Nhà đầu tư giao dịch tại Công ty Chứng khoán Rồng Việt Ảnh: N.H

Khó bứt phá qua ngưỡng 1.000 điểm

Khi nền kinh tế thế giới tăng trưởng chậm, cuộc chiến thương mại vẫn đang là vấn đề tâm điểm và tác động mạnh đến tâm lý thị trường quốc tế. Vòng xoáy cơ hội đàm phán – không đạt thỏa thuận – Hoa Kỳ tăng thuế - Trung Quốc trả đũa lặp đi lặp lại và bào mòn hy vọng về một thỏa thuận có thể đạt được. Hiệu ứng tích cực từ việc FED hạ lãi suất 0,15% điểm lần đầu sau 10 năm vào cuối tháng 7 nhanh chóng phai mờ bởi thông tin Hoa Kỳ áp thuế lên 300 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc từ 1/9. Trung Quốc đáp trả tăng thuế 5-10% lên 75 tỷ USD kéo theo quyết định tăng thuế 10% lên 15% đối với 300 tỷ hàng hóa Trung Quốc theo điều 301 được công bố tại Công báo liên bang Hoa Kỳ vào 30/8. Nhân dân tệ vượt qua ngưỡng tâm lý 7 CNY/USD và liên tục tăng sau đó, cùng với nghịch đảo đường cong lãi suất trái phiếu Chính phủ 2 năm so với 10 năm của Hòa Kỳ như là hệ quả từ cuộc chiến thương mại gia tăng.

Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Trung ương các nước tăng cường chính sách nới lỏng tiền tệ, các chỉ báo vượt qua ngưỡng tâm lý. Thị trường chứng khoán thế giới biến động mạnh từ tâm lý bất an của nhà đầu tư. Nỗi lo về kịch bản suy thoái đi cùng với dịch chuyển dòng tiền vào các kênh đầu tư an toàn như trái phiếu Chính phủ kỳ hạn dài và các kim loại quý. Các chuyên gia của Công ty Chứng khoán BSC dự báo, diễn biến này có thể tiếp tục diễn ra vào những tháng còn lại của năm khi cuộc chiến thương mại chưa có hồi kết và đang mở rộng khó lường trên nhiều hướng khác nhau.

Mặc dù thị trường sẽ có những vận động đón đầu kết quả kinh doanh quý III vào nửa cuối tháng 9, nhưng theo BSC, đây chưa thể là động lực bứt phá khi những thông tin bất lợi từ thế giới vẫn còn phía trước. Theo đó, trong trường hợp tích cực, VN-Index giữ trên 965 điểm ở nhịp điều chỉnh, với cùng giá trung tâm 980 điểm. Vận động giá đón đầu kết quả kinh doanh quý 3, thanh khoản cải thiện tại một số ngành và cổ phiếu triển vọng tăng trưởng tốt. Còn ở trường hợp tiêu cực, VN-Index có thể giảm dưới 950 điểm nếu có những thông tin bất lợi từ thế giới và hoạt động bán ròng từ khối ngoại.

Tương tự BSC, ông Hoàng Thạch Lân, Trưởng phòng Tư vấn đầu tư khách hàng cá nhân – Công ty Chứng khoán Rồng Việt, cũng nhận định, diễn biến thị trường trong nhiều tháng qua chủ yếu chịu sự chi phối của ngoại tác hơn là vấn dề nội tại trong nước. Cho đến khi có yếu tố đủ mạnh để thu hút dòng tiền của cả nhà đầu tư trong nước cũng như nước ngoài, ông Lân cho rằng khả năng bứt phá qua ngưỡng 1.000 điểm của VN-Index là không cao.

Trong tháng 8, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng mạnh với hơn 1.600 tỷ đồng. Cùng lúc đó, dòng tiền ETFs cũng ghi nhận bị rút ròng mạnh nhất kể từ đầu năm, đặc biệt tới từ VFMVN30. Do có độ trễ khoảng 1 tháng giữa giao dịch trên sàn của nhà đầu tư nước ngoài so với diễn biến của dòng tiền ETFs, Công ty Chứng khoán Rồng Việt cho rằng khả năng khối ngoại tiếp tục bán ròng mạnh trên sàn là khá cao. Ngoài ra, các chuyên gia của Rồng Việt cũng cho rằng, ngày càng ít khả năng dòng tiền ngoại sẽ trở lại thị trường trong ngắn hạn do chiến tranh thương mại chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, trong khi ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư ưa thích kênh đầu tư vào tài sản an toàn hơn và nhà đầu tư ngoại có thể tiếp tục bán ròng E1VFVN30 ETF để chuẩn bị vốn cho các ETFs mới.

