Con số ảo cũng làm nhiều thí sinh vuột mất cơ hội khi không đủ tự tin đăng ký nguyện vọng ngành mình yêu thích ở trường tốp trên, nay có cơ hội thì không đổi được nữa. Con số ảo mất đi, tái sinh do những thay đổi về chính sách của ngành Giáo dục.

2. Thị trường bất động sản Việt Nam khoảng một thập niên trở lại đây đã vài lần lên cơn sốt nóng rồi lại sốt lạnh. Một trong những nguyên nhân gây những cơn sốt nóng- hiện tượng vẫn gọi là bong bóng bất động sản có nguyên nhân từ những con số ảo. Thông tin thị trường bị thiên lệch khi các thông tin chủ yếu được đưa ra từ phía chủ đầu tư hoặc các công ty phân phối nhà đất; nhu cầu và giá cả bị thổi lên cao, những yếu kém của sản phẩm, hay khuất tất về pháp lý bị giấu kín. Những thông tin ảo khiến thị trường khó có thể hoạt động lành mạnh. Hệ quả của những lần quả bóng bất động sản “xì hơi” là phần nhiều thua thiệt thuộc về người mua nhà đất, nợ xấu tăng lên khiến cả nền kinh tế bị liên lụy. Những thông tin một chiều, thiên lệch do thiếu sự chấn chỉnh của cơ quan quản lý, thiếu thông tin từ những tổ chức nghiên cứu độc lập.

3. Trong buổi làm việc với Tổng cục Thống kê và các bộ, ngành tại Hà Nội ngày 16-8 vừa qua, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ sau khi nêu những ví dụ về những con số khác nhau trong thống kê, đã thẳng thắn: “Chúng tôi không biết tin vào số nào để điều hành kinh tế vĩ mô”. Phó Thủ tướng nhấn mạnh: “Cần bỏ bệnh thành tích đi. Tự thân các cán bộ thống kê phải nghiêm túc, trung thực với con số thực tế”. Vì bệnh thành tích mà nhiều con số bị sai lệch, hệ lụy này không chỉ ảnh hưởng đến điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ mà nó còn tác động, làm sai lệch các mục tiêu kinh doanh, định hướng phát triển của các doanh nghiệp, định hướng tiêu dùng cá nhân của hàng triệu người dân...

Không chỉ ở một vài con lĩnh vực trên, còn không ít lĩnh vực có những con số khiến công chúng và cả chuyên gia còn hoài nghi, ví như một số con số về nợ xấu của các ngân hàng, con số về giải quyết việc làm hay xóa đói giảm nghèo, con số về diện tích rừng được bảo vệ hay về ô nhiễm môi trường...

Nhìn thẳng thực tế, những con số ảo chính là những thùng axit ăn mòn, hủy hoại dần dần sự ổn định của đời sống xã hội, sự tăng trưởng bền vững của nền kinh tế. Từ thông tin sai lệch, số liệu ảo dẫn đến những đánh giá và niềm tin ảo. Những thứ ảo ấy sinh ra từ bệnh thành tích và mặt trái của những chính sách trong quản lý, điều hành. Do đó, để những giá trị ảo dần bị triệt tiêu cần diệt trừ tận gốc bệnh thành tích song song với xây dựng hệ thống chính sách, pháp luật hiệu quả. Bên cạnh đó, một cơ chế phản biện mạnh mẽ từ xã hội sẽ có tác động hữu ích để hạn chế những giá trị ảo trong đời sống.