Luật BHXH sửa đổi: Hướng tới đảm bảo an sinh xã hội
Tỉ lệ tham gia thấp
Theo Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, đến cuối năm 2013, tổng số đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đã đạt khoảng 10,8 triệu người, tương đương khoảng 78% tổng số lao động thuộc diện phải tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội.
Năm 2013, cả nước có khoảng 53,7 triệu lao động từ 15 tuổi trở lên. Tuy nhiên, tỷ lệ tham gia BHXH bắt buộc và tự nguyện mới chiếm khoảng 20%. Đến cuối năm 2013, mới chỉ có khoảng 173 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện, chiếm 0,5% tổng số lao động thuộc diện tham gia. Đặc biệt, phần lớn lao động trong khu vực phi chính thức, nông dân chưa tham gia BHXH.
Theo ông Mai Đức Chính, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, hiện nay có khoảng 16 triệu lao động đang làm việc tại các DN nhưng mới chỉ có 10,8 triệu lao động tham gia BHXH bắt buộc (kể cả cán bộ, công chức, viên chức khu vực hành chính sự nghiệp và lực lượng vũ trang). Như vậy, còn khoảng trên 5 triệu người chưa tham gia BHXH, tương ứng với số thu BHXH, BHYT khoảng 56 ngàn tỷ đồng/năm, đây là thất thoát lớn ảnh hưởng trực tiếp đến Quỹ BHXH và quyền lợi của người lao động.
Bên cạnh đó, tình trạng DN nợ, chậm đóng BHXH đang diễn ra phổ biến (50% DN không tham gia BHXH và số tiền nợ BHXH đến cuối tháng 4-2014 là 12.451 tỷ đồng) Điều này không chỉ ảnh hưởng đến nguồn thu quỹ mà còn ảnh hưởng trực tiếp quyền và lợi ích chính đáng của người lao động.
Bà Nguyễn Nguyệt Nga, chuyên viên cao cấp Ngân Hàng thế giới tại Việt Nam cho rằng, hệ thống hưu trí ở Việt Nam còn tồn tại nhiều bất cập. Cụ thể, tốc độ dân số già hóa nhanh, tỷ lệ người tham gia BHXH thấp; hệ thống hưu trí không bền vững về tài chính trong dài hạn. Đặc biệt, hệ thống quản lý hành chính BHXH còn quá lạc hậu, hiệu quả thấp… Nguyên nhân là do công tác thu tiền đóng bảo hiểm chưa hiệu quả; tỷ lệ tuân thủ chỉ đạt 60-65% ở khu vực chính thức; các hình thức chế tài chưa đủ mạnh tỷ lệ lãi đầu tư quỹ hưu chưa đạt hiệu quả (thấp hơn tăng trưởng trung bình của GDP và tỉ lệ lạm phát)...
Mở rộng đối tượng tham gia
Theo các chuyên gia, để khắc phục những hạn chế nêu trên, việc sửa đổi Luật BHXH lần này sẽ hướng đến 2 mục tiêu: đảm bảo an sinh xã hội thông qua việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH (đặc biệt là BHXH tự nguyện), tăng thời gian làm việc, giảm số lượng người hưởng trợ cấp một lần và thực hiện nguyên tắc đóng - hưởng để đảm bảo cân bằng quỹ BHXH thông qua việc điều chỉnh công thức tính lương hưu, mức tiền lương tháng đóng BHXH. Đồng thời, đổi mới hoạt động của tổ chức BHXH.
TS Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, mục tiêu đặt ra khi xây dựng luật BHXH sửa đổi là mở rộng đối tượng tham gia, đảm bảo sự bình đẳng trong tham gia và thụ hưởng BHXH của người lao động ở mọi thành phần kinh tế, để đạt được mục tiêu mở rộng diện bao phủ BHXH đến năm 2015 là 18% dân số (chiếm 33% lực lượng lao động); năm 2020 là 29% dân số (chiếm 50% lực lượng lao động).
Theo đó, bên cạnh việc tăng cường các hoạt động kiểm tra, giám sát, chế tài để tăng số lượng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc còn cần mở rộng các hoạt động tuyên truyền, vận động các thành phần khác như nông dân, lao động tự do và các đối tượng thuộc khu vực phi chính thức tham gia BHXH.
