Giải pháp để nâng hiệu suất soi chiếu container
	Điều phối soi chiếu để ngăn chặn, kiểm soát nguy cơ vi phạm
	“Lộ” nhiều doanh nghiệp khai gian qua lựa chọn soi chiếu container theo tuyến đường biển

Mọi hoạt động thông quan tại các cửa khẩu đều được giám sát chặt chẽ tại Trung tâm giám sát trực tuyến tại trụ sở Tổng cục Hải quan, tháng 8/2021. Ảnh: H.Nụ

Container vi phạm gấp 2,53 lần

Qua thống kê từ Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan), quý 1 (từ ngày 1/1 đến 15/3/2022), tổng số lượng container soi chiếu trong toàn ngành đạt 18.052 container, với 1.037 container nghi vấn (chiếm 5,74%/tổng container soi chiếu), container vi phạm đạt 119 container (chiếm 11,48%/tổng container nghi vấn).

Trong đó, Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh đã thực hiện soi chiếu 7.091 container, với 221 container nghi vấn; Cục Hải quan Hải Phòng soi chiếu 4.955 container, với 439 container nghi vấn; Cục Hải quan Bình Dương soi chiếu 2.929 container, với 37 container nghi vấn…

So với cùng kỳ năm 2021, mặc dù chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến lượng container soi chiếu trong quý 1/2022 giảm nhưng số lượng container vi phạm cao gấp 2,53 lần. Trong đó, lượng container vi phạm qua công tác lựa chọn, soi chiếu tại Cục Hải qua TP Hồ Chí Minh đạt 55 container, tại Cục Hải quan Hải Phòng đạt 53 container; Cục Hải quan Bình Dương có 8 container; Cục Hải quan Đà Nẵng có 2 container; Cục Hải quan Đồng Nai có 1 container.

Theo Cục Quản lý rủi ro, để hoạt động soi chiếu diễn ra thông suốt, hàng ngày, tại đơn vị có bộ phận tiếp nhận thông tin yêu cầu soi chiếu từ các đơn vị nghiệp vụ; rà soát, kiểm tra và chỉ định soi chiếu kịp thời đảm bảo nguyên tắc 1 container được soi chiếu tại 1 địa điểm soi chiếu. Đồng thời, đơn vị cũng đăng tải công khai container soi chiếu trên website của Tổng cục Hải quan (tại địa chỉ: tongcuc.customs.gov.vn/).

Mặt khác, các đầu mối của Cục Quản lý rủi ro theo sát tình hình soi chiếu tại từng máy soi thuộc từng địa bàn TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng và Đà Nẵng… để chủ động trao đổi, phối hợp với các đầu mối tại cục hải quan địa phương xử lý kịp thời các tình huống phát sinh; điều phối lượng container soi chiếu phù hợp trong bối cảnh diễn biến Covid-19 phức tạp. Cùng với đó, phối hợp với các chi cục hải quan, đội kiểm soát Hải quan điều phối hàng hóa soi chiếu, tạo thuận lợi tối đa cho DN có thể thực hiện soi chiếu qua máy soi đặt tại địa bàn cảng biển hoặc đặt tại địa điểm kiểm tra ngoài cửa khẩu, phù hợp với tuyến vận chuyển và theo đề nghị của DN.

Cục Quản lý rủi ro tổ chức theo dõi, đánh giá, định kỳ hàng ngày báo cáo lãnh đạo Tổng cục Hải quan và định kỳ báo cáo hiệu quả, hiệu suất theo từng máy soi container trong toàn Ngành nhằm phục vụ công tác thống kê, điều hành và chỉ đạo của lãnh đạo Tổng cục Hải quan.

Container chứa vẩy tê tê do lực lượng Hải quan phát hiện tại Đà Nẵng. Ảnh: Ngọc Linh

Phát hiện nhiều sai phạm qua soi chiếu

Theo Cục Quản lý rủi ro, từ kết quả công tác lựa chọn, soi chiếu theo tuyến đường biển cho thấy, tổng lượng container soi chiếu tại các máy soi thuộc các địa bàn cảng biển TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng và Đà Nẵng đạt 12.404 container, chiếm khoảng 68,71%/tổng lượng soi toàn Ngành. Trong số này, số lượng container nghi vấn đạt 682 container; lượng container vi phạm đạt 110 container, chiếm 92,44%. Nhờ đó, lực lượng Hải quan đã phát hiện 58 trường hợp sửa đổi, bổ sung tờ khai làm tăng dòng hàng, thay đổi mã số, thuế suất dẫn đến tăng số tiền thuế phải nộp. Qua xử lý, lực lượng Hải quan đã thu nộp vào ngân sách hơn 3,3 tỷ đồng, gồm 2,9 tỷ đồng tiền thuế tăng thêm và 401 triệu đồng từ xử phạt vi phạm hành chính.

Trong đó, từ thông tin lựa chọn soi chiếu của Cục Quản lý rủi ro, phát hiện 74 container vi phạm và 58 trường hợp sửa đổi, bổ sung tờ khai làm tăng dòng hàng, thay đổi mã số, thuế suất dẫn đến tăng số tiền thuế phải nộp với tổng số tiền thuế tăng thêm đạt 2,067 tỷ đồng, tiền xử phạt đạt 283 triệu đồng.

Điển hình là Cục Quản lý rủi ro phân tích, chỉ định soi chiếu 1 container cập cảng Đà Nẵng khai báo là hạt điều khô (lô hàng này nằm trong chuyên án của Cục Hải quan Đà Nẵng). Kết quả khám xét sơ bộ, phát hiện trong lô hàng nhập khẩu có chứa ngà voi và vẩy tê tê (thuộc Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong các phụ lục của Công ước CITES). Hiện vụ việc đang được lực lượng Hải quan tiếp tục xử lý.

Tiếp đó, từ thông tin phân tích, lựa chọn soi chiếu của Cục Quản lý rủi ro cung cấp thông tin 1 container cập cảng Cát Lái. Từ hình ảnh soi chiếu có dấu hiệu nghi vấn, lực lượng Hải quan đã tiến hành kiểm tra thực tế hàng hóa phát hiện DN khai sai số lượng, trị giá hàng hóa dẫn đến thiếu số thuế phải nộp. DN đã bị xử phạt vi phạm hành chính số tiền15 triệu đồng và số thuế phải nộp tăng hơn 75 triệu đồng.

Tương tự, Cục Quản lý rủi ro phân tích và lựa chọn soi chiếu 1 container cập cảng Hải Phòng. Ngay sau đó, lực lượng Hải quan đã kiểm tra thực tế phát hiện DN có hành vi khai sai số lượng, chủng loại, mã số và thuế suất hàng hóa dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp. Cụ thể, tiền thuế tăng 50 triệu đồng, phạt tiền 8,9 triệu đồng.