Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc: Tin tưởng Việt Nam đẩy lùi Covid-19, làm nên mốc son phát triển mới
	Nguy cơ ASEAN “tuột tay” cơ hội sớm phục hồi du lịch và hàng không
	Hướng dẫn sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước cho phát triển du lịch

TS Bùi Doãn Nề

Covid-19 tác động tới tất cả các ngành nghề lĩnh vực kinh tế, vậy lý do vì sao ngành hàng không lại cần được ưu tiên hỗ trợ, thưa ông?

Có thể khẳng định, hàng không là ngành hoàn toàn cần được hỗ trợ, được vay vốn ưu đãi lãi suất bởi chỉ tính riêng 4 doanh nghiệp gồm: Vietnam Airlines, VietJet Air, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam; Tổng công ty Quản lý Bay Việt Nam đã đóng góp trên 22.000 tỷ đồng thuế và phí tính trong năm 2019, tương đương đứng trong top 10 tỉnh, TP nộp ngân sách lớn nhất nước. Cho hãng hàng không vay ưu đãi lãi suất thực chất là Nhà nước nuôi dưỡng nguồn thu.

Đặc biệt, hàng không hồi phục thì du lịch mới phát triển. Du lịch là ngành mũi nhọn mang lại doanh thu 35 tỷ USD, giải quyết việc làm trực và gián tiếp cho hơn 5 triệu người năm 2019. Nhưng toàn ngành du lịch từ lữ hành đến khách sạn… bị tê liệt vì đại dịch Covid-19. Hiện 70% khách du lịch trong và ngoài nước liên quan đến hàng không. Chi phí vé bay chiếm 40-50% giá tour. Vì vậy, hàng không hồi phục sẽ kéo ngành công nghiệp mũi nhọn du lịch phát triển theo.

Ngoài ra, hàng không phát triển sẽ duy trì sức lan toả kinh tế tới các ngành khác, trực tiếp là hệ sinh thái hàng không như dịch vụ mặt đất tại nhà ga…; kết nối các chuỗi cung cấp, chuỗi hàng hóa, chuỗi giá trị; và góp phần tích cực trong việc phục hồi, phát triển kinh tế nước ta sau dịch.

Doanh thu giảm tụt dốc khiến số nợ ngắn hạn các hãng bay lên tới trên 50.000 tỷ đồng, tình trạng thiếu hụt dòng tiền tiếp tục leo thang. Tuy nhiên, theo đánh giá của nhiều chuyên gia khả năng phục hồi, bứt tốc sau dịch của các hãng bay rất mạnh mẽ. Vậy các doanh nghiệp hàng không cần những biện pháp “trợ thở” nào để vượt qua được những khó khăn này, thưa ông?

Để vực dậy được các doanh nghiệp hàng không, Hiệp hội doanh nghiệp hàng không Việt Nam đã đề nghị các doanh nghiệp trong ngành cần được vay vốn để nuôi dưỡng nguồn thu dài hạn. Các hãng bay cần được hỗ trợ thanh khoản kịp thời, tạo điều kiện cho hàng không phát triển, sẽ bảo toàn được nguồn vốn và cân đối ngân sách nhà nước trong tương lai.

Đồng thời, Chính phủ và Quốc hội nên xem xét cho các hãng hàng không khác vay lãi suất 0% như gói vay của Vietnam Airlines, để đảm bảo môi trường kinh doanh công bằng, giúp các hãng hàng không giải quyết vấn đề thanh khoản. Số vay căn cứ vào nhu cầu và quy mô thị phần, khả năng đóng góp ngân sách trong thời gian vừa qua và khả năng đáp ứng ngân sách thời gian tới.

Hiệp hội Hàng không đã nhiều lần đề xuất gói hỗ trợ 25.000 tỷ đồng ưu đãi lãi suất cho các hãng hàng không, mục đích phục vụ chi thường xuyên, mua sắm vật tư thiết bị, thực hiện các chương trình dự án để duy trì hoạt động trong thời gian dịch bệnh kéo dài.

