Chuyển công an điều tra các sai phạm liên quan đến gạo dự trữ
	Kiểm tra việc mua gạo dự trữ, Thanh tra Bộ Tài chính phát hiện hàng loạt sai phạm
	Sẽ mở đợt thầu mới để mua đủ số gạo dự trữ còn thiếu theo chỉ đạo của Thủ tướng

Ông Lê Văn Thời.

Xin ông chia sẻ một số kết quả của đợt đấu thầu lần 2 mua gạo dự trữ được tổ chức vào ngày 12/5/2020 vừa qua?

Theo báo cáo nhanh của các Cục Dự trữ nhà nước khu vực, đến 10 giờ ngày 12/5/2020, 22 Cục Dự trữ nhà nước khu vực đã tổ chức mở thầu các gói thầu đã đủ điều kiện để mở thầu theo qui định của pháp luật.

Có tổng số 54 doanh nghiệp tham gia dự thầu. Trong đó có nhiều doanh nghiệp đã từ chối không ký hợp đồng cung ứng gạo cho dự trữ quốc gia đợt 1 vừa qua cũng tham gia đấu thầu lần này, vì theo pháp luật hiện hành thì không có quy định nào cấm họ không được tham gia dự thầu.

Hiện nay, các Cục Dự trữ nhà nước khu vực đang khẩn trương tổ chức đánh giá hồ sơ kỹ thuật, năng lực, kinh nghiệm của các nhà thầu tham dự thầu. Những nhà thầu vượt qua bước đánh giá hồ sơ kỹ thuật, đáp ứng được năng lực và kinh nghiệm theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu thì được mở hồ sơ tài chính để lựa chọn nhà thầu trúng thầu.

Nhà thầu nào đáp ứng được hồ sơ kỹ thuật, năng lực, kinh nghiện và có giá dự thầu thấp nhất được lựa chọn trúng thầu cung ứng cho dự trữ quốc gia.

Tổng cục Dự trữ nhà nước đã có công điện chỉ đạo các Cục Dự trữ nhà nước khu vực khẩn trương tổ chức đánh giá hồ sơ dự thầu và phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu trúng thầu chậm nhất là ngày 19/5 để ký hợp đồng xong trước ngày 22/5, thời gian thực hiện hợp đồng đến hết ngày 30/6/2020.

Thưa ông, giá của gói thầu mua số gạo của đợt đấu thầu ngày 12/5/2020 được xác định như thế nào?

Hiện nay, dịch bệnh Covid – 19 bùng phát trên toàn cầu, nhu cầu gạo cho xuất khẩu tăng cao, Thủ tướng Chính phủ đã cho phép hoạt động xuất khẩu gạo trở lại bình thường kể từ ngày 1/5/2020.

Do đó, các doanh nghiệp đẩy mạnh gom hàng phục vụ xuất khẩu trong khi nguồn cung gạo Đông Xuân đã vào cuối vụ thu hoạch không còn nhiều nên đã kéo giá gạo trên thị trường tăng cao, gạo tẻ 15% tấm ở mức khoảng 10.300- 10.500 đồng/kg (chưa có bao bì, đóng gói, kiểm định chất lượng, bốc xếp, hao hụt, lãi vay, lợi nhuận doanh nghiệp... và cước vận chuyển tới từng cửa kho dự trữ quốc gia)

Theo quy định của Luật Giá, Luật Dự trữ quốc gia và các văn bản hướng dẫn thi hành và gạo mua nhập kho dự trữ là mặt hàng lương thực mang tính thời vụ; giá gạo phụ thuộc nhiều vào tình hình cung cầu trên thị trường và thời vụ thu hoạch.

Vậy nên, để đảm bảo giá sát giá thị trường và phải qui định trước thời điểm mở thầu, Tổng cục Dự trữ nhà nước đã đưa ra phương án giá, gửi Cục Quản lý giá thẩm định. Ngày 11/5/2020, Bộ Tài chính đã quyết định giá mua tối đa.

Cùng ngày 11/5/2020, căn cứ vào giá thị trường tại thời điểm trên địa bàn cụ thể đã được các Cục Dự trữ nhà nước khu vực khảo sát; ý kiến tham gia về giá mua gạo dự trữ quốc gia của các Sở Tài chính địa phương và mức giá các Cục Dự trữ nhà nước khu vực đề nghị, Tổng cục trưởng Tổng cục Dự trữ nhà nước đã quyết định giá gói thầu cho từng Cục Dự trữ nhà nước khu vực bằng với mức giá mua tối đa được Bộ Tài chính quy định đồng thời gửi các Cục Dự trữ nhà nước khu vực để kịp tổ chức mở thầu vào ngày 12/5/2020.

Theo diễn biến của thị trường thì việc định giá và sự biến động của giá trong việc quy định giá đấu thầu là phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành về giá và về dự trữ quốc gia.

Đợt đấu thầu tháng 3/2020, nhiều doanh nghiệp đã trúng thầu bán gạo cho Dự trữ nhà nước nhưng lại bỏ thầu gây nên nhiều khó khăn cho cơ quan Dự trữ. Với đợt thầu mới này, Tổng cục Dự trữ nhà nước có giải pháp gì để khắc phục, thưa ông?

Việc giao dịch, tham gia cung ứng gạo cho dự trữ quốc gia được thực hiện theo Bộ Luật Dân sự năm 2015, Luật Dự trữ quốc gia năm 2012 và Luật Đấu thầu năm 2013.

Trường hợp doanh nghiệp trúng thầu không tới ký hợp đồng thì biện pháp chế tài là thu bảo lãnh dự thầu. Nếu đã ký hợp đồng mà không thực hiện hoặc có thực hiện, nhưng không giao đủ số lượng theo hợp đồng đã ký thì bị thu bảo đảm thực hiện hợp đồng hoặc chịu phạt tối đa bằng 8% giá trị không thực hiện và cấm tham gia đấu thầu từ 3 năm đến 5 năm Luật Đấu thầu đã qui định.

Căn cứ quy định của pháp luật nói trên, tại đợt mở thầu lần hai vào ngày 12/5/2020 vừa qua, trong Hồ sơ mời thầu, Tổng cục Dự trữ nhà nước đã chỉ đạo các Cục Dự trữ nhà nước khu vực nâng cao biện pháp ràng buộc hơn với các nhà thầu khi tham gia thầu, mức bảo lãnh dự thầu đã được nâng lên từ 1,5% đến 3% trên giá gói thầu bằng mức tối đa pháp luật đã quy định.

Về lâu dài, chúng tôi cũng đã có kiến nghị cần sửa đổi Luật Đấu thầu bổ sung các chế tài khác để ràng buộc hơn với các nhà thầu khi tham gia đấu thầu không riêng chỉ có mua gạo DTQG, mà cho nhiều mặt hàng và các lĩnh vực khác.

Trong việc tổ chức đấu thầu cung cấp gạo nhập kho DTQG năm 2020 trên toàn quốc, đây là lần đầu tiên các bên mời thầu bắt buộc áp dụng theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Dự trữ nhà nước đối với gạo ban hành kèm theo Thông tư số 78/2019/TT-BTC ngày 12/11/2019 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Theo đó, tiêu chuẩn gạo nhập kho cao hơn cả gạo xuất khẩu với những chỉ tiêu về hạt vàng và an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, trong Hồ sơ mời thầu luôn đảm bảo điều kiện thông thoáng, thuận lợi, và tạo ra nhiều cơ hội dự thầu cho các nhà thầu.

Xin cảm ơn ông!