Đã từ lâu, việc làm quan thì phải đi xe công đã trở thành điều “tất lẽ dĩ ngẫu” của cuộc sống. Khi một hình ảnh đã trở thành một tư tưởng “thâm căn cố đế” trong xã hội thì việc thay đổi thật không dễ dàng. Sự không dễ dàng ấy đã được thực tế chứng minh.

Năm 2007, khi nhận thấy một khoản kinh phí lớn có thể được tiết kiệm từ xe công, Bộ Tài chính đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành những chính sách đầu tiên về khoán kinh phí sử dụng xe. Tuy nhiên, sau 5 năm tổng kết lại, việc thực hiện không thu lại được kết quả là bao do những quy định này vẫn chỉ mang tính tự nguyện. Năm 2013, tình hình thu ngân sách gặp khó khăn, vấn đề tiết kiệm được đặt lên hàng đầu, việc “bắt buộc” khoán xe công lại được nhắc tới nhưng ngay lập tức nhận được nhiều phản ứng trái chiều. Dư luận thì vỗ tay ủng hộ trong khi các đối tượng đang được sử dụng xe thì còn nhiều lý lẽ, từ dịch vụ công chưa phát triển, cơ sở hạ tầng còn khó khăn, đặc thù công tác đến đảm bảo an toàn,... Dự thảo của Bộ Tài chính đưa ra cứ như vậy “xoay theo chiều gió” tới 2 năm sau, năm 2015, mới được thành hình bởi Quyết định số 32/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chuẩn, định mức và chế độ quản lý, sử dụng xe ô tô trong cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Quyết định này tuy vẫn chưa đưa được từ “bắt buộc” vào thực hiện, song, việc thống nhất lại định mức từ 1 đến 2 xe/đơn vị cho tất cả các cơ quan, đơn vị, nếu thừa thì phải điều chuyển, thanh lý đã góp phần giảm bớt khoảng 7.000 đầu xe công trên cả nước. Khi số xe giảm đi mà nhu cầu sử dụng vẫn còn, các cá nhân, cơ quan, đơn vị ắt sẽ phải chuyển dần sang hình thức khoán kinh phí.

Vừa qua, hưởng ứng Quyết định nói trên, Bộ Tài chính đã tiên phong, theo sau là Văn phòng Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải, TP. Hà Nội áp dụng khoán kinh phí sử dụng xe ô tô với các chức danh được đưa đón từ nhà đến nơi làm việc.

Đến nay, theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính tiếp tục đưa ra các phương án sửa đổi, bổ sung Quyết định nói trên với hi vọng sau gần 10 năm lênh đênh, câu chuyện “bắt buộc” khoán xe công có thể chính thức được thực hiện. Cũng là lúc cuộc cải cách tư tưởng ăn sâu, bám chắc về “quan chức” của xã hội chính thức thành công.

Khi đó, nếu được hỏi “Quan chức trông như thế nào?”, có lẽ chúng ta sẽ liên tưởng tới hình ảnh vị Thủ tướng vui vẻ chuyện trò với khách Tây giữa khu phố cổ, hình ảnh Phó Thủ tướng giản dị xắn quần dọn rác cùng thanh niên, hay nụ cười tươi rói của vị Thứ trưởng bước xuống từ chiếc taxi thay vì ô tô biển xanh. Những hình ảnh theo đúng nghĩa “gần dân” trong thông điệp mà lãnh đạo Đảng, Chính phủ thường hay nhắc tới.