Đồng thời, các chính sách thuế, phí dù được ban hành kịp thời, nhưng cần có chính sách giảm sâu hơn. Chẳng hạn, mức giảm 30% thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay hiện nay còn thấp, không thấm vào đâu so với những thiệt hại không phải chịu. Ngoài ra, chính sách này cần gia hạn hỗ trợ do trước đây chúng ta chưa lường hết thời gian dịch bệnh kéo dài. Chúng tôi dự báo Việt Nam có thể kiểm soát tốt dịch bệnh đến hết năm 2022, hoặc sẽ phục hồi nhanh nhất phải đến tháng 6/2022. Do vậy, các chính sách có thời gian kéo dài đến tháng 6/2022, như vậy sẽ hỗ trợ doanh nghiệp tốt hơn.

Đối với đường bay nội địa, cần sớm khởi động lại và cho phép những người tiêm hai mũi, hoặc một mũi sớm đủ điều kiện được đi lại, trở lại làm việc bình thường. Tất nhiên, hành khách vẫn phải tuân thủ 5K để đảm bảo an toàn dịch bệnh.

Thời gian gần đây, một số nước trên thế giới đã áp dụng “Hộ chiếu vắc xin” để khôi phục lại đường bay quốc tế. Ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

Một trong những điểm nhấn quan trọng trong kiến nghị của Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam là sớm triển khai tiêm vắc xin trên diện rộng và xem xét sử dụng hộ chiếu vắc xin. Theo đó, tại Việt Nam, chúng ta nên tập trung ưu tiên vào những nơi trọng điểm vào những điểm du lịch, để Việt Nam có những vùng an toàn cho khách quốc tế có thể đến. Đồng thời, từng bước mở cửa, nối lại đường bay quốc tế, chấp nhận cho khách nước ngoài vào Việt Nam khi có chứng nhận tiêm vắc xin, đặc biệt là khách từ các quốc gia có lượng hành khách lớn hoặc có tiềm năng, đã kiểm soát được dịch bệnh cho hành trình Việt Nam và ngược lại như: châu Âu, Úc, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản…

Chúng tôi rất mong Chính phủ chỉ đạo các bộ, ban ngành sớm ban hành chứng chỉ kiểu như thế này và quy trình kiểm tra, nhập cảnh đối với khách quốc tế đến Việt Nam trên các chuyến bay thương mại. Đây cũng là cơ hội để Việt Nam chứng tỏ với thế giới về một Việt Nam cởi mở, hội nhập và kiểm soát dịch an toàn, hiệu quả. Đặc biệt, đây là thời cơ để chiếm lĩnh thị trường du lịch, tăng cạnh tranh về kinh tế, để ngành hàng không cải thiện dòng tiền hoạt động thông qua doanh thu bay quốc tế và ngành du lịch có cơ hội hồi phục, phát triển.

Mới đây, Cục Hàng không đã xây dựng Dự thảo Kế hoạch phục hồi hoạt động vận tải hàng không nội địa thích ứng an toàn với tình hình kiểm soát dịch bệnh Covid-19, ông đánh giá như thế nào về dự thảo kế hoạch này?

Tôi cho rằng việc nghiên cứu để khai thác trở lại các đường bay nội địa thường lệ là cần thiết trong bối cảnh tỉ lệ người dân được tiêm vắc xin từ 1-2 mũi ngày càng tăng. Cần quy trình, tiêu chí cụ thể để các hãng hàng không hoạt động trở lại. Đặc biệt, việc khởi động lại hoạt động khai thác, vận chuyển hành khách sẽ góp phần giúp các doanh nghiệp hàng không có cơ hội phục hồi hoạt động kinh doanh đang bị thiệt hại nặng nề bởi dịch bệnh.

Xin cảm ơn ông!