JICA đang hợp tác với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) triển khai dự án “Nâng cao năng lực về thúc đẩy hiệu quả thị trường chứng khoán Việt Nam”. Xin ông cho biết mục tiêu lớn nhất của dự án này là gì?

Trong giai đoạn 2019-2023, UBCKNN và JICA đã ký kết hợp tác trong Dự án “Nâng cao năng lực về cải thiện tính công bằng và minh bạch của thị trường cổ phiếu Việt Nam”. Sau khi Dự án này kết thúc, dự án “Nâng cao năng lực về thúc đẩy hiệu quả thị trường chứng khoán Việt Nam” được nối tiếp theo từ tháng 4/2024 đến tháng 3/2027. Chúng tôi kỳ vọng, các dự án hợp tác này có thể góp phần nâng cấp thị trường chứng khoán Việt Nam lên vị thế thị trường mới nổi và hội nhập sâu hơn vào thị trường vốn quốc tế.

Dự án này có 3 mảng hoạt động chính. Một là, tăng cường năng lực giám sát thị trường nhằm giúp các cơ quan chứng khoán và sở giao dịch tăng cường phát hiện, quản lý và ngăn ngừa các giao dịch không công bằng. Hai là, cải thiện và phát triển chất lượng các định chế trung gian thị trường, bao gồm các công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ. Ba là, cải thiện năng lực quản lý chào bán ra công chúng và niêm yết, bao gồm chào bán ra công chúng bằng các phương thức theo chuẩn quốc tế, tăng cường tiêu chuẩn niêm yết và hoạt động kiểm tra, tăng cường công bố thông tin, bao gồm cả thông tin phi tài chính của các công ty đã niêm yết.

Ông có thể nói rõ hơn các hoạt động giúp cải thiện hoạt động chào bán ra công chúng và niêm yết theo chuẩn mực quốc tế?

Về vấn đề thứ ba, "Cải thiện hoạt động chào bán ra công chúng và niêm yết theo chuẩn mực quốc tế" dự kiến tạo ra tiền đề cho những thay đổi lớn trong tương lai theo hướng có lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài. Điều này phụ thuộc vào tiến triển trong các cuộc thảo luận về chuyển dịch các đợt chào bán chứng khoán lần đầu tiên ra công chúng (IPO) hiện tại của Việt Nam vốn được thực hiện thông qua đấu giá sang phương thức bảo lãnh phát hành và dựng sổ, trong đó IPO được triển khai đồng thời với thủ tục phê duyệt niêm yết.

Nếu làm được điều này, các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có cả nhà đầu tư Nhật Bản, có thể đầu tư vào các cổ phiếu hấp dẫn, mới niêm yết ngay từ giai đoạn IPO, dự kiến sẽ làm tăng đáng kể cơ hội đầu tư của họ vào cổ phiếu Việt Nam.

Theo ông, thị trường chứng khoán Việt Nam cần phải cải thiện thêm những vấn đề gì để thu hút hơn nữa nguồn vốn ngoại?

Nếu các công ty lớn và các công ty mới nổi có sức hút đầu tư tiến hành huy động vốn qua IPO và niêm yết thì một lượng lớn vốn nước ngoài sẽ chảy vào. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, lượng công ty thực hiện IPO và niêm yết mới trên thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn rất hạn chế. Cơ hội tốt nhất để hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào thị trường chứng khoán tại Việt Nam là gia tăng số lượng các công ty niêm yết mới để đa dạng hóa và làm mới sản phẩm chứng khoán. Thực tế, quy trình IPO qua đấu giá hiện nay khiến nhà đầu tư nước ngoài khó tham gia. Hy vọng một phương thức IPO mới, tương thích với các chuẩn mực quốc tế như bảo lãnh phát hành/dựng sổ sẽ sớm được thiết lập.

Nhìn về ngắn hạn, trong thời gian vừa qua, Việt Nam đã có nhiều cải thiện về mặt pháp lý để giúp cho thị trường phát triển hơn. Nhưng nếu nhìn về trung và dài hạn, tôi cho rằng Việt Nam cần phải nỗ lực hơn trong việc phát triển thị trường cả về chất và lượng, để trở thành một thị trường tiềm năng, có tính hấp dẫn đối với nhà đầu tư ngoại. Thông qua nhiều dự án hợp tác kỹ thuật và tài chính, tôi tin rằng, JICA có thể tiếp tục hỗ trợ Việt Nam phát triển kinh tế mạnh mẽ hơn, hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng hơn. Nhật Bản cũng sẽ hỗ trợ UBCKNN, các sở giao dịch chứng khoán và các bên liên quan thông qua hợp tác kỹ thuật để thúc đẩy hơn nữa tính công bằng và minh bạch cũng như hiệu quả của thị trường chứng khoán Việt Nam, từ đó góp phần thúc đẩy Việt Nam sớm hoàn thành Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt nam đến năm 2030, với mục tiêu trước mắt là nâng hạng thị trường chứng khoán, thúc đẩy sự phát triển mang tính bền vững.

Xin cho biết nhận định của ông về mức độ quan tâm của nhà đầu tư Nhật Bản tới thị trường chứng khoán Việt Nam? Theo ông, đâu là thời điểm thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi?

Các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có nhà đầu tư Nhật Bản đánh giá thị trường chứng khoán Việt Nam có triển vọng tốt nhất khu vực Đông Nam Á và đang dành rất nhiều sự quan tâm cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Hiện nay, cơ quan quản lý đã quyết định bỏ điều kiện nhà đầu tư nước ngoài phải ký quỹ đủ 100% trước khi giao dịch nhằm hướng đến mục tiêu nâng hạng vào năm 2025. Đây là một quyết định được các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài đánh giá cao trong cải cách hành lang pháp lý, giúp gỡ bỏ được rào cản đối với nhà đầu tư khi muốn tham gia đầu tư tại thị trường chứng khoán Việt Nam. Cùng với đó, Việt Nam đang tham gia đối thoại với các tổ chức xếp hạng thị trường, vận động thu hút đầu tư tại Singapore và Nhật Bản. Hy vọng các cấp quản lý của Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp giải quyết những vấn đề đã đặt ra thông qua đối thoại với tổ chức xếp hạng tín nhiệm MSCI và FTSE Russell, từ đó, hiện thực hóa mục tiêu nâng hạng vào năm 2025.

Xin cảm ơn ông!