Các Bộ trưởng Tài chính chụp ảnh lưu niệm tại Hội nghị Bộ trưởng Tài chính ASEAN (AFMM) lần thứ 28. Ảnh: Đức Minh.

Thúc đẩy hợp tác ASEAN trong các lĩnh vực tài chính

Hợp tác tài chính ASEAN là khuôn khổ hợp tác sâu rộng, với nhiều nội dung hợp tác đa dạng bao quát nhiều lĩnh vực tài chính quan trọng như thuế, hải quan, kho bạc, chứng khoán, bảo hiểm.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Tài chính ASEAN (AFMM), các Bộ trưởng đã thảo luận và đưa ra định hướng hoạt động cho các ủy ban công tác trong các lĩnh vực hợp tác tài chính ASEAN, bao gồm diễn đàn hợp tác hải quan và cơ chế một cửa ASEAN, diễn đàn thuế ASEAN, diễn đàn hợp tác về các vấn đề bảo hiểm và các biện pháp tài chính ứng phó với rủi ro thiên tai, hợp tác tài chính phát triển cơ sở hạ tầng, diễn đàn phát triển thị trường vốn.

Các Bộ trưởng ghi nhận những kết quả hợp tác quan trọng như việc hoàn thiện và cải thiện mạng lưới hiệp định thuế song phương giữa các nước thành viên ASEAN và những kết quả hợp tác về thuế tiêu thụ đặc biệt, việc Quỹ Cơ sở hạ tầng ASEAN (AIF) tái định vị thành tổ chức dẫn đầu khu vực về tài chính xanh, việc triển khai hệ thống phân loại tài chính bền vững ASEAN (Taxonomy) phiên bản 2, việc hoàn thành Giai đoạn 2 của Chương trình Tài chính và Bảo hiểm Rủi ro Thiên tai ASEAN (ADRFI).

Đặc biệt là việc hoàn thành nghiên cứu kỹ thuật về Cơ chế một cửa ASEAN (ASW) thế hệ mới với mục đích thiết lập một tầm nhìn mới để ASW trở nên cởi mở, toàn diện và có khả năng tương tác hơn.

Các Bộ trưởng cũng phê duyệt việc thành lập Diễn đàn Kho bạc ASEAN, và cho ý kiến về việc tăng cường hợp tác liên ngành với các lĩnh vực y tế, nông nghiệp trong ASEAN.

Trong khuôn khổ hợp tác tài chính – tiền tệ, tại Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc ngân hàng trung ương ASEAN (AFMGM), các Bộ trưởng và Thống đốc đã ghi nhận các kết quả hợp tác trong việc thực hiện Lộ trình hội nhập tài chính tiền tệ ASEAN, trong đó đáng chú ý là các kết quả trong việc mở cửa hội nhập về dịch vụ tài chính và thúc đẩy phát triển tài chính xanh.

Triển vọng kinh tế vĩ mô khu vực

Bên cạnh các hội nghị chính thức, các Bộ trưởng và Thống đốc cũng đã có phiên thảo luận với các tổ chức tài chính quốc tế (IMF, ADB, AMRO) về tình hình kinh tế vĩ mô khu vực.

Các Bộ trưởng và Thống đốc chia sẻ nhận định của các tổ chức quốc tế cho rằng khu vực ASEAN đang có xu hướng phục hồi, tuy nhiên mức độ không đồng đều ở các nước và các lĩnh vực kinh tế, lạm phát giảm nhưng vẫn chưa ổn định. Sự phục hồi của cầu nội địa vẫn sẽ là động lực chính cho tăng trưởng khu vực.

Trong thời gian tới, khu vực ASEAN vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là do tác động tài chính bất lợi từ căng thẳng địa chính trị, biến động giá cả hàng hóa toàn cầu và tăng trưởng kinh tế yếu hơn ở Trung Quốc. Các vấn đề mang tính cơ cấu khác, bao gồm biến đổi khí hậu, tốc độ số hóa nhanh và dân số già sẽ tiếp tục định hình sự phát triển kinh tế của khu vực ASEAN.

