Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội. Ảnh: N.Linh

Kim ngạch xuất nhập khẩu có thuế giảm tới 20,4%

Trưởng phòng Thuế xuất nhập khẩu (Cục Hải quan Hà Nội) Nguyễn Thị Bích Liên cho biết, hàng năm số thu ngân sách của Cục Hải quan Hà Nội thường xuyên nằm trong top 3 cục hải quan tỉnh, thành phố có số thu ngân sách nhà nước lớn nhất. Tuy nhiên, năm 2023, số thu của đơn vị chịu ảnh hưởng từ tình hình kinh tế thế giới và trong nước, kim ngạch xuất nhập khẩu sụt giảm mạnh. Bên cạnh đó nhiều mặt hàng được áp dụng chính sách giảm thuế cũng tác động đến số thu của đơn vị.

Tính đến đầu tháng 12, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Cục Hải quan Hà Nội là 54,2 tỷ USD, giảm 8,3% so với cùng kỳ năm 2022; trong đó kim ngạch xuất nhập khẩu có thuế giảm tới 20,4%, đạt 8,6 tỷ USD.

Đánh giá về tình hình xuất nhập khẩu hàng hóa làm thủ tục tại các đơn vị thuộc Cục Hải quan Hà Nội, lãnh đạo Phòng Thuế xuất nhập khẩu cho biết, đầu năm 2023 tình hình xuất nhập khẩu có dấu hiệu chững lại do nhiều doanh nghiệp không có đơn hàng nên nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu phục vụ sản xuất của doanh nghiệp giảm. Một số nhóm mặt hàng chính giảm nhiều về kim ngạch nhập khẩu có thuế và số thu ngân sách. Cụ thể, 10 nhóm mặt hàng có tổng kim ngạch là 5,1 tỷ USD/7,3 tỷ USD, giảm 29,9% so với cùng kỳ năm 2022, giảm mạnh nhất là nhóm mặt hàng nguyên phụ liệu thuốc lá; hóa chất và sản phẩm; máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; linh kiện, phụ tùng ô tô…

Bên cạnh đó, số lượng doanh nghiệp làm thủ tục nhập khẩu tại đơn vị cũng giảm. Đến tháng 12/2023 số lượng doanh nghiệp có tờ khai nhập khẩu tại các đơn vị thuộc Cục là hơn 24.600 doanh nghiệp, bằng 91,9% so với cùng kỳ năm 2022.

Lãnh đạo Phòng Thuế xuất nhập khẩu cho biết thêm, thời gian qua, Chính phủ đã ban hành 17 biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi để thực hiện 17 FTA trong giai đoạn 2022-2027. Do vậy, trong năm 2023 nhiều mặt hàng nhập khẩu có thuế suất cao bị cắt giảm thuế. Mức thuế suất ưu đãi trung bình năm 2022 là 14,8%; năm 2023 là 10,1%; năm 2024 là 9,6%.

Đáng chú ý, thực hiện Nghị định 44/2023/NĐ-CP của Chính phủ về thực hiện giảm thuế GTGT cho một số mặt hàng từ 1/7/2023 cũng là nguyên nhân kéo giảm số thu. Ngoài ra, thực hiện Nghị định 26/2023/NĐ-CP, một số mặt hàng có thuế suất thuế xuất khẩu giảm như phân bón, than củi; một số mặt hàng có thuế suất thuế nhập khẩu giảm như Ethanol, lốp bằng cao su chưa qua sử dụng.

Những yếu tố kể trên đã ảnh hưởng lớn đến kết quả thu ngân sách nhà nước của đơn vị. Tính đến ngày 17/12, số thu của Hải quan Hà Nội đạt 28.148 tỷ đồng, đạt 84,9% dự toán được giao (33.160 tỷ đồng), đạt 85,9% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, khu vực Hà Nội, thu được 22.509 tỷ đồng, đạt 83,4% dự toán được giao. Khu vực ngoài Hà Nội thu được 5.639 tỷ đồng, đạt 91,5% dự toán được giao. Cục Hải quan Hà Nội dự kiến đến hết năm 2023 thu ngân sách đạt 29.980 tỷ đồng, đạt 90% dự toán được giao. Đây cũng là thực trạng khó khăn chung của toàn Ngành trong năm qua.

Triển khai đồng bộ các giải pháp ngay từ đầu năm 2024

Năm 2024 chỉ tiêu thu ngân sách nhà nước của Cục Hải quan Hà Nội dự kiến ở mức 33.570 tỷ đồng, cao hơn dự toán được giao năm 2023 (33.160 tỷ đồng). Xác định đây là nhiệm vụ khó khăn trong bối cảnh tình hình sản xuất, xuất nhập khẩu của doanh nghiệp vẫn đang từng bước phục hồi, do vậy, Trưởng phòng Thuế xuất nhập khẩu cho biết, để phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao, nhiều giải pháp về tạo thuận lợi cho doanh nghiệp cũng như giải pháp về công tác nghiệp vụ đã được đề ra và triển khai ngay từ đầu năm.

Một trong những trọng tâm năm 2024 là Cục Hải quan Hà Nội xây dựng chương trình tiếp xúc, làm việc với các doanh nghiệp đóng trên địa bàn; đồng thời hướng dẫn các chi cục hải quan xây dựng kế hoạch tiếp xúc, làm việc với các doanh nghiệp để nắm bắt tình hình xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đồng hành cùng doanh nghiệp.

Đối với công tác nghiệp vụ, đơn vị tập trung rà soát, thực hiện kiểm tra tên hàng, mã số, mức thuế tại khâu thông quan, khâu sau thông quan để phát hiện và xử lý các trường hợp khai sai mã số, khai ngụy trang tên hàng hoặc khai tên hàng không rõ ràng, đầy đủ để được áp dụng mức thuế thấp hoặc được hưởng các mức thuế ưu đãi đặc biệt. Tập trung kiểm tra những mặt hàng thuộc danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu rủi ro về phân loại và áp dụng mức thuế.

Công tác quản lý trị giá hàng hóa xuất nhập khẩu cũng sẽ được triển khai song song. Tiếp tục tăng cường kiểm tra, tham vấn trị giá trong khi làm thủ tục hải quan, kiểm tra trị giá sau khi thông quan đối với những mặt hàng và doanh nghiệp có rủi ro sẽ được tập trung triển khai.

Để bám sát tình hình thu ngân sách nhà nước, lãnh đạo Phòng Thuế xuất nhập khẩu cho biết, đây là nhiệm vụ được triển khai xuyên suốt cả năm để đánh giá tình hình thu, rà soát nguồn thu, phân tích sự biến động tăng, giảm của từng tháng để đề xuất và triển khai các giải pháp tăng thu, chống thất thu ngân sách nhà nước.