Giải pháp căn cơ nào không để tắc nghẽn hàng hóa tại cảng biển?
	Phát triển công nghiệp - Cần giải pháp đột phá
	Hải quan Nội Bài: Phòng ngừa chặt dịch bệnh, đảm bảo thông quan nhanh hàng hóa

Công chức Hải quan Hữu Nghị kiểm hóa hàng NK. Ảnh: H.Nụ

Phát sinh vướng mắc

Thực hiện chỉ đạo của Tổng cục Hải quan về việc tăng cường quản lý đối với hàng hóa trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh, Cục Hải quan Lạng Sơn đã phổ biến tới một số đơn vị và yêu cầu cán bộ công chức (CBCC) thực hiện đúng yêu cầu. Đồng thời, phổ biến, tuyên truyền và yêu cầu Công ty CP Hữu Nghị Xuân Cương (đơn vị kho bãi, logistics tại cửa khẩu Hữu Nghị đứng ra nhận vận chuyển hàng hóa loại hình này cho các DN-PV) triển khai thực hiện đúng các nội dung liên quan.

Theo Cục Hải quan Lạng Sơn, hàng hóa gửi chuyển phát nhanh, bưu chính thường nhỏ lẻ, nhiều chủng loại, trị giá thấp, không có chứng từ liên quan đến trị giá. Đặc biệt, thời gian thông quan đòi hỏi phải thực hiện nhanh chóng. Do đặc thù này, theo quy định hiện hành, thủ tục hải quan đối với chuyển phát nhanh, bưu chính có quy trình khác với các loại hình XNK thông thường.

Trong quá trình triển khai thực hiện chỉ đạo, Hải quan Lạng Sơn đã gặp một số khó khăn, vướng mắc. Theo đó, tại điểm 1 công văn số 3923/TCHQ-GSQL ngày 6/8/2021 của Tổng cục Hải quan có nêu, trường hợp phát hiện một lô hàng thuộc 1 vận đơn tổng (master bill) hoặc chứng từ tương đương mà có nhiều gói, kiện hàng hóa theo từng vận đơn con (house bill) hoặc tương đương của cùng 1 chủ hàng (cùng tên/ số chứng minh thư hoặc số của giấy tờ có giá trị tương đương) mà tổng trị giá hàng hóa các gói hàng của cùng một chủ hàng đó có trị giá hải quan vượt quá 1 triệu đồng, thì phải nộp thuế NK đối với toàn bộ lô hàng.

Theo Hải quan Lạng Sơn, hiện nay các DN có đăng ký tham gia loại hình này tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị đang khai tờ khai trị giá thấp (MIC), trong khi đó, hệ thống e-Customs không hỗ trợ thực hiện chức năng dừng hàng qua khu vực giám sát, chuyển luồng. Bên cạnh đó, các chỉ tiêu khai báo trên tờ khai MIC không có nội dung về mã số hàng hóa, thuế suất để tính thuế, do vậy không thể tính thuế NK phải nộp tăng thêm đối với trường hợp này.

Ngoài ra để giải quyết thủ tục cho hàng hóa NK đối với loại hình này, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị đã phân công CBCC thường xuyên rà soát tờ khai MIC để phát hiện nhóm đối tượng thường xuyên nhận hàng có cùng địa chỉ, có cùng số điện thoại, có cùng chứng minh thư (hoặc số của giấy tờ có giá trị tương đương) hoặc địa chỉ người nhận không rõ ràng.

Tuy nhiên, hiện tại hệ thống thông tin nghiệp vụ hải quan chưa hỗ trợ kết xuất dữ liệu tổng hợp đối với các tờ khai MIC. Trong khi đó, tờ khai MIC phát sinh tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị lại chiếm số lượng lớn nên công chức hải quan phải dùng dữ liệu danh sách hàng hóa bản mềm Excel do DN cung cấp để tra soát.

Do vậy, Hải quan Lạng Sơn cho rằng, việc kiểm tra, rà soát thủ công như hiện nay tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị là thiếu chủ động và phụ thuộc vào độ trung thực của số liệu do DN cung cấp.

Cũng theo Cục Hải quan Lạng Sơn, đơn vị đã tham khảo công văn 4090/TCHQ-GSQL ngày 19/8/2021 của Tổng cục Hải quan trả lời Công ty CP Công nghệ Thần Tốc về việc khai chứng minh thư nhân dân trên tờ khai NK MIC gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh. Theo đó, trường hợp người mua hàng trên các sàn giao dịch thương mại điện tử dưới 14 tuổi thì không phải khai số chứng minh thư nhân dân hoặc số của giấy tờ khác có giá trị tương đương trên tờ khai hải quan.

Đối với trường hợp này, Hải quan Lạng Sơn cho rằng, nếu người mua hàng không cung cấp hoặc xuất trình chứng từ, hoặc giấy tờ khác có giá trị tương đương để xác nhận về độ tuổi của mình thì hải quan địa phương cũng không có căn cứ để xác định DN chuyển phát nhanh có thực hiện đúng theo yêu cầu mà cơ quan quản lý đề ra.

Cần giải pháp để ngăn gian lận

Cục Hải quan Lạng Sơn cho rằng, để quản lý chặt đối với loại hình này trong trường hợp phát hiện đối tượng NK hàng hóa qua dịch vụ chuyển phát nhanh có dấu hiệu chia tách hàng hóa thành nhiều gói kiện nhỏ, tổng trị giá hàng hóa các gói hàng của cùng một chủ hàng thì cơ quan Hải quan yêu cầu DN chuyển sang khai báo loại hình nhập hàng hóa khác (H11) để tính thuế.

Cũng theo Cục Hải quan Lạng Sơn, hiện nay, do số lượng tờ khai MIC phát sinh tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị rất lớn và không kết xuất được dữ liệu trên hệ thống thông tin nghiệp vụ hải quan. Do đó, đề nghị Tổng cục Hải quan xem xét, nâng cấp phần mềm hệ thống để công chức hải quan có thể kết xuất dữ liệu phục vụ công tác kiểm tra, rà soát số lượng tờ khai MIC nhằm ngăn chặn tình trạng giạn lận của các đối tượng NK hàng hóa qua dịch vụ chuyển phát nhanh.

Ngoài ra, cần sửa đổi, bổ sung Thông tư 56/2019/TT-BTC của Bộ Tài chính theo hướng nâng cao trách nhiệm của DN kinh doanh dịch vụ chuyển phát nhanh, người khai hải quan và giảm thiểu công việc cho CBCC Hải quan bằng việc yêu cầu người khai hải quan khai thông tin về số chứng minh thư, căn cước công dân hoặc số giấy tờ khác có giá trị tương đương tại ô chỉ tiêu thông tin bắt buộc phải khai báo trong phân khai báo tờ khai MIC, nếu không có số chứng minh thư, căn cước công dân hoặc số giấy tờ khác có giá trị tương đương thì hệ thống tự động không tiếp nhận tờ khai.

Trước đó, Cục Hải quan Hà Nội cũng kiến nghị Tổng cục Hải quan bổ sung nội dung hướng dẫn đối với trường hợp người mua hàng trên các sàn giao dịch thương mại điện tử dưới 14 tuổi thì quản lý như thế nào để tránh trường hợp DN lợi dụng để gian lận, trốn thuế.