Những con số (chưa chính thức) cho thấy đây là một thương vụ “khủng” và có nhiều điểm đáng đặt câu hỏi trong việc mua bán được xem là bất thường này. Điều đáng nói là những thông tin này lại được MobiFone cho là mật, không công khai.

Thực tế, chả cứ MobiFone, muốn tìm thông tin tài chính, kinh doanh của rất nhiều DNNN hiện nay là việc vô cùng khó. Trong khi ai cũng biết công khai, minh bạch thông tin về DNNN là một trong những cơ sở để giám sát, đánh giá sức khỏe của DN. Đặc biệt, khi chúng ta đang thúc đẩy việc cổ phần hóa, sắp xếp DNNN thì minh bạch thông tin DN là yêu cầu hết sức quan trọng.

Chính phủ đã có tới 2 nghị định về việc công khai, minh bạch thông tin của DNNN (Nghị định 81/2015/NĐ-CP về Công bố thông tin của DNNN và Nghị định 87/2015/NĐ-CP về Giám sát vốn đầu tư nhà nước vào DN, ban hành trong tháng 9 và 10 năm 2015). Các nghị định này ra đời trong bối cảnh có quá nhiều DNNN không công khai, minh bạch thông tin theo quy định. Thế nhưng, đến nay tình hình xem ra không được cải thiện thêm là mấy.

Không phải có sự “quên” hay “không biết quy định”, việc “ém nhẹm” thông tin này được cho là do các DN cố tình lờ đi. Bởi đây đều là những thông tin liên quan đến quyền lợi của các cá nhân, nhóm lợi ích, đến lỗ, lãi, cổ phần, ăn chia…

Không bàn đến chuyện vì sao DN phải công khai thông tin nữa, vì ai cũng hiểu DN kinh doanh bằng tiền Nhà nước, tiền của cổ đông góp vốn thì (dù muốn hay không) phải công khai thông tin để cổ đông biết tiền đã được sử dụng thế nào, lãi, lỗ ra sao.

Vấn đề đặt ra ở đây là vì sao quy định đã có mà DN vẫn ngang nhiên cố tình không thực hiện. Nguyên nhân là do dù có quy định đấy, nhưng việc giám sát, nhắc nhở, xử lý không nghiêm, thậm chí là việc vi phạm không bị xử lý, khiến các DN không hề “e ngại” mà cố tình giấu thông tin, không thực hiện việc công khai, minh bạch.

Trách nhiệm để xảy ra tình trạng này, ngoài lãnh đạo DN (đương nhiên) thì còn thuộc về các cơ quan quản lý, giám sát DNNN.

Theo TS. Nguyễn Đình Cung: Việc không chấp hành công bố thông tin của DNNN đầy đủ, chính xác và kịp thời trách nhiệm trước hết là của chủ tịch hội đồng thành viên, sau đó là các Bộ trưởng, Chủ tịch UBND các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương. Chính phủ quy định cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước phải khiển trách hoặc cảnh cáo người quản lý DN không công bố hoặc không thực hiện đầy đủ, đúng thời hạn việc công bố thông tin.

Đây được xem là lỗ hổng lớn trong quản lý nhà nước.

Chỉ ra trách nhiệm đã đành, quan trọng hơn, việc xử lý phải nghiêm thì mới khiến DN “sợ” để thực hiện đúng chức trách của mình.