Bài học nhãn tiền TTCK Trung Quốc giảm điểm mạnh do thiếu minh bạch thông tin vào hồi giữa năm 2016 là một ví dụ. Kết quả là các nhà đầu tư trong và ngoài nước đều mất niềm tin vào TTCK nước này.

Đối với các DN niêm yết tại Việt Nam, mặc dù có chế tài cụ thể, nhiều DN đã bị phạt nặng khi vi phạm, nhưng vẫn còn tình trạng nhiều DN vi phạm về công bố thông tin, hoặc báo cáo tài chính trước và sau kiểm toán có sự chênh lệch. Những con số chênh lệch sau khi được UBCKNN công bố khiến dư luận không khỏi ngỡ ngàng. Ví dụ như Công ty cổ phần Tập đoàn Kỹ nghệ Gỗ Trường Thành (TTF) bất ngờ công bố báo cáo tài chính từ lãi hơn 236 tỷ đồng chuyển thành lỗ hơn 20 tỷ đồng sau kiểm toán. Hay như trường hợp Công ty Cổ phần Thiết bị y tế Việt Nhật gây sốc thị trường khi công bố báo cáo tài chính hợp nhất năm 2015 (từ 1-4-2015 đến 31-3-2016) với khoản lỗ 1.335,8 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm ngoái lãi 208 tỷ đồng...

Tại Việt Nam, thời gian đây, các vi phạm về minh bạch thông tin đã giảm rõ rệt trong tổng số các vi phạm hành chính trên TTCK. Tỷ trọng về minh bạch hóa thông tin trong tổng vi phạm giảm từ 85,7% trong năm 2012 xuống còn 60,7% trong năm 2016.

Tuy nhiên, tình trạng vi phạm về công bố thông tin vẫn luôn chiếm tỷ trọng cao trong tổng số vi phạm. Các lỗi vi phạm phổ biến trong minh bạch thông tin là công bố thông tin, báo cáo không đúng hạn, kịp thời; công bố thông tin không chính xác đầy đủ... Có những công ty chậm báo cáo công bố thông tin về các báo cáo tài chính, báo cáo thường niên, bán niên, báo cáo quý hay báo cáo tình trạng quản trị của 2 hoặc 3 năm trước đó.

UBCKNN đã có nhiều biện pháp chấn chỉnh, xử phạt nghiêm minh để tạo sự công bằng giữa các DN. Tuy nhiên, vẫn chưa thể "dẹp" được tình trạng gian dối này. Khi phát hiện dấu hiệu vi phạm, UBCKNN phải phối hợp với nhiều đơn vị như Kiểm toán, Công an..., có thể gây ra sự chậm trễ nhất định.

Để khắc phục tình trạng này, UBCKNN tăng cường thanh tra, giám sát đối với các tổ chức, cá nhân trên TTCK, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Được biết, cơ quan này sẽ tiếp tục đổi mới một số phương pháp liên quan đến giám sát giao dịch và giám sát tuân thủ.

Tuy nhiên, nhà đầu tư kỳ vọng, lần sửa Luật Chứng khoán tới đây, vấn đề này sẽ được quan tâm và giải quyết triệt để. Có ý kiến cho rằng, cần phải có "góc nhìn" mới, cách tiếp cận mới. Việt Nam cần tiếp cận thông lệ quốc tế về quản trị công ty, quản trị rủi ro, cũng như cung cấp thông tin về tình hình tài chính và kết quả hoạt động của DN.

Giống như hiệu ứng Domino, nếu thiếu thông tin, không minh bạch, sẽ lập tức gây biến động bất thường trên TTCK. Nhà đầu tư kỳ vọng vào những thay đổi mới từ cơ quan quản lý. Không thể chần chờ thêm nữa!