Trường hợp của Công ty TNHH SX - TM – DV Bách hóa XNK G.Đ. bị Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 (Cục Hải quan TP.HCM) phát hiện mới đây là một điển hình. Công ty này nhập khẩu hơn 260 tấn thép không gỉ đã qua ủ và xử lý nhiệt, thuộc diện phải nộp thuế tự vệ, nhưng khi mở tờ khai hải quan, doanh nghiệp lại khai báo hàng nhập khẩu là thép không gỉ chưa qua ủ hoặc xử lý nhiệt, trốn thuế tự vệ hơn 2,3 tỷ đồng. Giải trình về việc khai báo sai như nêu trên, đại diện doanh nghiệp cho biết do đối tác nước ngoài gửi nhầm hàng! Trong "thư xin lỗi" của đối tác nước ngoài gửi cho DN này, họ thừa nhận giữa mặt hàng thép không ủ và thép đã qua ủ không thể phân biệt được bằng mắt thường, và do nhân viên mới nên đã xuống nhầm hàng khi gửi về Việt Nam! Do số thuế gian lận lớn, mới đây, Cục Hải quan TP.HCM đã gửi văn bản trao đổi với Viện Kiểm sát nhân dân TP.HCM đề nghị xem xét dấu hiệu hình sự liên quan đến Công ty TNHH SX - TM – DV Bách hóa XNK G.Đ.

Trước đó, vào cuối tháng 9-2016, Công ty TNHH TM Tư vấn và quảng cáo N.M. (quận 7-TP.HCM) mở tờ khai tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 khai báo nhập khẩu 4 mục hàng gồm trên 102 tấn kính gương thủy tinh, xuất xứ Trung Quốc, mới 100%, thuế suất thuế nhập khẩu 25%. Kiểm tra thực tế lô hàng, cơ quan Hải quan phát hiện có 3 mục hàng sai khai báo hải quan về tên hàng và số lượng. Hàng thực nhập khẩu là kính thủy tinh, thuế suất thuế nhập khẩu 40%; số lượng thừa so với khai báo hải quan trên 170 m2. Trị giá hàng vi phạm gần 550 triệu đồng, chênh lệch thuế trên 127 triệu đồng. Làm việc với cơ quan Hải quan, đại diện doanh nghiệp cho rằng, hàng hóa thực nhập không đúng và thừa so với khai báo là do đối tác nước ngoài gửi nhầm! Trong đó, đối với số lượng hàng hóa không đúng khai báo hải quan là do phía nước ngoài không kịp tiến độ sản xuất theo hợp đồng thứ nhất, nên đã chủ động gửi hàng hóa theo hợp đồng kí sau với doanh nghiệp. Đối với phần hàng nhập khẩu thừa, là do đối tác gửi dư trừ phần hao hụt do vỡ!

Theo lãnh đạo Đội kiểm soát Hải quan- Cục Hải quan TP.HCM, hầu hết các trường hợp vi phạm pháp luật hải quan, như: Khai báo sai tên hàng; nhập nhiều, khai ít… khi bị cơ quan Hải quan phát hiện, ngăn chặn, đại diện doanh nghiệp nhanh chóng có văn bản cho rằng do lỗi của đối tác nước ngoài: Gửi nhầm hàng (nếu khai báo sai tên hàng, không khai báo hàng NK…); gửi thêm hàng để bù phần hao hụt khi vận chuyển (nếu khai không đúng số lượng)… nhằm trốn tránh trách nhiệm. Để chứng minh cho phần lỗi của đối tác nước ngoài, các DN còn trưng ra thư xin lỗi của đối tác nước ngoài gửi qua email thừa nhận việc gửi nhầm hàng, gửi thêm hàng cho các DN.

Không chỉ vậy, theo Cục Hải quan TP.HCM, nhiều trường hợp không được cơ quan Hải quan chấp nhận lý do gửi nhầm hàng, DN chuyển sang từ chối nhận hàng, bỏ hàng tại cảng, không đến làm thủ tục hải quan. Tuy nhiên, với các chứng cứ thu thập được, cùng với thông tin kiểm tra thực tế hàng hóa, cơ quan Hải quan đều không chấp nhận các lý do giải trình của DN, lập biên bản vi phạm xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh giữa các DN.