Tại Nghị quyết 35/NQ-CP về hỗ trợ phát triển DN đến năm 2020, Chính phủ cũng đã đề cập đến việc sửa đổi các quy định nhằm đơn giản hóa và giảm bớt các thủ tục, chi phí về đất đai… Tuy nhiên, mới đây, Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2016 do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố cho thấy, từ năm 2014, chỉ số tiếp cận đất đai đã giảm sau một giai đoạn liên tục tăng. Riêng năm 2016, tình hình này lại càng được DN đánh giá thấp hơn bao giờ hết. Theo đó, các DN tham gia điều tra cho rằng, rủi ro bị thu hồi đất của họ ở mức cao kỉ lục, chỉ 25% DN tin tưởng sẽ được đền bù thỏa đáng trong trường hợp bị thu hồi đất, tỷ lệ này giảm mạnh so với các năm trước đó là 30-40%.

Trên thực tế, những thông tin về quy hoạch, khả năng tiếp cận vẫn còn vượt tầm với của nhiều DN, các chỉ đạo về việc công khai thông tin vẫn chưa được nhiều địa phương thực hiện nghiêm túc, hoặc chỉ thực hiện cho có, không đưa ra những thông tin cụ thể; bên cạnh đó là việc đối xử thiếu bình đẳng giữa các loại hình DN, DN càng lớn, càng thân cận với chính quyền thì việc tiếp cận thông tin, đất đai càng đơn giản…

Bên cạnh đó, các DN còn bày tỏ sự quan ngại trong việc phải sử dụng mối quan hệ để tiếp cận thông tin và sử dụng đất đai, điều này càng gây cản trở cho DN, đặc biệt là những DN có quy mô nhỏ và vừa, DN mới thành lập. Đấy là còn chưa tính tới những chi phí không chính thức để DN có thể tiếp cận được với những thông tin này, để được đẩy nhanh tiến độ, hoặc để được vị trí đẹp…

Chuyện DN phải tìm tới “cửa sau”, phải đưa ra những chi phí không chính thức… đã kéo theo việc làm tăng chi phí hoạt động của DN, làm giảm khả năng cạnh tranh. Nhưng cái mất lớn nhất của việc này là làm giảm điểm thuận lợi của môi trường kinh doanh tại địa phương đối với các nhà đầu tư. Do đó, việc tiếp cận đất đai ngoài sự chủ động của DN, đang rất cần tới sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý, để tạo môi trường thông thoáng cho DN sản xuất, kinh doanh.