Gỡ vướng để gia tăng nguồn cung nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp
	Kiến nghị gói tín dụng đặc thù cho nhà ở xã hội
	Từ 2023, lãi suất cho vay hỗ trợ nhà ở xã hội tăng lên 5%/năm

Một dự án nhà ở xã hội tại Thanh Trì, Hà Nội. Ảnh: Hoài Anh

Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định số 338/QĐ-TTg ngày 3/4/2023 “Phê duyệt đề án “đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội (NOOXH) cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030”.

Mục tiêu của đề án là phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ NOXH các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn; giai đoạn 2025 - 2030 hoàn thành khoảng 634.200 căn.

Về việc dành quỹ đất làm NOXH, đề án bổ sung quy định khi lập, phê duyệt quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng nông thôn, quy hoạch phát triển KCN… UBND có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch phải quy hoạch, xác định rõ diện tích đất dành để xây dựng NOXH trên phạm vi địa bàn cấp tỉnh và cấp huyện; đảm bảo quỹ đất dành để phát triển NOXH phù hợp với Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, Chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương…

Đề án cũng sửa đổi, bổ sung quy định về ưu đãi cho chủ đầu tư thực chất hơn, theo hướng đối với phần 20% diện tích đất thương mại trong dự án NOXH được hạch toán riêng, không phải hạch toán chung vào cả dự án; được hạch toán các chi phí hợp lý, hợp lệ trong quá trình đầu tư, kinh doanh NOXH vào giá thành…

Theo Hiệp hội BĐS TPHCM (HOREA), việc ban hành đề án này mở ra triển vọng huy động nguồn lực của Nhà nước và nguồn lực xã hội hóa để phát triển NOXH, đáp ứng nhu cầu NOXH của đông đảo người thu nhập thấp và công nhân lao động, nhằm bảo đảm “quyền có chỗ ở” của người dân theo quy định của Hiến pháp 2013.

“Trong khi Nhà nước chưa bố trí được nguồn vốn tín dụng ưu đãi, dài hạn để thực hiện chính sách về NOXH với lãi suất ưu đãi 5%/năm (áp dụng cho năm 2023), và được vay ưu đãi với thời hạn tối đa 25 năm theo quy định của Luật Nhà ở 2014, thì đề án đã có giải pháp tập trung phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để bố trí Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng cho phân khúc nhà ở này”, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội nhấn mạnh.

Theo đó, trước mắt, tập trung phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam triển khai thực hiện Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng và các gói tín dụng cụ thể để cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án NOXH, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp hơn khoảng từ 1,5- 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các NHTM nhà nước (bao gồm Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank) trên thị trường trong từng thời kỳ và các NHTM ngoài nhà nước có đủ điều kiện với từng gói tín dụng cụ thể theo chỉ đạo tại Nghị quyết số 33/NQ-CP của Chính phủ.

Sau khi đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội được ban hành, Ngân hàng Nhà nước cũng đã ban hành Văn bản số 2308/NHNN-TD ngày 1/4/2023 triển khai chương trình cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33/NQ-CP.

Tuy nhiên, vấn đề lãi suất cho vay được quy định tại chương trình lại khiến đại diện HOREA băn khoăn. “Lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi quy định tại đề án áp dụng từ nay đến 30/06/2023 là 8,2%/năm đối với người mua NOXH vẫn rất cao so với lãi suất vay ưu đãi 5%/năm áp dụng cho năm 2023 đối với người mua nhà ở xã hội được quy định tại Quyết định số 2081/QĐ-NHNN ngày 12/12/2022 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước”, ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh.

Đồng thời, với quy định “áp dụng mức lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi là 5 năm” và “lãi suất cho vay khi hết thời gian ưu đãi” “NHTM và khách hàng tự thỏa thuận, thống nhất” có thể dẫn đến “rủi ro” cho người vay vốn. Họ sẽ trở thành “bên yếu thế” khi phải thương lượng, thỏa thuận với NHTM.

Đáng chú ý, thời gian ưu đãi là 5 năm là quá ngắn, không phù hợp với bản chất của chính sách tín dụng ưu đãi về NOXH là cần được vay với lãi suất thấp và trong thời hạn dài, như Luật Nhà ở 2014 quy định thời hạn vay ưu đãi tối đa 25 năm.

“Nhiều khả năng sau khi hết thời gian ưu đãi thì người mua NOXH phải vay với lãi suất thương mại bình thường thì đây sẽ là gánh nặng cho người vay là đối tượng thu nhập thấp, do đó Hiệp hội đề nghị NHNN xem xét để xây dựng hoàn thiện cơ chế này phù hợp hơn”, đại diện HOREA nhấn mạnh.