Các Bộ trưởng và Thống đốc nhất trí cần tiếp tục duy trì ổn định nợ công, củng cố tài khóa, áp dụng các chính sách vĩ mô thận trọng, duy trì không gian chính sách tài khóa và tiền tệ, đồng thời tiếp tục theo đuổi các mục tiêu cải cách cơ cấu và tăng trưởng bền vững.

Việt Nam đóng vai trò tích cực trong hợp tác tài chính khu vực

Bên lề hội nghị, các Bộ trưởng và Thống đốc cũng đã có phiên đối thoại với các cộng đồng doanh nghiệp gồm: Hội đồng Kinh doanh ASEAN - EU (AFMGM – EU ABC); Hội đồng Kinh doanh ASEAN – Hoa Kỳ (US-ABC), EU-ABC và Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN (ABAC).

Các chủ đề thảo luận năm nay tập trung vào các vấn đề nóng mà cộng đồng doanh nghiệp quan tâm, bao gồm Tài chính xanh và Công nghệ tài chính; tăng cường kết nối cho các hệ thống tài chính kiên cường ở Đông Nam Á, chuyển đổi số; tạo thuận lợi đầu tư; kết nối giao dịch kỹ thuật số; kết nối thanh toán kỹ thuật số xuyên biên giới.

Chia sẻ tại hội nghị, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc ghi nhận và đánh giá cao các kết quả hợp tác tài chính ASEAN, nhận định các sáng kiến hợp tác tài chính và kết quả đạt được có tính tương đồng cao với hai chủ đề lớn dưới năm chủ trì ASEAN của Lào, đó là “kết nối” và “bền vững”.

Quang cảnh Hội nghị Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng trung ương ASEAN lần thứ 11. Ảnh: Đức Minh.

Việt Nam đóng góp tích cực vào các hoạt động kết nối ASEAN thông qua các lĩnh vực hợp tác hải quan và thuế, đặc biệt là việc Bộ Tài chính (Tổng cục Hài quan) sẽ chủ trì Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN lần thứ 33 vào tháng 6/2024 tại Phú Quốc.

Bộ trưởng cũng hoan nghênh những nỗ lực và kết quả đạt được từ các hoạt động hợp tác bảo hiểm ASEAN trong năm qua, bao gồm Hội nghị các nhà quản lý bảo hiểm ASEAN lần thứ 26 vào tháng 12/2023 tại Hạ Long Việt Nam. Hợp tác bảo hiểm ASEAN đi đúng hướng với các hoạt động chia sẻ kiến thức, đối thoại, đảm bảo thị trường kinh doanh bảo hiểm lành mạnh, đảm bảo vai trò “bà đỡ” của nền kinh tế, đóng góp tích cực vào chủ đề “bền vững” của hợp tác ASEAN 2024.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng ghi nhận kết quả đạt được từ quá trình triển khai thực thi cam kết mở cửa thị trường tài chính cũng như từ các hoạt động đàm phán trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, các bước tiến trong Hệ thống phân loại tài chính bền vững ASEAN (ASEAN Taxonomy), áp dụng hệ thống tiêu chí và nguyên tắc đầu tư ASEAN (ACGF) vào Quỹ Cơ sở hạ tầng ASEAN, Hướng dẫn tài chính chuyển đổi ASEAN.

Bộ trưởng đề nghị ASEAN cần định hướng các nhóm công tác và diễn đàn hợp tác liên quan về dịch vụ tài chính gắn kết giữa các vấn đề đàm phán, thực thi cam kết với năng lực thực thi, yêu cầu quản lý đảm bảo ổn định an toàn của thị trường tài chính.

Đồng thời tăng cường hợp tác tài chính xanh, tài chính chuyển đổi, không chỉ trong nội khối ASEAN mà cần có sự tham gia của các đối tác bên ngoài, đặc biệt là các đối tác có năng lực về tài chính, để chia sẻ tiêu chuẩn về công cụ tài chính phù hợp với nhu cầu của họ, đồng thời hướng tới các cam kết cụ thể về tài chính xanh với điều kiện ưu đãi giành cho khu vực.