Cùng chung quan điểm như trên, bà Nguyễn Nguyệt Nga cũng cho rằng, muốn xây dựng một chiến lược với tầm nhìn dài hạn cho cả hệ thống BHXH cũng như cải cách hệ thống quản lý thì cần tập trung mở rộng độ bao phủ ở khu vực chính thức với nhiều cách tiếp cận đa dạng đối với nhiều nhóm dân số khác nhau. Bên cạnh đó cần các chính sách hỗ trợ bước đầu của Chính phủ (thông qua cơ chế đối ứng lương hưu xã hội hoặc mở rộng của bảo hiểm y tế..) để mở rộng mức độ bao phủ tới khu vực phi chính thức (nông dân, lao động tự do...)
“Đồng thời, cũng cần phải tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm minh, kiên quyết đối với các trường hợp cố tình vi phạm pháp luật về hợp đồng lao động”- TS Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.
Tin liên quan
Thủ tướng Chính phủ chỉ thị xây dựng đề án chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương
09:03 | 17/09/2024 Sự kiện - Vấn đề
Tăng cường kết nối và hỗ trợ giữa hai nền kinh tế Việt Nam và Lào
08:20 | 17/09/2024 Sự kiện - Vấn đề
'Phông bạt'
07:41 | 17/09/2024 Người quan sát
TP Hồ Chí Minh: Đặt chỉ tiêu 99,5% hồ sơ giải quyết đúng hạn
21:45 | 15/09/2024 Sự kiện - Vấn đề
Thủ tướng: Khắc phục hậu quả bão lũ, giữ mục tiêu tăng trưởng kinh tế 7%
18:35 | 15/09/2024 Sự kiện - Vấn đề
Vượt khó, đồng hành qua bão lũ
06:41 | 15/09/2024 Sự kiện - Vấn đề
Việt Nam-Indonesia hướng tới mục tiêu kim ngạch thương mại song phương 18 tỷ USD
19:06 | 14/09/2024 Sự kiện - Vấn đề
Xây dựng pháp luật nhằm quản lý chặt chẽ, nhưng phải kiến tạo để phát triển
19:00 | 14/09/2024 Sự kiện - Vấn đề
Thủ tướng yêu cầu không để xảy ra việc găm hàng, tăng giá bất hợp lý sau bão
09:43 | 14/09/2024 Sự kiện - Vấn đề
Bộ Chính trị họp bàn về phát triển Hải Phòng và thành lập thành phố Huế
20:45 | 13/09/2024 Sự kiện - Vấn đề
Thủ tướng: ASEAN BAC cần thực hiện 5 đồng hành cùng Chính phủ và nhân dân ASEAN
20:34 | 13/09/2024 Sự kiện - Vấn đề
Cảnh giác trước các thông tin lừa đảo, thất thiệt trong bão lũ
15:51 | 13/09/2024 Người quan sát
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước: Cần tư duy mới, cách làm mới cho tương lai thế giới
09:07 | 13/09/2024 Sự kiện - Vấn đề
bawns cas h5
Tin mới
Dư địa tăng trưởng mới của ngành gỗ, thủ công mỹ nghệ
Kiểm soát dòng tiền, hướng vào phân khúc phù hợp
Chủ động nguồn lực tài chính từ ngân sách để hiện đại hóa công tác quản lý thuế
Thị trường minh bạch giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn dễ dàng hơn
Hải quan Bắc Ninh: Nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp để thúc đẩy tăng trưởng
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 3 tháng 9/2024 (từ ngày 9/9 đến 15/9/2024)
08:54 | 16/09/2024 Multimedia
(INFOGRAPHICS): Hơn 130 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Trung Quốc
09:19 | 14/09/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Nguyễn Thị Phúc Hạnh
10:11 | 11/09/2024 Infographics
(LONGFORM) Tân Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thọ: Tập trung nguồn lực, ưu tiên chuyển đổi số toàn diện công tác hải quan
07:44 | 04/09/2024 Megastory/Longform
(LONGFORM) Hải quan ASEAN: Hợp tác thúc đẩy thương mại theo hướng hiện đại
14:57 | 29/08/2024 Megastory/Longform