Một số thợ gặt không chịu nộp tiền đã bị những đối tượng này đánh bị thương. Trước đó, vào đầu tháng 6 vừa qua, tại xã Thượng Sơn (huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An), một chủ máy gặt thuê cũng bị một nhóm người yêu cầu nộp tiền “bảo kê” để được hoạt động ở địa phương này với giá đưa ra là 10 triệu/ vụ lúa. Chủ máy gặt đã xin giảm và phải nộp 4 triệu đồng cho nhóm đối tượng. Thậm chí, ở một xã khác ở Nghệ An, các chủ máy gặt thuê còn phải nộp tiền cho chính quyền xã để xã quản lý hoạt động gặt thuê này...

Không chỉ Nghệ An, Quảng Bình mà một số tỉnh khác cũng xảy ra những vụ “bảo kê” tương tự thời gian qua. Dù những vụ việc kể trên đã được cơ quan Công an, chính quyền cấp trên bước đầu xử lý nhưng thực trạng cho thấy những bất ổn tiềm ẩn phía sau những cánh đồng yên bình ở nông thôn.

Một chuyện tương tự, ngày 27-8 vừa qua một số ngư dân thả lưới đánh bắt cá ở khu biển Đầu Rồng (Đồ Sơn, Hải Phòng) cũng bị một nhóm đối tượng hành hung khiến một người bị đâm thấu phổi. Lý do là nhóm đối tượng này yêu cầu ngư dân đến đánh bắt ở khu vực này phải nộp tiền “bảo kê”, nhiều ngư dân khác cũng đã bị chúng đánh đập do không nộp tiền. Không chỉ người dân đơn lẻ bị những kẻ bảo kê hành hung mà ngay cả chủ DN cũng bị “làm luật”. Câu chuyện giám đốc một DN gas tại Hải Phòng mới đây bị rạch mặt khi đi trên đường đã trình báo Công an với nghi ngờ xuất phát từ một hội kinh doanh gas tự phát do một nhóm đối tượng ở địa bàn lập lên phản ánh phần nào những khó khăn ít dám nói ra trong kinh doanh. Vì hội này yêu cầu vị giám đốc gas phải nộp cả chục triệu đồng mỗi tháng cho quỹ khi tham gia hội nhưng vị giám đốc xin rút và không đóng quỹ hội nên đã xảy ra sự việc.

Đâu đó, chúng ta vẫn nghe những việc được phản ánh từ phía bị hại hay cơ quan chức năng về “bảo kê” bến xe, nhà hàng, địa bàn kinh doanh... Rõ ràng đây là những hành vi vi phạm pháp luật và sự buông lỏng quản lý, nhưng việc xử lý sau đó của cơ quan chức năng thiếu nghiêm khắc hoặc không đủ sức răn đe khiến nạn “bảo kê” vẫn hiện hữu.

Nhìn thẳng thực tế, nạn “bảo kê” không còn là hiếm hoi trong nhiều lĩnh vực kinh tế, đời sống xã hội. Nó cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân, DN; làm vô hiệu hóa pháp luật và vai trò quản lý của chính quyền địa phương. Đó chính là sự thách thức lại việc xây dựng Nhà nước pháp quyền, tinh thần thượng tôn pháp luật.

Chính phủ đang nỗ lực với các giải pháp và khuyến khích toàn xã hội hưởng ứng phong trào khởi nghiệp. Những chủ máy gặt ở nông thôn hay chủ DN gas chính là những người khởi nghiệp đã gom góp tài sản vốn liếng và cả vay nợ ngân hàng để bắt đầu sự nghiệp nhưng họ sẽ khó để họ tồn tại, lớn mạnh hơn nếu thường xuyên gặp những sự vụ như trên. Do đó, xử lý nghiêm cả đối tượng “bảo kê” và cán bộ liên quan bao che (nếu có) là việc phải được làm đến nơi đến chốn. Những chính sách, pháp luật tạo thuận lợi cho DN ở tầm vĩ mô dù có tốt nhưng sẽ không đạt hiệu quả cao khi những hoạt động cụ thể của hoạt động sản xuất kinh doanh bị cản trở. Trách nhiệm này phần quan trọng phụ thuộc vào cơ quan hữu quan và chính quyền địa phương.