Chính sách thuế, phí có nhiều ưu đãi đối với NOXH, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp. Ảnh: H. Anh

Thuế TNDN ưu đãi ở mức cao

Bộ Tài chính cho biết, các chính sách thuế liên quan đến phát triển NOXH gồm thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN; thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, các chính sách về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất và các ưu đãi về tài chính đất đai… đều thể hiện rõ tính ưu đãi đối với việc phát triển NOXH. Cụ thể, đối với thuế GTGT, trước ngày 1/7/2013, theo quy định tại Luật thuế GTGT số 13/2008/QH12 thì thuế suất thuế GTGT áp dụng đối với các loại nhà ở (bao gồm cả NOXH) là 10%. Để tạo điều kiện cho các tầng lớp dân cư có thu nhập trung bình và thấp được tiếp cận với NOXH, ngày 19/6/2013, Quốc hội đã thông qua Luật số 31/2013/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế GTGT, theo đó Luật đã quy định từ ngày 1/7/2013 áp dụng thuế suất 5% đối với NOXH (giảm 5% so với mức thuế suất 10% trước đó, đây cũng là mức thuế suất ưu đãi hơn so với mức thuế suất phổ thông 10%). Bên cạnh đó, theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 14 Thông tư số 219/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013 của Bộ Tài chính thì thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ hình thành tài sản cố định là nhà ở cho công nhân làm việc trong các khu công nghiệp được khấu trừ toàn bộ. Như vậy, chính sách thuế GTGT đã có ưu đãi đối với NOXH, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp.

Về thuế TNDN, Luật Thuế TNDN hiện hành đã có quy định ưu đãi ở mức cao nhằm khuyến khích DN đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân, người thu nhập thấp như: thu nhập của DN từ thực hiện dự án đầu tư - kinh doanh NOXH để bán, cho thuê, cho thuê mua đối với các đối tượng quy định tại Luật Nhà ở được áp dụng thuế suất 10% (đây là mức thuế suất ưu đãi cao nhất theo quy định của pháp luật về thuế TNDN (pháp luật thuế TNDN hiện hành chỉ có các mức thuế suất ưu đãi 10%, 15%, 17% và mức thuế suất phổ thông là 20%). Bên cạnh đó, đối với thuế TNCN, Luật Thuế TNCN quy định không tính vào thu nhập chịu thuế TNCN khoản lợi ích về nhà ở do người sử dụng lao động xây cung cấp miễn phí cho người lao động làm việc tại khu công nghiệp, người sử dụng lao động xây dựng tại khu kinh tế, địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn.

Bộ Tài chính cũng cho biết, đối với thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp hiện hành đã có các quy định cụ thể về ưu đãi miễn, giảm thuế ở mức cao nhất đối với các dự án đầu tư thuộc ngành, nghề ưu đãi đầu tư hoặc đặc biệt ưu đãi đầu tư. Theo quy định của Luật Đầu tư thì xây dựng NOXH, nhà ở tái định cư thuộc ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư. Vì vậy, DN có dự án đầu tư xây dựng NOXH, nhà ở tái định cư sẽ được hưởng ưu đãi miễn, giảm thuế ở mức cao nhất.

Các ưu đãi về thuế, phí hỗ trợ cả về cung và cầu

Liên quan đến đối tượng và điều kiện được thụ hưởng chính sách về NOXH, Bộ Tài chính cho biết, các điều kiện để các đối tượng được thuê, thuê mua NOXH đã được quy định cụ thể tại các Nghị định: Nghị định số 100/2015/NĐ-CP; Nghị định số 99/2015/NĐ-CP; Nghị định số 49/2021/NĐ-CP. Căn cứ hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại các nghị định nêu trên, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 139/2016/TT-BTC hướng dẫn miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, hoàn trả lại hoặc khấu trừ vào nghĩa vụ tài chính cho chủ đầu tư khi đầu tư xây dựng NOXH và phương pháp xác định tiền sử dụng đất phải nộp khi người mua, thuê mua được phép bán lại NOXH.

Về công tác phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong việc theo dõi, hướng dẫn việc triển khai các hình thức thực hiện chính sách hỗ trợ cho vay vốn ưu đãi của Nhà nước về NOXH, Bộ Tài chính đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 18/2018/QĐ-TTg hướng dẫn cấp bù chênh lệch lãi suất thực hiện chính sách cho vay NOXH theo Nghị định số 100/2015/NĐ-CP; trong đó có quy định cụ thể về điều kiện được ngân sách nhà nước cấp bù chênh lệch lãi suất, mức chênh lệch lãi suất cấp bù, thời gian cấp bù chênh lệch lãi suất và trình tự thực hiện cấp bù chênh lệch lãi suất.

Nguồn vốn để xây dựng NOXH, Bộ Tài chính cho biết, nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền cho thuê đất được để lại toàn bộ cho ngân sách địa phương. Hiện nay, kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đã được Chính phủ giao cho các bộ, ngành, địa phương. Theo quy định Luật Đầu tư công, Bộ KH&ĐT là đơn vị chủ trì trong việc xây dựng kế hoạch đầu tư và tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền giao kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương. Do vậy, để bố trí nguồn vốn xây dựng NOXH và thực hiện chính sách NOXH nói chung. Bộ Tài chính chỉ phối hợp tham gia ý kiến với các đơn vị khi có yêu cầu.

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, trong những năm qua, việc thực hiện chính sách tài chính đối với NOXH cho thấy việc xây dựng và hoàn thiện chính sách ưu đãi đối với đầu tư, xây dựng NOXH đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với các quy định pháp luật có liên quan. Các ưu đãi về chính sách thuế, phí, lệ phí là giải pháp hỗ trợ của Nhà nước cả về cung và cầu, góp phần thu hút đầu tư phát triển trong lĩnh vực nhà ở nói chung, kinh tế địa phương nói riêng, khuyến khích đầu tư của các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế vào phát triển NOXH, tăng nguồn cung NOXH. Đồng thời, góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội của đất nước, nhất là các đối tượng khó khăn về nhà ở, công nhân khu công nghiệp, người lao động nghèo.