Theo đó, ông Lân dự báo VN-Index sẽ dao động trong khoảng 950 – 990 điểm trong những tháng còn lại của năm 2019. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần chuẩn bị sẵn tâm lý phòng thủ khi thị trường suy giảm, thị trường càng giảm thì càng không nên bắt đáy, thay vào đó cần kiên nhẫn chờ tin vĩ mô tốt hỗ trợ thị trường. Điều tích cực là rủi ro giảm mạnh như giai đoạn đầu năm là không cao do kết quả kinh doanh trong nửa đầu năm của nhóm cổ phiếu đầu ngành dù giảm tốc về mặt tăng trưởng lợi nhuận, song hầu hết vẫn tương đối tích cực và phù hợp kỳ vọng của giới phân tích.

Lựa chọn ngành nào?

Theo báo cáo chiến lược của Công ty Chứng khoán Rồng Việt, trong những tháng cuối năm, những nhà đầu tư bám sát và nhạy bén với thị trường có thể gia tăng lợi nhuận hoặc hạ giá vốn khi thị trường dao động, nhờ việc mua thấp bán cao đối với cổ phiếu có sẵn trong danh mục. Tuy nhiên, khả năng này không dành cho số đông nhà đầu tư. Theo đó, cần hạn chế mua đuổi và sử dụng đòn bẩy. Sức mua nền để dành cho việc tích lũy cổ phiếu có triển vọng khả quan, trong những nhịp thị trường đột ngột điều chỉnh mạnh.

Đặc biệt, trái với nhiều biến động trong bức tranh thương mại toàn cầu, môi trường vĩ mô trong nước vẫn đảm bảo thuận lợi cho các doanh nghiệp nội địa hoạt động. Các chỉ báo kinh tế vĩ mô, mặc dù không rực rỡ như giai đoạn 2017 - 2018, nhưng vẫn diễn biến tích cực theo đúng mục tiêu điều hành. Do vậy, Rồng Việt cho rằng sự chững lại trong ngắn hạn của thị trường chứng khoán sẽ là cơ hội để nhà đầu tư quan sát, tìm hiểu và tích lũy cổ phiếu thuộc các nhóm ngành không phụ thuộc vào biến động bất thường của thương mại toàn cầu. Trong đó, các nhóm ngành liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến tiêu dùng, như các ngành bán lẻ, hàng không, công nghệ, bảo hiểm nhân thọ và dược phẩm được đánh giá khả quan.

Ở chiều ngược lại, các nhóm ngành mà hoạt động kinh doanh có yếu tố chu kỳ cao, hoặc chi phí nguyên vật liệu chiếm tỷ trọng cao trong giá thành, cũng như những nhóm ngành mà Việt Nam không có lợi thế về quy mô bị đánh giá tiêu cực. Các nhóm ngành này bao gồm thép, xây dựng, vật liệu xây dựng, hóa chất (phân bón, nông dược và cao su tự nhiên).

Bức tranh thương mại toàn cầu trở nên u ám sau khi chiến tranh thương mại giữa Mỹ - Trung leo thang. Bên cạnh nhân tố tích cực, các ngành hàng liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu cũng sẽ gặp nhiều thách thức. Những ngành liên quan tới xuất khẩu không chỉ được hưởng lợi mà còn phải đối mặt với nhiều khó khăn như thủy sản, dệt may và dầu khí. Trong khi đó, các chuyên gia tỏ ra lạc quan trong ngắn hạn và trung hạn đối với các nhóm ngành kho vận, vận tải, cảng biển và khu công nghiệp nhờ vào làn sóng dịch chuyển cơ sở sản xuất ra khỏi Trung Quốc tới các nước châu Á khác đang diễn ra mạnh mẽ.