Hoạt động sản xuất của DN FDI. Ảnh minh họa

Từ thực tế...

Trong quá trình quản lý đối với hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK), Cục Hải quan Bắc Ninh gặp vướng liên quan đến trường hợp 7 doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) NK hàng hóa để gia công, sản xuất XK nhưng hết thời hạn thực hiện dự án và đang trong quá trình thực hiện thủ tục gia hạn.

Cụ thể, theo Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư do Ban Quản lý các KCN Bắc Ninh cấp cho Công ty W., thời gian hoạt động của dự án là 10 năm (ngày 21/7/2024 hết hạn). Tuy nhiên, hợp đồng thuê nhà xưởng của Công ty này lại có thời hạn thuê tới 25 năm (hạn tới ngày 30/9/2047).

Tương tự, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cấp cho Công ty T., dự án hoạt động có thời hạn 10 năm (đến ngày 6/2/2024 hết hạn), nhưng hợp đồng thuê nhà xưởng của DN này lại kéo dài tới 31/12/2033. Hay Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cấp cho dự án của Công ty L. có thời hạn hoạt động 5 năm (đến ngày 15/7/2024 hết hạn) nhưng hợp đồng thuê nhà xưởng lại kéo dài tới ngày 25/4/2025.

Cùng tình trạng, dự án Công ty S. có thời hạn 10 năm (25/7/2024 hết hạn), hợp đồng thuê nhà lại tới 31/8/2025; dự án Công ty V. có thời hạn 10 năm đến ngày 23/9/2024 nhưng hạn thuê nhà lại tới 3/12/2029; dự án của Công ty J. được hoạt động thời hạn 11 năm đến 27/11/2024 nhưng hợp đồng thuê là 17/12/2024; dự án Công ty D. có thời hạn 5 năm đến ngày 19/7/2024 nhưng thời hạn thuê nhà xưởng lại kéo dài tới tháng 8/2044.

Theo Cục Hải quan Bắc Ninh, qua làm việc, 7 DN FDI này mong muốn kiến nghị được tiếp tục thực hiện hoạt động kinh doanh sản xuất ổn định và các DN đang thực hiện thủ tục gia hạn thời hạn thực hiện dự án.

Mặc dù các DN đã làm thủ tục gia hạn thực hiện dự án, tuy nhiên chưa được cơ quan cấp phép đầu tư chấp thuận do nhà đầu tư chưa thực hiện xong thủ tục xác định công nghệ sử dụng cho dự án đầu tư không thuộc trường hợp sử dụng công nghệ lạc hậu, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, thâm dụng tài nguyên.

Theo lý giải của Ban Quản lý các KCN Bắc Ninh, trước khi được quyết định điều chỉnh, gia hạn, nhà đầu tư phải thực hiện xác định công nghệ của dự án đầu tư không thuộc trường hợp sử dụng công nghệ lạc hậu, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, thâm dụng tài nguyên. Theo đó, chủ đầu tư phải thực hiện bước này thì mới được cấp Giấy chứng thư giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ sử dụng trong dự án đầu tư. Khi đã có Giấy chứng thư giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ sử dụng trong dự án đầu tư, cơ quan đăng ký đầu tư mới có cơ sở xem xét gia hạn thời hạn hoạt động của dự án.

... đến vướng mắc cho cơ quan Hải quan

Tại các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực hải quan đã quy định rất rõ việc quản lý đối với hàng hóa NK để gia công, sản xuất XK của các DN FDI, cũng như chính sách ưu đãi mà các DN này được hưởng.

Tại khoản 6, 7 Điều 16 Luật Thuế XK, thuế NK và Điều 10, 12 Nghị định 134/2016/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 18/2021/NĐ-CP quy định hàng hóa NK để gia công, sản xuất XK được miễn thuế NK. Cũng tại khoản 2 Điều 10 và khoản 2 Điều 12 Nghị định 134/2016/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 18/2021/NĐ-CP quy định người nộp thuế có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đối với cơ sở gia công, cơ sở sản xuất hàng hóa XK trên lãnh thổ Việt Nam và phải thực hiện thông báo về cơ sở gia công, cơ sở sản xuất cho cơ quan Hải quan theo quy định của pháp luật hải quan.

