Sà lan XNK qua cửa khẩu Vĩnh Xương. Ảnh: C.L

Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương (Cục Hải quan An Giang), ngày 9/1/2024, Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương nhận được công văn số 61/SXD-KT&QLXD của Sở Xây dựng tỉnh An Giang thông báo “Cát tự nhiên dùng cho bê tông và vữa” tại mục II.2 Bảng 1-Danh mục sản phẩm, hàng hoá vật liệu xây dựng có mã HS 25051000 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng QCVN 16:2023BXD được ban hành theo Thông tư số 04/2023/TT-BXD ngày 30/6/2023 có hiệu lực từ ngày 1/1/2024 là đối tượng kiểm tra chất lượng sản phẩm hàng hoá vật liệu xây dựng.

Trước đây, thực hiện theo Thông tư số 19/2019/TT-BXD ngày 31/12/2019 của Bộ Xây dựng, mặt hàng cát tự nhiên thuộc Danh mục hàng hóa vật liệu xây dựng nhóm 2, khi làm thủ tục nhập khẩu doanh nghiệp nộp “Giấy chứng nhận hợp quy” và “Bản đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu”. Do đó khi đăng ký tờ khai nhập khẩu doanh nghiệp cung cấp: Giấy Chứng nhận hợp quy do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp và bản đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu có xác nhập của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

Khi Thông tư số 04/2023/TT-BXD có hiệu lực, các doanh nghiệp nhập khẩu mặt hàng cát tự nhiên làm thủ tục tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương đến Cơ quan Kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu là Sở Xây dựng An Giang “đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu” cho mặt hàng cát tự nhiên dùng cho bê tông và vữa khai mã HS 25059000. Sở Xây dựng An Giang đã xác nhận trên “Bản đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu” doanh nghiệp nộp cho cơ quan Hải quan và Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương đã thông quan hàng hoá cho các tờ khai này.

Tuy nhiên, đến ngày 5/1/2023, Sở Xây dựng tỉnh An Giang có công văn số 72/SXD-KT&QLXD gửi cho 17 doanh nghiệp thực hiện thủ tục kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu trả lời cát tự nhiên dùng cho bê tông và vữa khai mã HS 25059000 không thuộc đối tượng kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu theo Quy chuẩn QCVN 16:2023/BXD và từ chối tiếp nhận “Bản đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu”.

Trong khi đó, giấy Chứng nhận hợp quy của các doanh nghiệp nhập khẩu được cấp trước đây đến nay còn hiệu lực đều “chứng nhận sản phẩm cát tự nhiên dùng cho bê tông và vữa” trùng với “tên sản phẩm” tại điểm 2 Mục II Bảng 1 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng QCVN 16:2023BXD “cát tự nhiên dùng cho bê tông và vữa”.

Tại tại điểm 2 Mục II Bảng 1 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng QCVN 16:2023BXD mã HS của hàng hoá là: 25051000, theo Danh mục hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam (Thông tư số 31/2022/TT-BTC ngày 08/6/2022 của Bộ Tài chính ) mã HS 25051000 được mô tả là “cát oxit silic và cát thạch anh”.

Doanh nghiệp nhập khẩu khai mã HS 25059000, theo Danh mục hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam (Thông tư số 31/2022/TT-BTC ngày 8/6/2022 của Bộ Tài chính ) mã HS 25059000 được mô tả là “Loại khác”.

Trong các giấy Chứng nhận hợp quy của các doanh nghiệp, công bố sản phẩm là cát tự nhiên dùng cho bê tông và vữa, khi nhập khẩu doanh nghiệp khai trên tờ khai hải quan mã HS 25059000. Tuy nhiên, Sở Xây dựng An Giang thông báo không kiểm tra chất lượng hàng hóa với tên hàng cát tự nhiên dùng cho bê tông và vữa, mã HS 25059000 theo hướng dẫn tại Thông tư số 04/2023/TT-BXD của Bộ Xây dựng, nên đã phát sinh vướng mắc khiến tồn đọng khá nhiều phương tiện vận tải chở cát tự nhiên neo đậu tại khu vực cửa khẩu.

Trong khi chờ gỡ vướng từ cơ quan quản lý chuyên ngành, để giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp, Cục Hải quan An Giang đã chỉ đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương giải quyết thông quan hàng hoá khai mã HS 25059000 khi doanh nghiệp đến làm thủ tục nhập khẩu, không yêu cầu phải có “Bản đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hoá nhập khẩu” có xác nhận của Sở Xây dựng tỉnh An Giang.