CBCC Hải quan Cốc Nam kiểm tra hàng hoa quả, nông sản XK. Ảnh: H.Nụ

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Công Trưởng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cho hay, thống kê hàng năm, hàng Việt Nam xuất sang Trung Quốc đạt 1,6 tỷ USD. Riêng hàng nông sản, hoa quả XK sang Trung Quốc qua tỉnh Lạng Sơn đã chiếm một nửa tổng kim ngạch XK, đạt 1 tỷ USD. Đặc biệt, trung bình mỗi ngày có hơn 1.500 xe ô tô chở hàng qua cửa khẩu Lạng Sơn XK sang Trung Quốc.

Thống kê cho thấy, trong các tháng đầu năm 2018, các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã làm thủ tục XK sang thị trường Trung Quốc 60.000 tấn vải tươi, 10.000 tấn vải khô, 300.000 tấn thanh long, 200.000 tấn xoài… Khối lượng nông sản Việt Nam xuất sang Trung Quốc cao gấp 8 lần khối lượng nông sản của Trung Quốc xuất vào Việt Nam qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.

Thực tế cũng cho thấy, Trung Quốc có nhu cầu nông sản cao trong khi hai nước Việt Nam - Trung Quốc có chung đường biên giới nên việc vận chuyển hàng hóa thuận lợi, đặc biệt phù hợp với các mặt hàng nông sản có đặc tính thời vụ.

Bên cạnh đó, ưu đãi thuế quan của Hiệp định thương mại tự do Trung Quốc – ASEAN (ACFTA) cũng như các cam kết quốc tế khác của Trung Quốc đã và đang tạo thuận lợi cho hàng nông, thủy sản của Việt Nam thâm nhập, mở rộng thị phần tại thị trường này.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Công Trưởng, dù kim ngạch XK hoa quả sang Trung Quốc lớn nhưng phía Trung Quốc chỉ nhận hàng qua cửa khẩu Tân Thanh, Cốc Nam. Trong khi đó, lượng nông sản mỗi ngày dồn về cửa khẩu Tân Thanh, Cốc Nam chờ XK sang Trung Quốc với số lượng lên tới 1.500 xe khiến cho khu vực bãi kiểm hóa, sang tải ở đây không “tải nổi”. Một khó khăn khác là phía Trung Quốc luôn linh hoạt điều tiết hàng XK của Việt Nam qua các lối mở, điểm thông quan, điều này gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động XNK của Lạng Sơn.

Theo đó, để tạo điều kiện cho hàng hóa XK sang Trung Quốc qua các cửa khẩu trên địa bàn, đặc biệt là các mặt hàng nông sản, tránh xảy ra tình trạng ùn ứ hàng hóa tại khu vực cửa khẩu, UBND tỉnh Lạng Sơn giao: Sở Công Thương; Ngoại vụ; Giao thông vận tải; Ban Quản lý KKT cửa khẩu Đồng Đăng- Lạng Sơn; Bộ đội Biên phòng; Hải quan Lạng Sơn; Công an Lạng Sơn và Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng VII và các cơ quan liên quan chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp.

Trong đó, phân luồng thông quan XK, điều tiết kịp thời các phương tiện vận tải để tránh tình trạng ùn ứ, ách tắc trên các quốc lộ và các tuyến đường dẫn vào cửa khẩu. Tăng cường công tác an ninh, trật tự, đảm bảo công tác vệ sinh môi trường... nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động XK trái cây tươi của Việt Nam qua địa bàn tỉnh.

Ban Quản lý KKT cửa khẩu Đồng Đăng phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức đàm phán, vận động phía Trung Quốc cho phép NK nông sản, trái cây của Việt Nam qua một số cửa khẩu khác trên địa bàn.

Sở Công Thương phối hợp với các cơ quan liên quan theo dõi, nắm bắt thông tin về việc truy xuất nguồn gốc trái cây tươi NK của phía Trung Quốc, chủ động giải quyết hoặc kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền để phối hợp giải quyết các vấn đề vượt thẩm quyền khi có vướng mắc phát sinh, tranh gây ảnh hưởng đến hoạt động XK sang Trung Quốc.