Hàng hóa tại Địa điểm tập kết, kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu của Công ty TNHH thương mại vận tải Phú Anh ở khu vực cửa khẩu Tà Lùng hiện chủ yếu là nông sản. Ảnh: T.Bình

Các nguồn thu chính giảm mạnh

Tháng 5, số thu ngân sách của Cục Hải quan Cao Bằng chỉ đạt 35,15 tỷ đồng, giảm tới 54% so với tháng trước. Tính chung 5 tháng đầu năm, số thu ngân sách của đơn vị được 301,7 tỷ đồng chỉ đạt 28% so với chỉ tiêu Bộ Tài chính giao (1.070 tỷ đồng), đạt 25% chỉ tiêu UBND tỉnh Cao Bằng giao (1.225 tỷ đồng), giảm 76% so với cùng kỳ năm 2022. Một trong những nguyên nhân chính khiến số thu của Hải quan Cao Bằng có chiều hướng giảm sâu do mặt hàng ô tô tải nguyên chiếc nhập khẩu giảm mạnh.

Trung tuần tháng 5/2023, phóng viên Tạp chí Hải quan có mặt tại khu vực cửa khẩu Tà Lùng (huyện Quảng Hòa, Cao Bằng) - địa bàn nhập khẩu ô tô nguyên chiếc duy nhất tại Cao Bằng và Chi cục Hải quan cửa khẩu Tà Lùng cũng là đơn vị đóng góp số thu ngân sách lớn nhất của Cục Hải quan Cao Bằng. Nhưng tại thời điểm chúng tôi có mặt, không có chiếc xe nào được làm thủ tục. Cạnh cửa khẩu là Địa điểm tập kết, kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu của Công ty TNHH thương mại vận tải Phú Anh, vốn là địa điểm tập kết ô tô nhập khẩu, nhưng thời điểm đó trong bãi cũng vắng bóng xe, khác hẳn với hình ảnh ăm ắp xe vào tháng 7/2022 khi chúng tôi có mặt tại đây.

Chia sẻ với phóng viên, lãnh đạo Đội Nghiệp vụ (Chi cục Hải quan cửa khẩu Tà Lùng) cho biết, lượng ô tô nhập khẩu tại Chi cục giảm mạnh trong tháng 5 do hai nguyên nhân chủ yếu. Thứ nhất, sau khi Trung Quốc khôi phục hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh ở khu vực biên giới phía Bắc, doanh nghiệp nhập khẩu ô tô có chiều hướng chuyển về làm thủ tục tại địa bàn truyền thống là Lạng Sơn. Thứ hai, có thể do tình hình kinh tế khó khăn, doanh nghiệp không tiêu thụ được hàng hóa nên chưa có nhu cầu nhập khẩu. Qua tìm hiểu, phía Trung Quốc vẫn đang có một lượng xe nhất định được tập kết ở khu vực cửa khẩu, nhưng doanh nghiệp chưa làm thủ tục để nhập khẩu.

Tháng 5, lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu làm thủ tục tại Chi cục chỉ đạt 53 xe, kim ngạch hơn 1,9 triệu USD, giảm tới 79% về lượng và giảm 39% về kim ngạch so với tháng 4/2023.

“Hiện nay, bình quân mỗi ngày Chi cục giải quyết thủ tục cho khoảng hơn 20 tờ khai xuất nhập khẩu, nhưng chủ yếu là hàng nông sản xuất khẩu có thuế suất 0% nên số thu không đáng kể”, lãnh đạo Đội Nghiệp vụ, Chi cục Hải quan cửa khẩu Tà Lùng chia sẻ thêm.

Do ảnh hưởng từ ô tô nhập khẩu nên số thu trong tháng 5 của Chi cục chỉ đạt 22 tỷ đồng, giảm 61% so với bình quân của 4 tháng trước đó (bình quân 4 tháng đầu năm đạt 56,75 tỷ đồng/tháng). Tính chung 5 tháng đầu năm, số thu của Chi cục chỉ đạt 249 tỷ đồng, giảm tới 83,97% so với cùng kỳ năm ngoái, mới đạt 28,31% chỉ tiêu cả năm do Bộ Tài chính giao (chỉ tiêu cả năm 879,8 tỷ đồng).

