Chế biến tôm xuất khẩu. Ảnh: DN cung cấp

Bà Kim Thu, chuyên gia thị trường tôm của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, thị trường Nhật Bản mua 236 triệu USD tôm từ Việt Nam trong 6 tháng đầu năm nay, giảm 29% so với cùng kỳ. XK tôm Việt Nam sang Nhật Bản trong tháng 6/2023 giảm 35% - mức giảm sâu nhất kể từ tháng 3 năm nay. Tính tới 15/7/2023, XK tôm Việt Nam sang Nhật Bản đạt 256 triệu USD, giảm 29% so với cùng kỳ năm 2022.

XK tôm Việt Nam sang Nhật Bản những tháng đầu năm nay gặp khó khăn do đồng yên sụt giá mạnh. Đến đầu tháng 7/2023, đồng yên đã giảm quá mạnh, trên 145 yên cho mỗi USD, khiến việc tiêu thụ tôm vào thị trường này gặp khó khăn vì giá bán phải giảm theo đà giảm của đồng yên.

Trong 3 nhóm sản phẩm tôm chính XK sang Nhật Bản, tôm chân trắng chiếm 63,5%, tôm sú chiếm 17,9% còn lại là tôm loại khác với 18,6%. Khác với những thị trường khác, tỷ trọng XK tôm loại khác của Nhật Bản cao hơn tôm sú. Giá trị XK tôm chân trắng sang Nhật Bản trong nửa đầu năm 2023 đạt 150 triệu USD, giảm 26%, giá trị XK tôm sú giảm 45% đạt 42 triệu USD. Đáng chú ý, XK tôm loại khác sang Nhật Bản tăng đạt 44 triệu USD, giảm 15%.

6 tháng đầu năm 2023, giá trung bình XK tôm chân trắng đông lạnh của Việt Nam sang Nhật Bản dao động từ 6,5-10,3 USD/kg. Giá trung bình tôm sú đông lạnh XK sang Nhật Bản dao động từ 14,1-17,7 USD/kg. Giá trung bình XK tôm chân trắng và tôm sú đông lạnh sang Nhật Bản trong quý 2 năm nay có xu hướng giảm nhẹ so với quý I năm nay.

Nhật Bản cũng được nhiều doanh nghiệp tập trung đẩy mạnh xuất khẩu trong năm nay nhờ nhu cầu được đánh giá là ổn định, tỷ suất lợi nhuận ở Nhật Bản tốt hơn do có tỷ lệ hàng tinh chế, phối chế cao. Trong bối cảnh tôm nguyên liệu trong nước giảm do dịch bệnh trên tôm, các sản phẩm tôm Việt Nam chế biến XK sang Nhật Bản giữ được ưu thế hơn so với các thị trường khác.

Một số doanh nghiệp XK tôm lớn nhất sang Nhật Bản như Công ty CP Thực phẩm Sao Ta, Công ty CP Hải Việt, Công ty CP Tập Đoàn Thủy Sản Minh Phú, Công ty CP Thủy sản Minh Phú Hậu Giang....

Trên thị trường Nhật Bản, tôm Việt cũng phải cạnh tranh với tôm Ấn Độ và Ecuador. Theo số liệu của Trung tâm Thương mại Thế giới, 5 tháng đầu năm nay, trong khi tổng nhập khẩu tôm chung vào Nhật Bản giảm 11%, nhập khẩu từ nguồn cung lớn nhất Việt Nam cũng ghi nhận giảm thì Nhật Bản vẫn tăng mạnh nhập khẩu từ Ấn Độ và Ecuador, lần lượt là 43% và 20%.

Việt Nam vẫn là nguồn cung tôm lớn nhất cho Nhật Bản, chiếm thị phần 23,7%. Thái Lan đứng thứ 2 với thị phần 17,7%. Tiếp đó, Ấn Độ đứng thứ 4 với 14,5% và Ecuador xếp thứ 10 với 2,1%.