Trung tâm điều hành Chương trình chống ngập nước TP.HCM cho biết, trận mưa chiều tối 26-9 có lưu lượng lớn nhất từ trước đến nay (204,3mm, trút xuống chỉ trong hơn 1 giờ đồng hồ) đã gây ngập 59 tuyến đường. Thông tin từ chính quyền sở tại cho biết, chỉ riêng bãi giữ xe rộng khoảng 800m² trên đường Nguyễn Siêu (quận 1, TP.HCM), cơn mưa tối 26-9 đã nhấn chìm hơn 1.000 xe máy và đến chiều tối 27-9, công tác bơm nước cứu hộ vẫn còn tiếp tục. Các chủ vựa hoa kiểng đang vào giai đoạn chăm sóc nước rút chờ dịp thu hoạch Tết cũng dở khóc dở mếu, bởi hàng trăm chậu mai kiểng bị chìm trong nước, có nguy cơ bị thối rễ... Đó là chưa kể những thiệt hại khó đong đếm được, do giao thông bị ngưng trệ, ảnh hưởng tiêu cực đến mọi hoạt động sản xuất kinh doanh và sinh hoạt đời thường của hàng triệu người dân Thành phố.

Cơ quan chức năng của TP.HCM cho biết, khi mưa lớn, áp lực nước cao cuốn rác mắc vào lưới chắn rác, gây cản trở dòng chảy. Nạn lấn chiếm hệ thống thoát nước, cửa xả, kênh rạch xảy ra phổ biến cũng là một nguyên nhân khác gây úng ngập. Nhưng sâu xa hơn cả - và cũng khó khắc phục hơn cả - là thiếu không gian cho nước. Vì thế, dù xây dựng được hệ thống thoát nước hoàn chỉnh hay vận hành tối đa công suất các trạm bơm thì vấn đề cũng không thể giải quyết được rốt ráo, nhất là trong điều kiện thời tiết ngày càng biến đổi theo hướng cực đoan hơn.

“Ở nhiều nước, người ta sẽ tạo ra những không gian ngầm hoặc không gian “bán ngập” cho đô thị. Khi có tình trạng mưa lớn, thậm chí có thể cho ngừng hoạt động các đường ngầm để làm chỗ trữ nước tạm thời. Nhưng đô thị ở Việt Nam quá thiếu những không gian như vậy”, KTS Ngô Trung Hải trao đổi với phóng viên.

Theo ông Hải, một trong những ưu tiên chiến lược đối với TP.HCM, Hà Nội và nhiều đô thị khác là chống ngập nội đô và ứng phó với biến đổi khí hậu - “ứng phó” chứ không phải “đối phó”. Điều này có nghĩa là không thể chỉ xây bờ bao xung quanh cho một khu vực hoặc toàn đô thị - kể cả nếu bố trí được lượng kinh phí khổng lồ để làm việc đó. Các vấn đề của một “siêu đô thị” như TP.HCM phải được giải quyết ở cấp độ Vùng. Cần phải có một cơ quan điều phối Vùng TP.HCM, kết nối TP và các tỉnh lân cận như Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương, Long An… và đề xuất với trung ương những cơ chế cần thiết, những cơ chế đủ mạnh để có thể đưa ra những giải pháp ứng phó căn cơ, thuận theo những quy luật tự nhiên.