Tại đơn vị có số thu lớn thứ hai của Cục Hải quan Cao Bằng là Chi cục Hải quan cửa khẩu Trà Lĩnh, tình hình thu ngân sách cũng đối mặt nhiều khó khăn. 5 tháng đầu năm, số thu của Chi cục mới đạt hơn 42,3 tỷ đồng, giảm 35,83% so với cùng kỳ năm ngoái và mới đạt 26,8% chỉ tiêu cả năm do Bộ Tài chính giáo (chỉ tiêu cả năm 158 tỷ đồng).

Lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu Trà Lĩnh cho biết, năm ngoái số thu của đơn vị chủ yếu từ 4 nhóm hàng chính là vải, than nhập khẩu và chì, thiếc xuất khẩu, trong đó vải đóng góp số thu lớn nhất khoảng 80 tỷ đồng. Tuy nhiên, những tháng đầu năm 2023, mặt hàng vải giảm mạnh, 3 nhóm hàng còn lại gần như không phát sinh.

Hiện nay, bình quân mỗi ngày Chi cục giải quyết thủ tục khoảng 20 tờ khai, nhưng chủ yếu là hàng nông sản xuất khẩu nên số thuế phát sinh không nhiều.

Là hai đơn vị đóng góp số thu lớn nhất nên việc giảm thu ở Chi cục Hải quan cửa khẩu Tà Lùng và Chi cục Hải quan cửa khẩu Trà Lĩnh tất yếu kéo giảm số thu chung của toàn Cục trong những tháng vừa qua.

Nỗ lực thực hiện các giải pháp tăng thu

Thực tế khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách những tháng cuối năm 2023 đã được lãnh đạo Cục Hải quan Cao Bằng sớm dự liệu. Trong một lần trao đổi với phóng viên Tạp chí Hải quan vào tháng 4/2023, Cục trưởng Lê Viết Phong chia sẻ, do quy mô kim ngạch xuất nhập khẩu qua địa bàn còn thấp và chưa ổn định, đặc biệt là mặt hàng có số thu lớn nhất là ô tô nhập khẩu không phải là mặt hàng truyền thống nên để duy trì được sự ổn định về thu ngân sách là thách thức không hề nhỏ.

Ngoài ra, trên địa bàn Cao Bằng nhiều cửa khẩu phụ như Bí Hà, Lý Vạn, Pò Peo vẫn chưa có hoạt động giao thương trở lại cũng tác động tới việc thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách của Cục Hải quan Cao Bằng.

Trước những khó khăn nêu trên, để hoàn thành tốt nhiệm vụ thu ngân sách và các mục tiêu chung của năm 2023, Cục Hải quan Cao Bằng đang nỗ lực triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại để giúp tăng thu ngân sách, chú trọng công tác thu hồi nợ thuế. Cùng với đó, đẩy mạnh thực hiện các biện pháp phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại để chống thất thu.

Trong đó, Cục tập trung triển khai có hiệu quả các văn bản quản lý nhà nước về hải quan, pháp luật về thuế; chỉ đạo và tổ chức thực hiện các giải pháp thu ngân sách và thu hồi nợ thuế trong năm 2023; thực hiện công tác quản lý, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh đúng chế độ chính sách; phối hợp thực hiện tốt đề án nộp thuế điện tử 24/7…

Tăng cường quản lý chặt chẽ hoạt động xuất nhập khẩu, ngăn ngừa có hiệu quả các hành vi vi phạm, gian lận thương mại của các tổ chức, cá nhân; nâng cao hiệu quả công tác quản lý rủi ro và công tác kiểm tra sau thông quan; cập nhật kịp thời kết quả thực hiện vào các hệ thống quản lý rủi ro theo quy định; đẩy mạnh và triển khai đầy đủ các chỉ đạo về công tác chống buôn lậu...