Đơn vị sự nghiệp công lập nắm gần 1 triệu tỷ đồng vốn và tài sản nhà nước
	Sửa quy định để chuyển đổi đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần
	Cần cú hích để thúc đẩy cổ phần hóa đơn vị sự nghiệp công lập

Ảnh minh họa. Nguồn: internet.

Năm 2021 phải hoàn thành lộ trình

Theo lộ trình được hoạch định trong Nghị định số 16/2015/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập, đến năm 2020 phải tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp, chi phí quản lý và chi phí khấu hao tài sản cố định.

Tuy vậy, thực tế đến nay, nhiều bộ, cơ quan trung ương, địa phương vẫn chưa điều chỉnh hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền điều chỉnh giá dịch vụ sự nghiệp công theo lộ trình. Đến nay, mới có lĩnh vực y tế đã ban hành khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh có bảo hiểm y tế và không có bảo hiểm y tế.

Điều này dẫn đến việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính chưa đầy đủ, thiếu minh bạch và ngân sách nhà nước vẫn phải tiếp tục “bao cấp” các đơn vị sự nghiệp công lập.

Bên cạnh đó, Nghị định số 16 quy định giá dịch vụ sự nghiệp công được xác định trên cơ sở định mức kinh tế - kỹ thuật, định mức chi phí do cơ quan có thẩm quyền ban hành và lộ trình tính đủ chi phí theo quy định.

Song, nhiều định mức kinh tế - kỹ thuật của ngành, lĩnh vực thuộc trách nhiệm ban hành của các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành còn thiếu, chưa đồng bộ, dẫn đến khó khăn trong việc xác định đơn giá đặt hàng, đấu thầu. Vì vậy, các nội dung quy định tại Nghị định số 16 về nguyên tắc tính giá và lộ trình tính giá dịch vụ sự nghiệp công thiếu tính khả thi trong thực tiễn.

Hơn thế nữa, Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập đã nêu rõ: Đến năm 2021, hoàn thành lộ trình tính giá dịch vụ sự nghiệp công, bao gồm tính đủ tiền lương, chi phí trực tiếp, chi phí quản lý và khấu hao tài sản cố định, đối với một số lĩnh vực cơ bản như y tế, giáo dục đào tạo, giáo dục nghề nghiệp.

Chưa thể tính đủ chi phí trong giá

Để thực hiện theo tinh thần Nghị quyết 19 đồng thời khắc phục những hạn chế tại Nghị định số 16, Bộ Tài chính đã dự thảo Nghị định quy định về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó thống nhất nguyên tắc đến năm 2021, giá cung cấp dịch vụ công cần được tính đầy đủ chi phí cung cấp dịch vụ công.

Đồng thời, bổ sung quy định cụ thể trong trường hợp chưa ban hành được định mức kinh tế kỹ thuật, theo đó các chi phí trực tiếp và chi phí quản lý để cung cấp dịch vụ sự nghiệp công được xác định theo số thực hiện bình quân của 3 năm trước liền kề.

Theo cơ quan soạn thảo, một số loại dịch vụ công mang tính thiết yếu, ảnh hưởng đến an sinh xã hội trong lĩnh vực giáo dục, y tế sẽ chưa tính được đầy đủ chi phí cung cấp dịch vụ trong giá thì vẫn cần tiếp tục duy trì cơ chế nhà nước hỗ trợ một phần chi phí cung cấp dịch vụ.

Ví dụ như đối với giáo dục phổ thông, theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo trên cơ sở tổng hợp của các địa phương, đối với năm học 2017-2018, mức thu học phí trung bình cấp học mầm non khoảng 80.000 đồng/1 tháng/1 học sinh (0,8 triệu đồng/năm/học sinh), cấp trung học cơ sở khoảng 55.000 đồng/1 tháng/1 học sinh (0,55 triệu đồng/năm/học sinh), cấp trung học phổ thông 70.000 đồng/1 tháng/1 học sinh (0,7 triệu đồng/năm/học sinh).

So sánh với chi phí đào tạo (số chi từ ngân sách cho giáo dục phổ thông) thì mức học phí hiện nay còn rất thấp, không đáng kể so với chi phí đào tạo.

Nếu thực hiện tính đủ chi phí vào giá dịch vụ thì dự kiến mức học phí giáo dục phổ thông sẽ phải tăng từ 9-10 lần so với hiện nay, như vậy sẽ không khả thi với mức đóng góp của xã hội.

Vì vậy, dự thảo Nghị định bổ sung quy định: “Lộ trình tính giá đối với giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và và giá dịch vụ giáo dục, đào tạo tại cơ sở giáo dục, đào tạo của Nhà nước thực hiện theo quy định của pháp luật về giá và pháp luật chuyên ngành.”