Cần điều kiện gì để NK máy móc đã qua sử dụng?
	Khám xét, bắt giữ một container máy móc đã qua sử dụng tại cảng Cát Lái
	Cơ quan nào chịu trách nhiệm “hậu kiểm” máy móc đã qua sử dụng NK?

Chi cục Hải quan Hữu Nghị (Cục Hải quan Lạng Sơn) kiểm tra máy móc NK. Ảnh: H.Nụ

Cụ thể, về nguyên tắc quản lý, theo Khoản 3 Điều 4 Quyết định 18/2019/QĐ-TTg dẫn trên thì “Chỉ cho phép NK máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất của DN tại Việt Nam”. Vậy DN Việt Nam NK máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng để kinh doanh (bán) cho tổ chức, cá nhân trong nước để sản xuất thì có được chấp nhận không?

Trường hợp không được chấp nhận thì cơ quan Hải quan căn cứ vào chứng từ gì để xác định DN thực hiện thủ tục NK sẽ sử dụng máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng để trực tiếp sử dụng cho hoạt động của DN sau khi thông quan?

Theo quan điểm của Tổng cục Hải quan thì căn cứ Điều 14 Quyết định 18/2019/QĐ-TTg quy định trách nhiệm của DN NK máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng: “1. Thực hiện NK máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng theo quy định tại Quyết định này và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan. 2. Chịu sự kiểm tra của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền; chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi vi phạm quy định tại Quyết định này và các văn bản quy phạm liên quan”.

Để tạo điều kiện cho hoạt động kinh doanh của DN trong thời gian chờ ý kiến trả lời của Bộ Khoa học và Công nghệ, Tổng cục Hải quan sẽ hướng dẫn cục hải quan đề nghị DN khai báo rõ mục đích NK là trực tiếp phục vụ hoạt động sản xuất trên tờ khai hải quan, DN chịu trách nhiệm về nội dung khai báo.

Đối với tiêu chí NK dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng, theo quy định tại Khoản 5 Điều 5 Quyết định 18/2019/QĐ-TTg thì một trong những tiêu chí được phép NK đối với dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng là: “5. Công nghệ của dây chuyền công nghệ phải đang được sử dụng tại ít nhất 3 cơ sở sản xuất trong các nước thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (Organization for Economic Cooperation and Development-OECD)”. Tuy nhiên, vấn đề phát sinh là DN không biết phải xin xác nhận từ cơ quan nào, thủ tục như thế nào và cần chứng từ gì để chứng minh.

Liên quan đến hồ sơ, trình tự thủ tục NK máy móc, thiết bị qua sử dụng, Tổng cục Hải quan cho biết theo quy định tại tiết b, c Khoản 1 Điều 18 Quyết định 18/2019/QĐ-TTg thì ngoài hồ sơ NK theo quy định của Luật Hải quan, DN phải nộp bổ sung tài liệu: Bản chính giấy xác nhận của nhà sản xuất máy móc, thiết bị và chứng thư giám định. Tuy nhiên theo quy định trên phát sinh vướng mắc của một số DN.

Cụ thể, trường hợp DN đã cung cấp được “bản chính giấy xác nhận của nhà sản xuất” theo quy định tại tiết b Khoản 1 Điều 8 dẫn trên thì có cần phải thực hiện giám định lại máy móc, thiết bị đã qua sử dụng tại một tổ chức giám định được chỉ định và cung cấp “chứng thư giám định” cho cơ quan Hải quan khi thực hiện thủ tục NK theo quy định tại tiết c Khoản 1 Điều 8 nữa hay không?

Ngoài ra, thực hiện Quyết định 18 cũng phát sinh vướng mắc liên quan đến danh sách tổ chức giám định được chỉ định, thừa nhận. Khoản 1 Điều 11 Quyết định 18/2019/QĐ-TTg quy định: “Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ tổ chức thực hiện việc chỉ định, thừa nhận theo thỏa thuận thừa nhận song phương hoặc đa phương các tổ chức giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng, công bố công khai danh sách các tổ chức giám định đã được chỉ định, thừa nhận trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Khoa học và Công nghệ để doanh nghiệp biết, lựa chọn sử dụng”.

Tuy nhiên, hiện tại tra cứu trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Khoa học và Công nghệ chưa có danh sách các tổ chức giám định máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng được chỉ định, thừa nhận để các DN lựa chọn, thực hiện giám định và cơ quan Hải quan chưa có đủ cơ sở để thực hiện thủ tục NK theo quy định.

Những vấn đề vướng mắc liên quan đến Quyết định 18 đã được Tổng cục Hải quan kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ sớm tháo gỡ.