PTPL hàng hóa XNK góp phần tạo môi trường kinh doanh lành mạnh Ảnh: Quang Hùng

Kết quả này đã góp phần thu đúng, thu đủ thuế cho Nhà nước, góp phần chống gian lận thương mại, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, bình đẳng cho DN, làm đối trọng với các tổ chức giám định khác. Đây là những đánh giá của ông Nguyễn Ngọc Huân, Phó Giám đốc Trung tâm PTPL hàng hoá XNK-Tổng cục Hải quan.

Theo thống kê của Trung tâm PTPL hàng hoá XNK, trong 3 năm (từ 2008 đến 2010), khu vực phía Bắc chỉ chiếm 9,4% tổng số mẫu hải quan địa phương gửi đi giám định (2.409/25.696 mẫu). Trong khi đó, miền Nam chiếm 90,6% và xuất hiện một số đơn vị Hải quan có số lượng mẫu gửi giám định ngoài Ngành rất lớn.

Điển hình, Cục Hải quan Đồng Nai có số lượng mẫu giám định gấp 443% so với số mẫu yêu cầu PTPL: 13.403/3.027 mẫu; Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh có lượng mẫu giám định gấp gần 397% so với mẫu yêu cầu PTPL: 8.562/2.157 mẫu.

Việc thực hiện các quy định về gửi mẫu PTPL và sử dụng chứng thư giám định, phối hợp giữa đơn vị Hải quan địa phương và cơ quan PTPL cũng đang gặp khó khăn. Đối với các chi nhánh cần nâng cao năng lực PTPL để đáp ứng nhu cầu thực tiễn về PTPL và giám định.

Trên thực tế, các mẫu hàng hoá gửi về Trung tâm PTPL hàng hoá XNK và các chi nhánh đa dạng và phức tạp, trong đó, nhóm mặt hàng hoá chất và sản phẩm hoá chất, thực phẩm dược phẩm chiếm khoảng 70%; sắt thép, máy móc thiết bị chiếm 16%; giấy, vải sợi chiếm 8%; còn lại là các mặt hàng gốm sứ, khoáng sản, vật liệu xây dựng (tại Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh, nhóm hàng hoá chất chiếm tới 80,2%).

Ông Nguyễn Ngọc Huân nhấn mạnh một số vấn đề trong công tác phân loại mã số hàng hoá, chống gian lận thương mại và kiểm tra sau thông quan. Đó là trong những năm qua, tỉ lệ khai báo sai của DN tăng, thường xuyên chiếm 50% số lượng hàng hoá yêu cầu PTPL.

Ngoài ra, các đơn vị Hải quan địa phương cần thường xuyên tự kiểm tra việc phân loại hàng hoá. Trung tâm PTPL hàng hóa XNK kiến nghị Tổng cục Hải quan cần quy định chế độ kiểm tra định kỳ việc phân loại hàng hoá, chấn chỉnh việc gửi mẫu PTPL, cũng như gửi mẫu đi giám định ngoài Ngành…

Thời gian tới, Trung tâm PTPL hàng hoá XNK sẽ phối hợp với Cục Thuế XNK, Trường Hải quan Việt Nam, một số đơn vị hải quan địa phương tổ chức các khoá bồi dưỡng về PTPL; triển khai ứng dụng Đề án tin học về quản lý hoạt động PTPL trên hệ thống các chi nhánh: Miền Bắc, miền Trung và miền Nam, tạo điều kiện tra cứu thống nhất về PTPL; tiếp tục xây dựng và hoàn thiện một số quy trình phân tích đối với một số mặt hàng trọng điểm.

Quang Hùng