp với quy định của pháp luật và cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Với những ý kiến nêu trên, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho biết, đa số ý kiến tán thành với đề xuất của Chính phủ về việc cần thiết phải duy trì Quỹ bình ổn xăng dầu.

Lý do đươc đưa ra là: Quỹ Bình ổn là một trong những công cụ điều tiết giá xăng dầu trong nước, là biện pháp kinh tế, không phải là can thiệp hành chính. Trong bối cảnh thực tế của Việt Nam hiện nay, việc bỏ Quỹ là chưa phù hợp. Thực tế thời gian qua cho thấy, khi giá xăng dầu thế giới biến động thì tại một số thời điểm, Quỹ bình ổn đã phát huy vai trò “điều hòa”, giảm biên độ biến động giá, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát.

Tuy nhiên, đa số ý kiến cũng đề nghị cần phải đổi mới. Cụ thể là việc duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu nên có thời hạn và thời điểm, tiến tới phải vận hành theo thị trường. Việc điều hành Quỹ Bình ổn giá xăng dầu đòi hỏi linh hoạt, hiệu quả, kịp thời hơn nữa. Trong tổ chức thực hiện cần tăng cường trách nhiệm quản lý; đề cao tính công khai, minh bạch trước người dân; có cơ chế giám sát chặt chẽ nhằm bảo đảm hiệu quả sử dụng, đúng ý nghĩa thực tế.