Tại khoản 1 Điều 37 Nghị định 08/2015/NĐ-CP quy định DN FDI NK hàng hóa để gia công, sản xuất hàng hóa XK phải nộp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho chi cục hải quan dự kiến làm thủ tục báo cáo quyết toán trước khi làm thủ tục NK lô hàng nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị đầu tiên để gia công, sản xuất hàng hóa XK.

Khoản 1 Điều 56 Thông tư 38/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 36 Điều 1 Thông tư 39/2018/TT-BTC quy định tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động gia công, sản xuất hàng hóa XK phải thông báo cơ sở sản xuất cho chi cục hải quan dự kiến làm thủ tục hải quan thông tin ngành nghề sản xuất được ghi theo Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Ngoài ra, tại khoản 11 Điều 3, Điều 40 Luật Đầu tư 2020 quy định Giấy chứng nhận đầu tư là văn bản ghi nhận thông tin đăng ký của nhà đầu tư về dự án đầu tư; nội dung Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư gồm: tên dự án đầu tư, mục tiêu, quy mô dự án đầu tư, thời gian hoạt động của dự án đầu tư.

Cũng tại khoản 3 Điều 42 Luật Đầu tư 2020 quy định nhà đầu tư có trách nhiệm tuân thủ quy định của văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư (nếu có) và Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (nếu có) trong quá trình triển khai thực hiện dự án đầu tư. Đáng chú ý, điểm c khoản 1 Điều 48 Luật Đầu tư 2020 quy định nhà đầu tư chấm dứt hoạt động đầu tư, dự án đầu tư trong trường hợp hết thời hạn hoạt động của dự án đầu tư.

Đối chiếu với các quy định trên và trường hợp cụ thể của 7 DN, Cục Hải quan Bắc Ninh gặp vướng mắc bởi chưa có quy định về chính sách thuế, thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK trong trường hợp hết thời hạn hoạt động của dự án. Đặc biệt, thủ tục giám sát, quản lý và chính sách thuế đối với nguyên liệu, vật tư, thành phẩm, phế liệ, phế phẩm… đang lưu giữ tại cơ sở sản xuất của các DN rơi vào trường hợp này sẽ phải thực hiện như thế nào?

Ngoài ra, đối với những DN rơi vào trường hợp này thì quá trình thực hiện thủ tục hải quan, DN có thể thực hiện các thủ tục thanh lý máy móc, thiết bị đang thuộc đối tượng thực hiện thủ tục xác định dự án đầu tư sử dụng công nghệ lạc hậu tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, thâm dụng tài nguyên theo Quyết định số 29/2023/QĐ-TTg cần đáp ứng những điều kiện gì?

Theo Hải quan Bắc Ninh, hiện pháp luật về thuế chưa có quy định rõ ràng trong trường hợp dự án đầu tư hết thời hạn hoạt động thì cơ sở xem xét miễn thuế, không thu thuế đối với hàng hóa gia công, sản xuất XK, chế xuất của chính dự án đang/đã hết thời hạn hoạt động của dự án đầu tư thực hiện như thế nào?

Để cơ quan Hải quan có cơ sở thực hiện quy trình quản lý đối với hàng hóa NK để gia công, sản xuất XK, Tổng cục Hải quan đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn đối với trường hợp dự án đầu tư đã hết thời hạn hoạt động và đang trong quá trình làm thủ tục gia hạn thời hạn hoạt động thì tổ chức kinh tế thực hiện dự án có được phép tiếp tục triển khai thực hiện các mục tiêu hoạt động đã được ghi trên Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hay không?